(Thanh tra) - Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì Phiên họp lần thứ nhất của Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia vào chiều ngày 24/7 tại Trụ sở Chính phủ. Cuộc họp có sự tham gia của Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; đồng chí Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo; cùng lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương. Phiên họp được truyền trực tuyến đến 34 tỉnh, thành phố, 3.321 xã, phường, đặc khu trên cả nước.
Phát biểu ý kiến kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, chúng ta đã hình dung trong bức tranh tổng thể về công tác phòng thủ dân sự nói chung và công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ nói riêng.
Thủ tướng nhận định Việt Nam phải đối mặt với thiên tai ngày càng khốc liệt. Năm 2024 và 7 tháng đầu năm 2025 là giai đoạn đầy thử thách, với hơn 10.200 sự cố, thiên tai đã gây ra 1.389 người chết, 398 người mất tích và thiệt hại vật chất lớn. Đặc biệt, cơn bão số 3 (Yagi) năm 2024, cơn bão mạnh nhất trong 70 năm qua, cùng với trận đại hồng thủy sau đó đã tàn phá 26 tỉnh phía Bắc, làm 345 người tử vong và gây thiệt hại kinh tế gần 85 nghìn tỷ đồng.
Thủ tướng nhấn mạnh 3 nguyên tắc trong hoạt động phòng thủ dân sự: “Phải phòng thủ từ sớm, từ xa, từ khi chưa xảy ra sự cố; phải ứng phó bình tĩnh, sáng suốt, kịp thời, phù hợp, an toàn và hiệu quả; phải khắc phục chung tay cơ bản, toàn dân, toàn diện, toàn phần”.
Thủ tướng biểu dương các lực lượng tuyến đầu như quân đội, công an đã luôn sẵn sàng hỗ trợ người dân. Bộ Quốc phòng đã thực hiện 6 chuyến bay trực thăng chở 18 tấn hàng cứu trợ đến các xã miền núi Nghệ An. Chính phủ cũng đã huy động hơn 5.000 tỷ đồng từ ngân sách dự phòng năm 2024 để hỗ trợ các địa phương, cùng với việc xuất cấp 1.052 tấn gạo, 629 tấn hạt giống và 90 nghìn lít hóa chất khử trùng từ dự trữ quốc gia. Nhiều địa phương như Quảng Ninh (1.000 tỷ đồng) và Lào Cai (hơn 2.000 tỷ đồng) đã chủ động bố trí nguồn lực khắc phục hậu quả. Ngoài ra, các quốc gia, tổ chức quốc tế đã hỗ trợ Việt Nam hơn 25 triệu USD và 222 tấn hàng cứu trợ, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cũng huy động gần 3.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế: Thiệt hại về người vẫn lớn; công tác dự báo, cảnh báo và truyền tin còn bất cập; người dân còn chủ quan do công tác tuyên truyền chưa hiệu quả; năng lực chống chịu của hạ tầng kinh tế-xã hội còn hạn chế; phương tiện, trang thiết bị còn thiếu thốn; và kinh nghiệm cứu hộ, cứu nạn chưa nhiều.
Thủ tướng yêu cầu chuyển đổi tư duy từ bị động sang chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, linh hoạt và khắc phục hiệu quả, lấy con người làm trung tâm. Các xã, phường, đặc khu cần được xây dựng thành “pháo đài” quản lý rủi ro thiên tai. Thủ tướng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện thể chế, tạo đột phá về năng lực dự báo và ứng phó, đặc biệt là đầu tư vào hạ tầng cần thiết, và nâng cao hiệu quả phương châm “4 tại chỗ”.
Về các công việc cụ thể, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện tổ chức bộ máy từ Trung ương đến cơ sở về phòng thủ dân sự quốc gia. Ở cấp Trung ương tập trung hoàn thiện vào Bộ Quốc phòng, phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và chủ động tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả hoạt động phòng thủ dân sự theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự quản lý của Nhà nước, Chính phủ, chính quyền địa phương, đặc biệt là sự chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; không để bị động, bất ngờ, không để gián đoạn trong lãnh đạo, chỉ đạo.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương đi đôi với phân bổ nguồn lực và tăng cường giám sát, kiểm tra.
Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng duy trì ứng trực phòng thủ dân sự các cấp; phối hợp tuyên truyền, dự báo; chủ trì xây dựng Hệ thống Tổng đài 112; đề xuất thành lập Quỹ Phòng thủ dân sự Trung ương; xây dựng lực lượng phòng thủ dân sự tinh gọn, mạnh; và đổi mới công tác tập huấn, huấn luyện, diễn tập.
Bộ Công an chủ trì ứng phó thảm họa cháy lớn; sẵn sàng lực lượng, phương tiện ứng phó sự cố, thảm họa; nghiên cứu âm mưu, thủ đoạn của thế lực thù địch lợi dụng thiên tai và tuyên truyền cho người dân phòng tránh.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường thực hiện các biện pháp giảm nhẹ hậu quả thiên tai; cứu trợ đột xuất các đối tượng bị ảnh hưởng; tuyên truyền về phòng thủ dân sự; chủ động dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn; thực hiện nhiệm vụ theo quy trình vận hành liên hồ chứa; hướng dẫn kiểm tra công tác phòng, chống thiên tai; hướng dẫn hoạt động lực lượng xung kích; xây dựng và công bố sách trắng về phòng, chống thiên tai; và xây dựng tài liệu, sổ tay, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng.
Bộ Y tế công bố thông tin về dịch bệnh; chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương xây dựng, huấn luyện lực lượng y tế; phối hợp quy hoạch, đầu tư hệ thống cơ sở khám chữa bệnh quân dân y và hoàn thành đưa 1.000 bác sĩ xuống cơ sở trong năm 2025. Phó Thủ tướng Lê Thành Long được giao trực tiếp kiểm tra việc này.
Bộ Tài chính đề xuất thành lập Quỹ Phòng thủ dân sự Trung ương; cân đối ngân sách cho các dự án phòng thủ dân sự; và hướng dẫn các tỉnh, thành phố thành lập Quỹ Phòng thủ dân sự cấp tỉnh.
Bộ Khoa học và Công nghệ tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là AI và chuyển đổi số trong phòng thủ dân sự; cải tiến, nâng cấp hệ thống thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành.
Các cơ quan thông tấn, báo chí làm tốt công tác thông tin tuyên truyền về phòng thủ dân sự.
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp tuyên truyền, vận động Nhân dân, huy động đoàn viên, hội viên tham gia hoạt động phòng thủ dân sự.
Các bộ, cơ quan ngang bộ kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự các cấp; ban hành văn bản pháp luật về phòng thủ dân sự; chỉ đạo thực hiện kế hoạch, biện pháp phòng thủ dân sự; và tổ chức lực lượng, phương tiện làm nhiệm vụ phòng thủ dân sự.
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải là “tư lệnh trên chiến trường”; kiện toàn Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự cấp tỉnh và cấp xã; rà soát, cập nhật phương án ứng phó, có kịch bản cho tình huống xấu nhất và diễn tập định kỳ; nắm chắc phương châm “bốn tại chỗ”; chủ động giải quyết vướng mắc về giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu; chịu trách nhiệm trực tiếp về năng lực của cấp xã.
Chính quyền cấp xã là “pháo đài”, tuyến đầu quyết định thành bại. Yêu cầu xây dựng lực lượng xung kích tại chỗ; truyền tin cảnh báo sớm nhất, dễ hiểu nhất bằng mọi phương tiện; chủ động hậu cần tại chỗ; kiểm soát chặt chẽ tình trạng găm hàng, tăng giá; và tổ chức tuần tra, canh gác, cưỡng chế khi cần thiết để ngăn chặn người dân vào vùng nguy hiểm.
Thủ tướng nhấn mạnh sự nỗ lực, quyết liệt, chủ động để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai; chuẩn bị tốt năng lực ứng phó, bao gồm yếu tố con người, trang thiết bị và sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ. Người dân phải là trung tâm, chủ thể, nguồn lực và mục tiêu của mọi chính sách phòng thủ dân sự./.
