Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh. Ảnh: P.Thắng

Sáng 23/9, tiếp tục chương trình làm việc phiên họp 37, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi). Dự thảo luật này có 4 chương, 20 điều.

Một trong những điểm mới của dự thảo luật là việc thu thuế với các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử và trên nền trảng số.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết dự thảo luật quy định rõ thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam.

Thu nhập chịu thuế này, bao gồm cả thu nhập từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ theo các hình thức kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, không phụ thuộc vào địa điểm tiến hành kinh doanh.

Dự thảo luật không quy định cụ thể việc nộp thuế thu nhập doanh nghiệp của các doanh nghiệp nước ngoài có thu nhập phát sinh tại Việt Nam từ các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử hoặc trên nền tảng số và giao Chính phủ quy định.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn. Ảnh: P.Thắng

Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay, thực tiễn phát triển các hoạt động kinh doanh thông qua thương mại điện tử và các nền tảng số xuyên biên giới cho thấy sự bất cập về khái niệm “cơ sở thường trú” tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay và các các Hiệp định thuế.

Các quy định hiện nay chưa đáp ứng được thực tế của kinh doanh sử dụng cơ sở thường trú “ảo” - không có hiện diện vật lý.

“Dự thảo luật vẫn giữ khái niệm cơ sở thường trú hiện hành về người nộp thuế. Theo đó, vấn đề vướng mắc, bất cập liên quan đến nội dung về cơ sở thường trú về cơ bản chưa được giải quyết trong dự thảo luật”, ông Mạnh nói, cơ quan thẩm tra đề nghị cần giải trình rõ hơn.

Vẫn theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách, dự thảo luật bổ sung quy định thu nhập chịu thuế của các doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả các thu nhập từ kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, không phụ thuộc vào địa điểm kinh doanh “làm cho nội dung quy định trở nên mâu thuẫn, khó thực hiện”. Bởi, không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, đồng thời lại không phụ thuộc vào địa điểm kinh doanh.

Liên quan tới quan điểm thu thuế doanh nghiệp với các nhà cung cấp nước ngoài, dự thảo luật quy định quyền thu thuế này với các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử của các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam thông qua việc quy định “không phụ thuộc vào địa điểm kinh doanh” để mở rộng phạm vi thu thuế.

Quy định này, theo nhận định của Ủy ban Tài chính Ngân sách, là chưa giải quyết được vấn đề thu thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài qua nền tảng thương mại điện tử.

Ông Mạnh nói, thực tế các nhà cung cấp nước ngoài chủ yếu là đối tượng cư trú tại các nước đã ký Hiệp định tránh thuế 2 lần với Việt Nam. Theo đó, Việt Nam chỉ được quyền đánh thuế đối với thu nhập phát sinh tại Việt Nam của các doanh nghiệp nước ngoài trong trường hợp các doanh nghiệp này có cơ sở thường trú tại Việt Nam.

“Đề nghị làm rõ về tính hiệu quả của các quy định này và nghiên cứu thêm các giải pháp chính sách khác để đảm bảo việc thu thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài thông qua nền tảng thương mại điện tử”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách nêu.

Cân nhắc mở rộng nhiều khoản thu nhập được miễn thuế

Dự thảo luật được sửa đổi theo hướng mở rộng diện các khoản thu nhập được miễn thuế so với quy định hiện hành.

Cụ thể, một số khoản thu nhập được đề xuất miễn thuế, gồm: Thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các-bon lần đầu sau khi phát hành, thu nhập từ tiền lãi và từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành;khoản hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước và từ quỹ hỗ trợ đầu tư do Chính phủ thành lập; khoản bồi thường của Nhà nước theo quy định của pháp luật; khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản theo quy định của pháp luật để cổ phần hóa, sắp xếp lại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công; thu nhập từ hoạt động có thu của quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh, quỹ hỗ trợ đầu tư, cũng được đề xuất miễn thuế.

Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng cần rà soát kỹ lưỡng các nội dung liên quan đến thu nhập được miễn thuế.

Theo cơ quan thẩm tra, chỉ nên đề xuất bổ sung vào diện thu nhập miễn thuế với các trường hợp thực sự cần thiết, hạn chế tối đa việc mở rộng diện thu nhập được miễn thuế.

“Cần quy định chặt chẽ để tránh các trường hợp lợi dụng quy định để kê khai làm giảm nghĩa vụ thuế phải nộp, gây thất thu cho Ngân sách Nhà nước”, ông Lê Quang Mạnh nói.