Vấn đề có nên đưa hành vi mua bán bào thai vào khái niệm mua bán người được quan tâm cho ý kiến tại phiên họp. Ảnh: P.Thắng

Sáng 13/8, tiếp tục chương trình phiên họp chuyên đề pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).

Vấn đề có nên đưa hành vi mua bán bào thai vào khái niệm mua bán người được quan tâm cho ý kiến tại phiên họp.

Bào thai đến một giai đoạn nhất định có thể coi là người?

Nêu quan điểm của Thường trực Ủy ban Tư pháp, Chủ nhiệm Lê Thị Nga cho hay, cơ quan này nhận thấy bào thai chưa được xác định là con người nên việc quy định mua bán bào thai trong khái niệm mua bán người là không phù hợp.

“Thực tế đang diễn ra tình trạng mua bán bào thai nhằm mục đích mua bán đứa trẻ sau khi được sinh ra và việc thỏa thuận mua bán này là tiền đề của hành vi mua bán người”, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nói.

Để bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, phúc đáp yêu cầu thực tiễn, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã bổ sung quy định nghiêm cấm hành vi: “Mua bán bào thai; thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai”.

Nêu ý kiến, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, về mặt sinh học, bào thai đến một giai đoạn nhất định có thể coi là con người, có khác là môi trường tồn tại là trong bụng mẹ.

Nên thay vì “cấm mua bán bào thai”, theo ông Cường, nên quy định là cấm “hành vi mua bán người thành thai” để xác định đây là hành vi mua bán người đã thành thai.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị làm rõ có trường hợp nào mua bán bào thai mà không phải mua bán người không. Bởi nếu có trường hợp này thì không nằm trong diện điều chỉnh của Luật Phòng, chống mua bán người.

Mua bán bào thai là mua bán người sẽ rất khó cho cơ quan chức năng

Bày tỏ quan điểm tán thành quy định như dự thảo luật, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, “thỏa thuận mua bán người từ khi còn là bào thai” nghĩa là vì mục đích mua bán người.

“Tôi cho rằng cần nghiên cứu quy định sao cho cụ thể, rõ dễ hiểu, chứ không cần giải thích nhiều.”, ông Phương nêu.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, vấn đề bào thai khi nào được gọi người là vấn đề được tranh cãi trên thế giới.

Về quan điểm cá nhân, bà Thúy Anh tán thành với tiếp thu, chỉnh lý của dự thảo. Theo bà, cấm hành vi mua bán bào thai, song không thể quy định bào thai là người. “Nếu quy định bào thai là người thì việc nạo, phá thai sẽ được coi là giết người”, bà Thúy Anh lưu ý và nhấn mạnh, cách xử lý như báo cáo của Ủy ban Tư pháp là phù hợp.

Phó Viện trưởng Viện KSND Tối cao Nguyễn Quang Dũng cho rằng, nếu xác định mua bán bào thai là mua bán người sẽ rất khó cho cơ quan chức năng. Trong khi, khái niệm bào thai có phải là người không cũng đang tranh cãi.

“Tôi đồng ý thỏa thuận mua bán người từ khi là bào thai thuộc phạm vi mua bán người nhưng đưa cả mua bán bào thai vào thì rất khó để thực hiện. Mở rộng ra tất cả thì rất khó trong thực hiện”, ông Dũng nêu quan điểm.

Dự thảo luật quy định, mua bán người là hành vi tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp, chuyển giao hoặc tiếp nhận người nhằm mục đích nhận tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác, bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể, hoặc mục đích vô nhân đạo khác bằng cách sử dụng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lừa gạt hoặc thủ đoạn khác.

Hành vi tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp, chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 18 tuổi nhằm mục đích nhận tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trừ trường hợp pháp luật có quy định khác, bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể, hoặc mục đích vô nhân đạo khác cũng được coi là mua bán người ngay cả khi không sử dụng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lừa gạt hoặc thủ đoạn khác.

Dự thảo luật cũng cấm hành vi mua bán người theo khái niệm nêu trên.