Thủ tướng Chính phủ dự Diễn đàn Cấp cao thường niên lần thứ 3 về công nghiệp 4.0. Ảnh: Đ.X

Sáng ngày 6/12, Diễn đàn Cấp cao thường niên lần thứ ba về công nghiệp 4.0 với chủ đề “Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu COVID-19, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong kỷ nguyên số” do Ban Kinh tế Trung ương tổ chức với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Tính tự chủ của nền kinh tế còn thấp...

Phát biểu mở đầu diễn đàn, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh cho rằng dịch bệnh COVID -19 diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường đang làm thay đổi sâu sắc mọi mặt về kinh tế - xã hội thế giới.

Sự xuất hiện của biến thể mới Omicron nguy cơ làm tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2022 giảm từ 0,2 - 0,4 điểm %.

Việt Nam cũng đang chịu tác động mạnh mẽ của dịch Covid -19 đến các hoạt động kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, ảnh hưởng lâu dài đến cả cung và cầu.

Do vậy, nhu cầu cấp bách, khẩn trương hiện nay là tìm kiếm những giải pháp hiệu quả nhằm phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu COVID-19, hỗ trợ tăng trưởng trong dài hạn.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, duy trì tốc độ tăng trưởng cao, năng lực cạnh tranh toàn cầu về công nghiệp, chỉ số đổi mới sáng tạo liên tục được cải thiện.

Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh. Ảnh: Đ.X

Song ông Tuấn Anh nhìn nhận, quá trình phục hồi kinh tế - xã hội sau dịch COVID-19 và thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên nền tảng công nghiệp 4.0 đang gặp phải những trở ngại lớn.

Đó là, mô hình tăng trưởng chưa dựa nhiều trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng còn chậm; tính tự chủ của nền kinh tế còn thấp; vẫn còn phụ thuộc lớn vào bên ngoài; chưa quan tâm đúng mức đến chuỗi giá trị và cung ứng trong nước nhằm nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển công nghiệp còn thiếu tính bền vững…

Theo bà Mary Hallward-Driemeier, cố vấn kinh tế cao cấp Ngân hàng Thế giới (WB), công nghiệp 4.0 đang tăng tốc nhưng được ứng dụng không đồng đều giữa các ngành, lĩnh vực và phân khúc của các chuổi giá trị toàn cầu.

Bà chỉ ra chuỗi cung ứng trên toàn cầu vốn đang thay đổi, nút thắt về thương mại, biến đổi khí hậu đặt ra thách thức lớn.

“Việt Nam nên tập trung các ngành sản xuất nhưng cũng chú trọng hơn đến các ngành dịch vụ, tiếp tục đầu tư trên phạm vi rộng hơn, như kỹ năng người lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thúc đẩy các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia để nâng cao công nghệ mới, thích ứng hơn với cách mạng công nghiệp 4.0 và phát triển bao trùm, triển khai công nghệ số”, bà Mary Hallward-Driemeier khuyến nghị.

Không có chính sách hỗ trợ, nền kinh tế không thể sớm phục hồi

Với chủ đề khung chính sách phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững gắn với chiến lược phòng, chống dịch COVID-19 do ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình bày đã chỉ ra tác động của dịch COVID-19 đến đời sống, sản xuất kinh doanh, lao động việc làm…

Năm 2021, nhiều giải pháp, chính sách đã được ban hành để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn của dịch bệnh, duy trì và ổn định đời sóng, hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Tổng số tiền thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong năm là khoảng 138 nghìn tỉ đồng.

Toàn cảnh Diễn đàn Cấp cao thường niên lần thứ ba về công nghiệp 4.0

Thứ trưởng Phương cũng cho rằng, nếu không có chính sách hỗ trợ phù hợp, kịp thời, nền kinh tế không thể sớm phục hồi và tăng trưởng trở lại như trước khi có dịch; ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, các kế hoạch 5 năm, chiến lược 10 năm và có nguy cơ lỡ nhịp với xu hướng phục hồi của kinh tế toàn cầu.

“Việc xây dựng Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội là rất cần thiết”, ông Phương nói.

Mục tiêu của chương trình này là khôi phục nhanh các chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động và thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021-2025 khoảng 6,5 - 7%/năm, đồng thời giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.

5 nhóm nhiệm vụ được đưa ra gồm: Thực hiện lộ trình mở cửa nền kinh tế gắn với phòng, chống dịch; an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển; hoàn thiện cơ chế, chính sách, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Tương ứng với các nhóm nhiệm vụ, chương trình phục hội nêu rõ các giải pháp cụ thể. Trong đó, thực hiện lộ trình mở cửa phù hợp đối với du lịch, vận tải hàng không, các dịch vụ, thúc đẩy xã hội hóa, bảo đảm nguồn lực cho phòng, chống dịch; hỗ trợ chi phí thuê nhà cho người lao động…

Thực hiện các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, các chính sách cơ cấu lại nợ; tiếp tục cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ; hỗ trợ lãi suất cho vay hợp lý; tiết giảm chi phí hoạt động của các ngân hàng thương mại. Có chính sách ưu tiên như sản xuất và chế biến nông, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ vận tải, du lịch, thúc đẩy khởi nghiệp, sáng tạo…

Đồng thời, tập trung vốn cho các dự án quan trọng, cấp thiết, có sức lan tỏa lớn, tác động nhanh đến phát triển các ngành, lĩnh vực, vùng, địa bàn động lực tăng trưởng. Nâng cao năng lực quản trị xã hội, quản lý Nhà nước, xử lý tình huống của cán bộ các cấp; đẩy nhanh cải cách thủ tục hành chính….