Ngày 26/12, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo Xây dựng, thực hiện đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia.

Mục tiêu của dự án không chỉ xây dựng được một tuyến đường sắt tốc độ cao, mà còn phát triển ngành công nghiệp đường sắt tốc độ cao, đủ năng lực thi công, quản lý, vận hành, khai thác… theo lãnh đạo Chính phủ.

Chọn “trúng, đúng” tổ chức, đơn vị tư vấn

Phó Thủ tướng quán triệt, kế hoạch thực hiện dự án phải rõ việc, rõ người, rõ bước đi khoa học, bài bản, đồng bộ, toàn diện, không "vừa làm, vừa chờ"; bắt đầu từ xây dựng cơ chế chính sách, quy chuẩn, tiêu chuẩn, đến điều tra, khảo sát, thiết kế, lựa chọn công nghệ, tổ chức vận hành, khai thác, quản lý…

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu rõ việc, rõ người, tránh "đẽo cày giữa đường" khi làm đường sắt tốc độ cao. Ảnh: Đình Nam

“"Bám sát mục tiêu Nghị quyết số 172 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam; làm rõ từng vấn đề cụ thể, "ai làm, bao giờ làm và chú trọng từng khâu cụ thể"; có tầm nhìn rõ ràng về khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách, tránh "đẽo cày giữa đường", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về cơ chế chính sách pháp luật, theo Phó Thủ tướng, Bộ Giao thông Vận tải xem xét kỹ lưỡng, xem xét sửa đổi Luật Đường sắt; tính toán, đưa vào hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đến đường sắt tốc độ cao.

Việc này bao gồm: Tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến công nghệ, thiết bị vận hành, điều hành, quản lý thông tin, vấn đề an toàn xây dựng, có cơ chế chính sách đặc thù để làm được đường sắt cao tốc.

Lãnh đạo Chính phủ lưu ý, cần có những cơ chế, chính sách để lựa chọn "trúng, đúng" tổ chức, đơn vị tư vấn quốc tế uy tín, kinh nghiệm, năng lực hàng đầu thế giới tham gia từ khâu thiết kế tổng thể, đến thẩm định, đánh giá, giám sát, quá trình lập quy hoạch, lựa chọn hướng tuyến, xây dựng nội dung các gói thầu, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư.

“Quá trình xây dựng, điều chỉnh quy hoạch, lựa chọn hướng tuyến, thiết kế kỹ thuật tổng thể dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao trục Bắc-Nam phải dựa trên tiêu chuẩn, quy chuẩn, và năng lực của tổ chức, chuyên gia tư vấn, thẩm định", Phó Thủ tướng nói.

Việc lựa chọn nhà thầu, các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho dự án phải có sự tham gia của tư vấn.

Xác định doanh nghiệp Việt Nam làm chủ khâu nào

Trên cơ sở thiết kế kỹ thuật tổng thể, Bộ Giao thông Vận tải được giao phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để xác định những đầu việc cần làm như xác định chỉ tiêu sử dụng đất, thực hiện giải phóng mặt bằng, điều chỉnh quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết để tạo quỹ đất phát triển đô thị, nông thôn theo hướng tuyến giao thông (TOD), xác định tổng vốn và phương án huy động (ngân sách, trái phiếu, ODA, đất đai) để thực hiện dự án.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo Xây dựng, thực hiện đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia. Ảnh: Đình Nam

Bộ này cũng được giao đánh giá toàn bộ nhu cầu nhân lực cần đào tạo, đào tạo lại, trình độ… để triển khai dự án, cũng như phát triển ngành công nghiệp đường sắt.

Trên cơ sở đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp thực hiện đặt hàng của Chính phủ về đào tạo nhân lực dựa vào các trường đại học trong nước, hợp tác quốc tế đối với những đối tác công nghệ được lựa chọn.

Về định hướng phát triển công nghiệp đường sắt trong nước, Phó Thủ tướng lưu ý, các bộ (Giao thông Vận tải, Công Thương, Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư) phối hợp xây dựng tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp của Việt Nam tham gia cung cấp sản phẩm, dịch vụ phục vụ dự án.

Theo đó, xác định rõ doanh nghiệp Việt Nam sẽ làm chủ những khâu nào, nhập khẩu những trang thiết bị gì; phát triển sản xuất lưỡng dụng, đa mục đích.

“Kế hoạch phải rõ sản phẩm, rõ tiến độ, rõ người thực hiện, rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước, chủ đầu tư, nhà thầu, xuyên suốt dự án từ Bắc đến Nam, phân chia từng loại công việc (công trình, phi công trình)”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.