Vấn đề hồi sinh sông Tô Lịch được Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu ra chiều 26/8 tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến báo cáo giám sát chuyên đề về thực hiện bảo vệ môi trường kể từ khi luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.

Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ Môi trường Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, công tác tổ chức thực hiện luật Bảo vệ môi trường năm 2020 vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ Môi trường Quốc hội Lê Quang Huy cho biết Đoàn giám sát của Quốc hội đề nghị cải thiện chất lượng môi trường một số đoạn sông bị ô nhiễm nghiêm trọng trên các sông Tô Lịch, Bắc Hưng Hải… Ảnh: P.Thắng

Trong đó, theo ông Huy, tình trạng ô nhiễm môi trường ở một số nơi còn diễn biến phức tạp, có thời điểm ở mức độ nghiêm trọng, đặc biệt là ô nhiễm không khí (do bụi mịn) đang là vấn đề nhức nhối tại một số đô thị lớn, đặc biệt là thủ đô Hà Nội, TP HCM.

Chất lượng môi trường một số đoạn sông, tập trung tại khu vực đông dân cư, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, làng nghề trên lưu vực sông Cầu, sông Nhuệ - Đáy, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải cũng còn diễn biến phức tạp.

Trong khi, việc đầu tư đồng bộ hạ tầng thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt đô thị, cụm công nghiệp, làng nghề còn chưa được quan tâm đúng mức.

Báo cáo giám sát nêu, hiện chỉ có khoảng 18% tổng lượng nước thải đô thị được thu gom, xử lý. Hạ tầng kỹ thuật xử lý chất thải rắn sinh hoạt còn lạc hậu, hình thức chôn lấp trực tiếp vẫn chiếm tỷ lệ cao, tới 62%; nhiều bãi chôn lấp không hợp vệ sinh, không đạt yêu cầu về môi trường…

Từ thực tế đó, Đoàn giám sát của Quốc hội đề xuất thực hiện ngay các biện pháp cấp bách kiểm soát, ngăn chặn và khắc phục, cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại thủ đô Hà Nội và TP HCM.

Đoàn giám sát cũng đề nghị, cải thiện chất lượng môi trường một số đoạn sông bị ô nhiễm nghiêm trọng trên các sông Ngũ Huyện Khê, Tô Lịch, Bắc Hưng Hải…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh băn khoăn tại sao TP Hà Nội không có dự án “ra tấm, ra món” cho sông Tô Lịch. Ảnh: P.Thắng

Nêu ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề cập đến việc xử lý nước thải đô thị. Dẫn số liệu báo cáo chỉ 18% nước thải đô thị được thu gom, xử lý, bà Thanh nhấn mạnh, còn tới hơn 80% nước thải đô thị vẫn xả thẳng ra môi trường gây ô nhiễm.

Dẫn chứng điển hình ở Hà Nội là sông Tô Lịch, “con sông lịch sử”, Phó Chủ tịch Quốc hội băn khoăn, “Hà Nội làm rất nhiều dự án hạ tầng chiến lược như Đường Vành đai 3, Vành đai 4, tại sao không có một dự án "ra tấm, ra món" cho sông Tô Lịch?”.

Từ đó, bà Thanh cho rằng, việc đầu tư không có gì khó, chỉ cần học tập việc cải tạo suối Thanh Khê ở thủ đô Seoul của Hàn Quốc.

Nội dung nữa được Phó Chủ tịch Quốc hội nêu là việc xử lý rác thải. Theo bà, hiện cả nước đã có 5 nhà máy đốt rác phát điện. Do đó, câu chuyện kinh tế tuần hoàn và rác thải trở thành tài nguyên đầu vào của ngành kinh tế khác không còn là phát hiện mới mà thành thực tế phổ biến ở các nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chọn một số TP lớn đầu tư một số nhà máy rác không chỉ phát điện mà có thể tạo ra các sản phẩm khác để tạo bước đột phá xử lý rác thải, bảo vệ môi trường.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đề nghị báo cáo giám sát cần có câu trả lời về thực trạng ô nhiễm đô thị, đặc biệt là tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội, TP HCM.

“Chúng ta phải trả lời câu hỏi là nguồn phát thải ở các đô thị hiện nay là từ đâu và thực trạng ra sao: phát thải từ công nghiệp thế nào, phát thải từ bụi xây dựng thế nào, phát thải từ các loại khí thải phương tiện giao thông thế nào?", ông Vinh nêu.

Theo ông Vinh, cần phải nhìn thực trạng rất rõ ràng thì mới có giải pháp cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội, TP HCM như kiến nghị.