Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: N.Bắc

Chiều tối 2/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với các trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài về đẩy mạnh công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển năm 2024.

Hội nghị được truyền trực tuyến tới các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và và UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.

3 “cùng”, 3 “phát huy”

Tại hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần “3 cùng”: Cùng lắng nghe và thấu hiểu; cùng chia sẻ tầm nhìn hành động; cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng và cùng phát triển.

Người đứng đầu Chính phủ cũng khái quát “3 phát huy” gồm: Phát huy thế và lực của đất nước trong việc đẩy mạnh xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài; phát huy sức mạnh của dân tộc với sức mạnh thời đại để đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hoá kết hợp với phát triển du lịch, ngoại giao nhân dân; phát huy tính năng động, sáng tạo, linh hoạt, thông minh của người Việt Nam để đa dạng hoá thị trường, chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất, phát huy tối đa hiệu quả của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp trong tình hình hiện nay.

Theo Thủ tướng, thời gian tới, bên cạnh những thuận lợi, công tác ngoại giao kinh tế còn đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức.

Bên ngoài, kinh tế thế giới phục hồi chậm; căng thẳng địa chính trị gia tăng, xu hướng chính trị hóa hợp tác kinh tế tiếp tục lan rộng; tình trạng phân hóa, phân mảnh, đứt gãy các chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng…

Trong nước, sức ép lạm phát còn cao; tình hình sản xuất kinh doanh trong một số ngành, lĩnh vực còn những khó khăn, nhất là về thị trường, tiếp cận vốn, chi phí.

Nguồn nhân lực chất lượng cao còn hạn chế, thủ tục hành chính một số lĩnh vực còn rườm rà; một số cơ chế, chính sách chậm được sửa đổi, hạ tầng chiến lược trên một số lĩnh vực còn hạn chế….

Vì vậy, người đứng đầu Chính phủ lưu ý phải luôn giữ thăng bằng, “thắng không kiêu, bại không nản”, giữ vững bản lĩnh, bĩnh tĩnh, kiên trì, không quá say sưa với thắng lợi khi thuận lợi và không hoang mang, dao động khi gặp khó khăn, thách thức.

Cho rằng công tác ngoại giao kinh tế cần tiếp tục phục vụ nhiệm vụ phát triển đất nước, đồng thời tôn trọng lợi ích chính đáng, hợp pháp của các đối tác, Thủ tướng dẫn chứng, hiện nay giá một số mặt hàng nông sản như gạo đang tốt, cầm vừa phải tranh thủ cơ hội phát triển bền vững; vừa lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ với các đối tác, không lợi dụng khi các đối tác khó khăn.

Cạnh đó, ông lưu ý tránh phát triển “nóng”, chú trọng xây dựng, giữ gìn thương hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm với giá cả hợp lý, không “ăn xổi ở thì”.

"Giá cao thì mình cạnh tranh lành mạnh nhưng chú ý đến tình người, đạo đức kinh doanh. Khi họ khó khăn mà mình không chia sẻ với đối tác thì lúc mình khó khăn, ai sẽ chia sẻ với mình? Khi hợp tác làm ăn thì cả hai bên đều phải có lợi, lợi dụng lúc đối tác khó khăn để "đục nước béo cò" thì văn hóa Việt Nam không như vậy", Thủ tướng nói.

Xác định rõ sản phẩm, dự án với từng đối tác

Thủ tướng chỉ rõ 4 định hướng lớn với ngoại giao kinh tế thời gian tới, bao gồm việc tổ chức tốt các chương trình đối ngoại của lãnh đạo cấp cao và hoạt động đối ngoại các cấp, đưa nội dung kinh tế tiếp tục trở thành một trọng tâm của các hoạt động đối ngoại.

Trong đó, theo Thủ tướng, cần xác định rõ các sản phẩm, dự án, kế hoạch cụ thể, khả thi với từng đối tác để thúc đẩy triển khai.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với các trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài về đẩy mạnh công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển năm 2024. Ảnh: N.Bắc

“Cùng nhau làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời phát huy các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức), các lĩnh vực mới và mang tính đột phá (công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, bán dẫn, hydrogen, AI…)”, Thủ tướng gợi mở.

Ông nhấn mạnh cần khai thác tối đa tiềm năng của các khuôn khổ, quan hệ vừa được nâng cấp, các hiệp định thương mại tự do đã được ký kết.

Về các biện pháp cụ thể, Thủ tướng yêu cầu tích cực, chủ động chuyển tải thông điệp tới các đối tác quốc tế về tinh thần cầu thị và cam kết của Chính phủ bảo đảm môi trường chính trị, đầu tư, kinh doanh an toàn, hấp dẫn tại Việt Nam.

Củng cố quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với các thị trường lớn, chủ chốt và mở rộng, đa dạng hóa thị trường, chú trọng hơn những địa bàn tiềm năng, còn nhiều dư địa hợp tác như UAE, Trung Đông - Châu Phi, thị trường Halal…

Biện pháp nữa được Thủ tướng quán triệt là tạo đột phá trong thu hút đầu tư các lĩnh vực mới như bán dẫn, AI, năng lượng... thúc đẩy và đón tiếp chu đáo đoàn công tác của các tổ chức doanh nghiệp, các tập đoàn lớn trên thế giới tới Việt Nam; nắm bắt và kiến nghị xử lý phù hợp, kịp thời các đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp….

Ngoài ra, tập trung vào các xu thế mới, xu hướng điều chỉnh chính sách, ưu tiên mới của các đối tác, “những thứ họ cần chứ không phải thứ mình có”.

“Ngoại giao kinh tế năm 2024 phải đột phá, nắm bắt cơ hội, đổi mới trong tư duy, sáng tạo trong sách lược, thống nhất trong hành động, triển khai phải quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm”, Thủ tướng nhấn mạnh kỳ vọng “tự tin đi lên trong điều kiện đất nước còn khó khăn”.

Báo cáo kết quả triển khai công tác ngoại giao kinh tế từ năm 2023 đến nay, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh kinh tế tiếp tục là trọng tâm trong gần 60 hoạt động đối ngoại cấp cao từ đầu năm 2023 đến nay với nhiều cam kết, thỏa thuận hợp tác kinh tế được ký kết.

Quan hệ đối ngoại và hợp tác kinh tế được mở rộng; các khuôn khổ quan hệ với 30 đối tác chiến lược, đối tác toàn diện được củng cố, mở rộng, nâng tầm, nâng cấp.

Từ nửa cuối năm 2023 đến nay, Việt Nam đã nâng tầm, nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện với 4 đối tác lớn là Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Australia với nhiều nội hàm hợp tác quan trọng như khoa học công nghệ, bán dẫn, ODA thế hệ mới, kinh tế xanh, kinh tế số…

Các hoạt động ngoại giao kinh tế đã góp phần đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của nước ta cả năm 2023 đạt 683 tỷ USD, trong đó xuất siêu khoảng 28 tỷ USD, nhiều nhất từ trước tới nay; thu hút FDI đạt gần 36,6 tỷ USD, tăng 32,1% trong bối cảnh thương mại, đầu tư toàn cầu bị thu hẹp; vốn FDI thực hiện đạt gần 23,2 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay.