Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Sáng 6/6, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện tiếp tục đăng đàn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Vấn đề lợi dụng tôn giáo để hành nghề mê tín dị đoan đã được người đứng đầu ngành văn hóa giải trình cụ thể và đưa ra giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân

Đại biểu Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên) nêu thực tế, thời gian qua, cử tri rất bức xúc hành vi lợi dụng tôn giáo để hành nghề mê tín dị đoan, bằng các thủ đoạn lừa bịp ở một số nơi như buôn thần, bán thánh, bằng cách gieo rắc nỗi sợ hãi vô căn cứ qua các hình thức dâng sao giải hạn, đóng tiền gọi vong, trả nợ tiền kiếp, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của một bộ phận nhân dân để trục lợi.

Mặc dù Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tham mưu các cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản chỉ đạo, tuy nhiên các văn bản chưa đủ sức mạnh để xử lý tệ nạn này.

Theo báo cáo của Bộ, nguyên nhân này là do còn thiếu văn bản quy phạm pháp luật có địa vị pháp lý cao hơn.

"Việc thiếu văn bản pháp luật cao hơn trong thời gian vừa qua trách nhiệm chính là về ai, bộ, ngành nào? Bộ trưởng có trách nhiệm gì không và giải pháp cụ thể của Bộ trưởng là gì trong thời gian tới?," đại biểu chất vấn.

Đại biểu Thái Trường Giang (Cà Mau) nhận định giáo lý, giáo luật không có dâng sao giải hạn, thỉnh vong, gọi hồn, hoặc đốt vàng mã để chuyển họa thành phúc, chuyển hung thành cát... Tuy nhiên, hoạt động mê tín dị đoan này vẫn đang ngang nhiên tồn tại ở nhiều nơi thờ tự của Phật giáo.

Đại biểu chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện về trách nhiệm quản lý của ngành văn hóa địa phương và cá nhân Bộ trưởng.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện khẳng định tôn giáo, tín ngưỡng là nhu cầu tinh thần của một bộ phận nhân dân. Bản chất của tôn giáo là tốt đẹp, mục đích của tôn giáo là hướng con người đến những điều thiện, tránh xa cái ác, cái xấu, tu thân tích đức giúp đỡ mọi người. Sinh hoạt tôn giáo tín ngưỡng là quyền và nhu cầu chính đáng của nhân dân, làm phong phú đời sống tinh thần, giúp phát triển con người toàn diện. Pháp luật Việt Nam luôn tôn trọng và bảo vệ quyền tự do, tín ngưỡng tôn giáo của công dân.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận, trong thời gian qua, một số cá nhân lợi dụng nghi thức tôn giáo tín ngưỡng để hành nghề mê tín dị đoan, vi phạm pháp luật...

Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch nêu rõ pháp luật đã có hình thức xử lý và dư luận xã hội lên án vi phạm đạo đức văn hóa, thuần phong mỹ tục. Để khắc phục những hiện tượng trên, Bộ trưởng cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy định về các biện pháp phòng ngừa mê tín dị đoan; tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa truyền thống trong hoạt động văn hóa tín ngưỡng; lên án phê phán và xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng tôn giáo tín ngưỡng để thực hiện mê tín dị đoan.

Bên cạnh đó, các địa phương tập trung nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, xây dựng các công trình văn hóa thể thao đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra các hoạt động văn hóa.

Không có chuyện cá nhân xây chùa với mục đích kinh doanh

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân đã tham gia giải trình, làm rõ thêm một số vấn đề liên quan đến quản lý Nhà nước đối với hoạt động tín ngưỡng tôn giáo.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết theo quy định của luật pháp Việt Nam và Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, không có quy định về kinh doanh chùa.

Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về hoạt động tín ngưỡng tôn giáo, Bộ Nội vụ cũng chưa phát hiện hành vi kinh doanh chùa nhằm mục đích trục lợi. Tuy nhiên, Bộ trưởng thừa nhận thực tế thời gian qua, đã có một số cá nhân lợi dụng cơ sở thờ tự Phật giáo, niềm tin của nhân dân, của phật tử để hoạt động mê tín dị đoan nhằm trục lợi và gây bức xúc dư luận.

Về ý kiến một số đại biểu cho rằng một số cán bộ đã "góp tiền" để xây dựng chùa để kinh doanh, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân nêu rõ, theo báo cáo của Ban Tôn giáo Chính phủ và Bộ Nội vụ, đến nay chưa phát hiện cán bộ, công chức nào góp tiền để xây dựng chùa kinh doanh trục lợi.

Theo quy định của Luật Tín ngưỡng tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo được hình thành theo tập quán do các thành viên của cộng đồng cùng nhau đóng góp, quyên góp, hoặc là từ các nguồn khác phù hợp với quy định pháp luật.

"Trong thời gian qua, việc xây dựng các cơ sở thờ tự tôn giáo này cũng nằm trong diện đối tượng là do nhân dân đóng góp," Bộ trưởng nhấn mạnh.

Liên quan đến Chùa Ba Vàng, từ ngày 20-28/3/2019, các cơ quan chức năng trong đó có Bộ Nội vụ, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh, Hội đồng Trị sự Phật giáo Việt Nam… có rất nhiều văn bản gửi cho các bộ, ngành xác minh, làm rõ và báo cáo với Chính phủ về nội dung này.

Qua kiểm tra, xác minh, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh và Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã thống nhất xác định những sai phạm pháp luật và giới luật của Phật giáo từ đó đưa ra những hình thức xử lý phù hợp.

"Sau khi xử lý sự việc trên, đa số đồng thuận với cách giải quyết của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và chính quyền thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Việc xử lý hợp lý, kịp thời của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, chính quyền tỉnh Quảng Ninh và các bộ, ngành Trung ương đã tạo được niềm tin trong tăng ni, tín đồ phật tử, nhất là quần chúng nhân dân đối với Phật giáo Việt Nam," Bộ trưởng khẳng định.

Để tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết, thời gian tới, ngành Nội vụ tiếp tục đề xuất Chính phủ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để cụ thể hóa Luật Tín ngưỡng tôn giáo trong đó có Nghị định xử phạt hành chính về lĩnh vực tín ngưỡng tôn giáo; không để xảy ra các hiện tượng lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để làm lệch chuẩn về đạo đức, phản văn hóa, trái với thuần phong mỹ tục của Việt Nam.

Bên cạnh đó, các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền và phổ biến pháp luật về tín ngưỡng tôn giáo cho người dân, các chức sắc, nhà tu hành, đặc biệt đối với các tín đồ tôn giáo; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng công tác quản lý tín ngưỡng, tôn giáo và các kiến thức chuyên ngành, kỹ năng, quản lý tốt, tham mưu cho chính quyền địa phương trong công tác quản lý Nhà nước về vấn đề tín ngưỡng tôn giáo.

Đặc biệt, Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các địa phương và các tổ chức tôn giáo để kịp thời phát hiện, xử lý sớm những trường hợp vi phạm pháp luật theo Luật Tín ngưỡng tôn giáo.

Trước ý kiến của một số đại biểu Quốc hội phản ánh về tình trạng xây dựng chùa có sự "góp vốn" của cá nhân, tổ chức với mục đích kinh doanh, Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm (Hà Nội) - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định tất cả các chùa trên phạm vi cả nước đều do Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Giáo hội Phật giáo các địa phương cùng nhân dân xây dựng và quản lý, không có chùa nào nằm ngoài hệ thống này, đặc biệt không có bất kỳ một chùa nào có sự góp vốn đầu tư xây dựng từ những cá nhân, công chức, tập thể với mục đích kinh doanh.

Quang cảnh phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Phật giáo Việt Nam là một tôn giáo có truyền thống yêu nước, với tinh thần "Hộ quốc an dân," đã sớm gắn bó với vận mệnh của đất nước, luôn đồng hành cùng dân tộc trong quá trình truyền bá tư tưởng đạo lý Phật giáo.

Vừa qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã đồng lòng tổ chức rất thành công Đại lễ Vesak, được bạn bè quốc tế Phật giáo đánh giá cao. Giáo hội Phật giáo Việt Nam với tư cách là thành viên tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, luôn phát huy tinh thần "phụng đạo, yêu nước," thực hiện hữu hiệu phương châm hoạt động của Giáo hội "Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội," tích cực hưởng ứng các hoạt động lợi dân, phúc lợi xã hội, xây dựng nếp sống văn minh, văn hóa.

Tuy nhiên, Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm cho rằng mặc dù rất ít, nhưng "con sâu làm rầu nồi canh," những hiện tượng sai lệch giáo luật của một số nhà tu hành tại các chùa, có ứng xử chưa phù hợp với các phật tử đến lễ chùa đã được Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Giáo hội Phật giáo Việt Nam các địa phương nhắc nhở, xử lý, kỷ luật nghiêm khắc theo các quy định của hiến chương và các nội quy của Giáo hội.

"Giáo hội Phật giáo Việt Nam không dung túng, bao che cho bất kỳ một người tu hành nào, đặc biệt là các chức sắc khi vi phạm đạo đức và giáo luật," Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm khẳng định./.

Theo Phan Phương-Hiền Hạnh/TTXVN