(Thanh tra) - Một trong những giải pháp để bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, phòng chống bạo lực học đường là tổ chức buổi học thứ hai ngay từ năm học 2025-2026 tùy điều kiện từng địa phương và không thu phí, theo Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn.
Quốc hội chiều 19/6 tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Nhóm vấn đề chất vấn Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn gồm:
- Thực trạng và giải pháp phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục đại học gắn với yêu cầu tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
- Việc thực hiện quy định của pháp luật về dạy thêm, học thêm.
- Công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học.
Bạo lực học đường vẫn là thách thức đáng lo ngại
Bộ trưởng Giáo dục và Đào Nguyễn Kim Sơn trước đó đã báo cáo đại biểu một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất.
Đề cập đến bạo lực học đường, tư lệnh ngành Giáo dục nói, đây vẫn là một thách thức đáng lo ngại với môi trường giáo dục hiện nay.
“Dù các cấp, các ngành và nhà trường đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng ngừa, kiểm soát, song tình trạng học sinh bị tổn hại cả về thể chất lẫn tinh thần do bạo lực học đường vẫn xảy ra ở nhiều nơi”, theo Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo.
Ông cho hay, so với trước đây, số vụ việc và mức độ nghiêm trọng đã có xu hướng giảm, song bạo lực học đường vẫn đang diễn biến phức tạp, tiềm ẩn diễn ra trong nhiều điều kiện và môi trường khác nhau.
Đáng lo ngại, là tình trạng học sinh nữ tham gia vào các hành vi bạo lực có chiều hướng gia tăng, cùng với đó là sự xuất hiện của nhiều học sinh có nguy cơ bị cuốn vào các hành vi bạo lực học đường.
Một số vụ việc nghiêm trọng có liên quan đến c học sinh sử dụng hung khí, để lại hậu quả nặng nề cả về thể chất và tinh thần. “Bạo lực học đường không chỉ diễn ra giữa học sinh với học sinh mà còn giữa học sinh với giáo viên”, báo cáo nêu.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng cho biết, không gian mạng cũng đang trở thành môi trường phát sinh và lan truyền bạo lực học đường với nhiều hình thức tinh vi như quay video phát tán, bêu xấu, cô lập, phân nhóm đối xử… Đáng lưu ý, các trò chơi, hình ảnh, phim có nội dung kích động bạo lực vẫn dễ dàng tiếp cận học sinh.
AI, đoạn kim ngắn tạo trào lưu tiêu cực
Nguyên nhân của bạo lực học đường được Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo nêu rõ.
Theo bộ trưởng, những quan điểm, lối sống, hành vi thiếu lành mạnh, lệch chuẩn như lười lao động, thích hưởng thụ, sính ngoại, thiếu văn hóa... đã ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến học sinh, làm cho các em có nhận thức, định hướng sống sai lệch về cách sống, đạo đức.
Đặc biệt, giai đoạn học trực tuyến kéo dài trong thời kỳ dịch COVID-19 đã khiến học sinh, sinh viên phải tiếp xúc thường xuyên với không gian mạng mà thiếu sự kiểm soát, định hướng đầy đủ. Điều này làm gia tăng nguy cơ tiếp cận với các thông tin độc hại, lệch chuẩn, ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý, hành vi và sự phát triển toàn diện của các em.
Sự bùng nổ công nghệ thông tin, internet, mạng xã hội hiện nay tồn tại rất nhiều nội dung xấu độc, xuyên tạc, bịa đặt, tin giả.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu, công nghệ AI, hệ thống phim ảnh, các đoạn phim ngắn tạo trào lưu tiêu cực, trò chơi trực tuyến có nội dung bạo lực, những hình mẫu thiếu lành mạnh len lỏi vào mọi nền tảng trên không gian mạng ảnh hưởng tiêu cực tới trẻ em, học sinh.
Cạnh đó, sự thay đổi nhanh chóng về tâm sinh lý của lứa tuổi, tình trạng cha mẹ bỏ mặc…, cũng tác động tiêu cực đến quá trình hình thành nhân cách của học sinh, làm cho các em có những suy nghĩ, hành vi tiêu cực, lệch chuẩn dẫn đến bạo lực học đường.
Trong khi, một số giáo viên thiếu kỹ năng xử lý trong các tình huống phức tạp, thiếu kỹ năng sư phạm trong giao tiếp và giáo dục học sinh.
Học hai buổi/ngày ngay năm học tới để thu hút học sinh
Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ sẽ khẩn trương thực hiện nhiều giải pháp để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường.
Trong đó, sẽ khẩn trương triển khai tổ chức buổi học thứ hai trong trường học ngay từ năm học 2025-2026 tùy theo điều kiện từng địa phương và không thu phí. Điều này để tăng cường quản lý học sinh, thu hút học sinh vào các hoạt động lành mạnh, phát triển toàn diện.
Song song là nâng cao năng lực và kỹ năng xử lý tình huống cho giáo viên và học sinh; tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định của pháp luật về công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường.
Bộ trưởng cũng cho biết, sẽ tăng cường phối hợp với cơ quan văn hóa, thể thao và du lịch, cơ quan thông tin và truyền thông, cơ quan công an nhằm xử lý, gỡ bỏ, hạn chế các tác động tiêu cực từ các trò chơi trực tuyến, phim ảnh, clip, các trang mạng xã hội phản cảm, có nội dung bạo lực đến trẻ em và học sinh.
Biện pháp nữa là tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện tại các địa phương, cơ sở về bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học.
