Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: N.Bắc

Sáng 6/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11, thảo luận nhiều nội dung quan trọng.

Kinh tế lấy lại đà tăng trưởng, thích ứng trước bối cảnh mới

Phát biểu khai mạc, người đứng đầu Chính phủ đánh giá, 11 tháng qua, các mục tiêu đã đề ra cơ bản thực hiện tốt.

Kinh tế vĩ mô được giữ vững, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy trên cả 3 lĩnh vực (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ), đời sống nhân dân được nâng lên, chính trị-xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được giữ vững, đối ngoại tiếp tục là điểm sáng.

Thủ tướng nhắc tới một số ngành, ví dụ cụ thể đạt kết quả tích cực, như xuất khẩu gạo đạt kết quả tích cực; giải ngân vốn đầu tư công tốt; thu ngân sách Nhà nước đạt 95% dự toán, dù vẫn giảm thuế kịp thời. Thị trường chứng khoán thanh khoản tốt, “tăng dần đều”, trở nên lành mạnh hơn.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kinh tế vĩ mô tháng 11 và 11 tháng có xu hướng phục hồi tích cực hơn. Nền kinh tế dần lấy lại đà tăng trưởng, thích ứng trước bối cảnh mới của thế giới và trong nước.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11 tăng 3,46% cùng kỳ, bình quân 11 tháng tăng 3,22%. Xuất siêu 25,83 tỷ USD trong 11 tháng, tăng khoảng 2,5 lần so với cùng kỳ 2022. Tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tăng 10% trong 11 tháng. Sản xuất công nghiệp tăng 5,8% cùng kỳ, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo ghi nhận tăng 6,3%.

Trong 11 tháng, hơn 201.500 doanh nghiệp gia nhập, tái gia nhập thị trường, tăng 3,5% tháng trước. Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng vay nhà ở xã hội, đến tháng 11 các ngân hàng thương mại cam kết cấp vốn cho 6 dự án, khoảng 1.986 tỷ đồng. 4 dự án được giải ngân, trên 143 tỷ đồng.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có dấu hiệu phục hồi, với tổng lượng phát hành 214.300 tỷ đồng. Giao dịch trái phiếu riêng lẻ qua sàn đạt hơn 107.440 tỷ đồng, góp phần thúc đẩy thị trường.

Thị trường, dòng tiền và thủ tục hành chính vẫn là thách thức

Tuy nhiên, khó khăn, thách thức còn rất lớn, tạo sức ép lên thúc đẩy tăng trưởng, điều hành tỷ giá và ổn định vĩ mô.  Sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp có chuyển biến vẫn đối mặt thách thức về thị trường, dòng tiền và thủ tục hành chính. Những vấn đề này, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khó chuyển biến nhanh trong ngắn hạn do phụ thuộc nhiều vào thế giới, khu vực.

11 tháng, xuất khẩu giảm gần 6%, các nhóm hàng chủ lực như điện thoại, linh kiện giảm 11% so với cùng kỳ năm trước; máy móc, thiết bị, phụ tùng cũng giảm 6,2%… Thị trường xuất khẩu lớn có chuyển biến nhưng vẫn khó khăn, duy nhất thị trường Trung Quốc xuất khẩu tăng 6,2%, còn lại Mỹ, ASEAN, EU, Nhật Bản đều giảm 6-13%.

Nhập khẩu cũng ghi nhận mức giảm gần 11% so với cùng kỳ, trong đó nhập tư liệu sản xuất giảm 10,6%.

Hấp thụ vốn nền kinh tế vẫn khó khăn, khi dư nợ tín dụng tới 28/11 chỉ tăng gần 8,8% (trong khi cùng kỳ tăng 12%). Cơ chế, thủ tục hành chính trong một số lĩnh vực chậm sửa đổi, vướng mắc, gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân.

Những khó khăn của doanh nghiệp, nền kinh tế đã tác động trực tiếp, làm tăng áp lực điều hành kinh tế vĩ mô, theo cơ quan ngành kế hoạch.

Theo đó, tỷ lệ nợ xấu cao hơn mục tiêu, tới hết tháng 9 là 4,93%, cao hơn 1,93 điểm phần trăm mục tiêu kiểm soát. Việc xử lý ngân hàng yếu kém, cơ cấu lại các ngân hàng 0 đồng còn nhiều khó khăn. Thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp chuyển biến tích cực hơn, nhưng vẫn cần theo dõi sát để chủ động ứng phó.

Đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn. Điều này thể hiện qua tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần tăng cục bộ; vẫn còn tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế.

“Cần tiếp tục triển khai quyết liệt, chủ động, đồng bộ, sát với thực tế các chính sách, giải pháp cả ngắn và dài hạn, tranh thủ và tận dụng mọi cơ hội để bứt phá trên ba động lực về đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu, đồng thời thúc đẩy các động lực mới về kinh tế xanh, tăng trưởng xanh để phục hồi nhanh, bền vững”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu.

Quán triệt phải nhìn thẳng vào sự thật, bám sát tình hình thực tiễn, cầu thị lắng nghe, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết để hành động, Thủ tướng nhấn mạnh, phải luôn sẵn sáng ứng phó những cú sốc bên ngoài.

Ông đề nghị các đại biểu phân tích kỹ tình hình, đưa ra giải pháp phù hợp. “Các cấp, ngành, địa phương phải nỗ lực, cố gắng hơn nữa trong thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực để đạt mục tiêu: Kết quả năm 2023 phải tốt hơn năm 2022”, theo Thủ tướng.

Nhiều kiến nghị được bộ này đề xuất. Trong đó, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chính sách tiền tệ cần được điều hành chủ động, linh hoạt cùng chính sách tài khóa mở rộng hợp lý. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, khai thác nguồn thu còn dư địa và kiểm soát chi chặt chẽ.

Tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, tăng khả năng tiếp cận vốn và giảm lãi suất cho vay; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản. 

Những điều kiện kinh doanh không cần thiết cần bãi bỏ để không làm khó doanh nghiệp, người dân. 

Các doanh nghiệp tranh thủ cơ hội mới từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng sản xuất, thương mại, đầu tư, thu hút các tập đoàn đa quốc gia rót vốn vào các lĩnh vực mới như sản xuất chip, bán dẫn, linh kiện, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nhất là nhân lực trong ngành sản xuất chip, bán dẫn. 

Từ 1/1/2024, Việt Nam áp thuế tối thiểu toàn cầu. Bộ Kế hoạch và Đầu đề nghị trong năm 2024 xây dựng và trình Chính phủ nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư từ nguồn thu thuế này.