(Thanh tra) - Chính phủ đề xuất đầu tư xây dựng sân bay Gia Bình ở Bắc Ninh đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, với tổng mức đầu tư khoảng hơn 196.000 tỷ đồng.
Chiều 6/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Sân bay Gia Bình sẽ phục vụ khai thác “lưỡng dụng”
Theo tờ trình của Chính phủ, dự án sân bay Gia Bình là dự án có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy cực tăng trưởng mới ở phía Đông Hà Nội; đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng không ngày càng tăng của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.
Dự án này được đầu tư cũng để giảm tải, hỗ trợ cho cho sân bay Nội Bài đang quá tải nhưng chưa thể đầu tư mở rộng, nâng công suất.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, dự án sân bay Gia Bình đầu tư theo các chuẩn mực quốc tế, để trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững, thế hệ mới đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng, đảm bảo hoạt động an ninh - quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng.
Dự án sân bay Gia Bình sẽ đầu tư để đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc (AQS) theo đánh giá của Hội đồng sân bay quốc tế (ACI).
Đây cũng là cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay (MRO) của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Theo ông Minh, dự án có quy mô đầu tư cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO); đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.
Dự án có nhu cầu sử dụng khoảng 1.884,93 ha đất. Dự kiến ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình (trong đó dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ) và 118 tổ chức.
Cần làm rõ khả năng thu xếp khoản vay khoảng 167.000 tỷ đồng
Sân bay Gia Bình sẽ đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, với tổng vốn đầu tư khoảng 196.378 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng.
Theo dự kiến tiến độ, từ nay đến 2027, sẽ đầu tư xây dựng các công trình cần thiết để phục vụ Hội nghị cấp cao APEC 2027. Từ năm 2026 đến 2030, hoàn thành xây dựng các công trình còn lại của giai đoạn 1 bảo đảm đồng bộ vận hành, khai thác đáp ứng công suất 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm.
Giai đoạn 2 (từ 2031 - 2050), sẽ hoàn thành các hạng mục công trình đáp ứng công suất 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban này nhất trí cần thiết đầu tư dự án.
Song, theo ông Mãi, có ý kiến đề nghị làm rõ tính khả thi và tương thích về kỹ thuật của mô hình khai thác “đa trung tâm hàng không vùng Thủ đô”, nhằm bảo đảm an toàn, hiệu quả và tính đồng bộ trong khai thác.
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị làm rõ hơn cơ sở tính suất đầu tư dự án, so sánh suất đầu tư với các dự án sân bay tương đương trong khu vực, điều chỉnh theo giá địa phương để lựa chọn mức chi phí phù hợp, tối ưu.
“Cần làm rõ khả năng thu xếp khoản vay khoảng 167.000 tỷ đồng, bổ sung tính toán tác động chi phí lãi vay khi chậm tiến độ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”, ông Mãi nêu.
Về tiến độ, Thường trực Ủy ban đề nghị đánh giá tính khả thi tiến độ dự án để phục vụ APEC 2027, đặc biệt trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật và điều kiện địa chất.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư Dự án sân bay Gia Bình tại kỳ họp 10 đang diễn ra.
Khoảng 25 di tích lịch sử - văn hóa cần phải di dời
Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án có khoảng 25 di tích cần phải di dời.
Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép UBND tỉnh Bắc Ninh được phép di dời các di tích lịch sử - văn hóa (các cấp) trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thực hiện đầu tư xây dựng dự án.
Việc di dời được thực hiện trên cơ sở phương án do UBND tỉnh Bắc Ninh quyết định, bảo đảm bảo tồn tối đa và phát huy giá trị của các di tích. Quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, Chính phủ hướng dẫn thực hiện.
Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định cụ thể việc di dời và xử lý hậu di dời đối với 25 di tích lịch sử - văn hóa trong phạm vi dự án, đặc biệt làm rõ trình tự công nhận lại di tích sau khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị văn hóa - lịch sử và tuân thủ quy định của các luật.
“Cần xây dựng phương án bảo tồn chi tiết, đánh giá tác động và cơ chế giám sát việc di dời, xác định rõ vai trò thẩm định và quản lý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; đồng thời áp dụng các giải pháp khoa học, công nghệ hiện đại để bảo đảm bảo tồn giá trị gốc, tránh biến dạng di tích”, ông Mãi nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra.
Ngoài ra, Thường trực Ủy ban đề nghị quy định rõ trách nhiệm, thời hạn, cơ chế báo cáo và hậu kiểm với UBND tỉnh Bắc Ninh trong quá trình thực hiện các thủ tục đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, di dời di tích; thiết lập cơ chế giám sát để bảo đảm tính minh bạch trong thực hiện cơ chế đặc thù.
