Chủ tịch nước Trần Đại Quang yêu cầu, trong quá trình xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng, cùng với việc xét xử nghiêm minh, cần làm rõ những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tham nhũng. Ảnh: TN

Tổ chức hơn 3.900 “phiên tòa rút kinh nghiệm”

Trình bày báo cáo, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Sơn cho biết, năm 2016, TA các cấp đã triển khai sâu rộng việc nâng cao chất lượng tranh tụng tại tất cả các phiên tòa, đặc biệt là đã phối hợp với Viện KSND các cấp tổ chức 3.937 “phiên tòa rút kinh nghiệm”.

Việc xét xử các vụ án hình sự, cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Các vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng hoặc các vụ án dư luận xã hội quan tâm được giải quyết kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật như vụ án Phạm Công Danh, Phạm Thị Bích Lương…

Việc áp dụng hình phạt tù cho hưởng án treo được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định với trên 99%, trong đó tỷ lệ các bị cáo phạm tội tham nhũng được TA cho hưởng án treo chiếm tỷ lệ 10,3%, giảm 7,1% so với năm 2015.

TA cũng khắc phục ngay các trường hợp xét xử sai như vụ án 2 bị cáo là người chưa thành niên phạm tội cướp giật bánh mỳ tại TP Hồ Chí Minh; xác minh và minh oan cho một số trường hợp được xét xử nhiều năm trước được dư luận rất quan tâm, như vụ ông Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận), ông Trần Văn Thêm (Bắc Ninh), ông Hàn Đức Long (Bắc Giang)…

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Sơn, ngành TA vẫn chưa khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật do lỗi chủ quan; việc tạm đình chỉ vụ án còn nhiều; vẫn còn bản án tuyên không rõ, gây khó khăn cho công tác thi hành án. Hơn nữa, còn để xảy ra các trường hợp cán bộ, công chức TA vi phạm đạo đức, kỷ luật công vụ và thậm chí vi phạm pháp luật…

Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã trao quyết định bổ nhiệm 80 Thẩm phán cao cấp. Ảnh: TN

Đẩy nhanh tiến độ xét xử nghiêm minh vụ án tham nhũng

Ghi nhận, đánh giá cao những cố gắng, nỗ lực, kết quả mà TAND các cấp đã đạt được, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nêu rõ, năm 2017, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật vẫn diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm kinh tế, tham nhũng. Các tranh chấp dân sự, kinh tế, thương mại, lao động và khiếu kiện hành chính phát sinh ngày một nhiều.

Ngành TA cần tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra và tự kiểm tra trên các lĩnh vực công tác, tập trung vào lĩnh vực giải quyết, xét xử các loại vụ án, bảo đảm chính xác, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm.

Đặc biệt, cần chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra, viện kiểm sát và các cơ quan có liên quan để đẩy nhanh tiến độ đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh vụ án kinh tế, tham nhũng nhằm một mặt, sớm trừng trị nghiêm khắc kẻ phạm tội, thu hồi tài sản của Nhà nước bị chiếm đoạt, thất thoát, mặt khác, thể hiện thái độ quyết tâm đấu tranh, đẩy lùi tham nhũng của Đảng, Nhà nước trước nhân dân.

“Thẩm phán làm công tác này phải luôn giữ cho mình thật sự liêm chính, chí công, vô tư; phải là người có bản lĩnh, dũng khí, kiên quyết đấu tranh bảo vệ cái đúng, không khoan nhượng với tham nhũng, lãng phí”, Chủ tịch nước nhấn mạnh và yêu cầu, “trong quá trình xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng, cùng với việc xét xử nghiêm minh, cần làm rõ những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tham nhũng; kiên quyết khởi tố vụ án tại phiên tòa nếu phát hiện tội phạm mới và người phạm tội mới”.

Hơn nữa, thông qua mỗi vụ án, cần làm rõ trách nhiệm của công tác quản lý, những kẽ hở của cơ chế, chính sách hay khiếm khuyết của pháp luật để chủ động tham mưu với Ðảng, Nhà nước và kiến nghị các cơ quan hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa, khắc phục hữu hiệu.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang cũng đề nghị, mỗi cán bộ TA phải thấm nhuần sâu sắc và thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”; phải có tâm trong sáng, tinh thông nghiệp vụ, nhìn nhận, đánh giá sự việc một cách đầy đủ, chính xác, khách quan; phải rèn phương pháp làm việc khoa học, cẩn trọng, bản lĩnh, trí tuệ với tinh thần “thượng tôn pháp luật”.

Các bộ, ban, ngành, địa phương cần tăng cường phối hợp với TA các cấp trong hoạt động xét xử, giải quyết các loại án, quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo để bản án, quyết định của TAND có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan nghiêm chỉnh chấp hành.

Nhân dịp này, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã trao quyết định bổ nhiệm 80 thẩm phán cao cấp.

Hội nghị triển khai công tác TA năm 2017 diễn ra đến hết ngày 14/1.

Năm 2016, các TA đã giải quyết 432.441/463.152 vụ việc các loại, đạt tỷ lệ 93,4%, đã giải quyết tăng 33.383 vụ việc so với cùng kỳ năm truớc. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của TA là 1,27%, giảm 0,08% so với năm 2015, vượt 0,23% so với chỉ tiêu Nghị quyết số 111/2015/QH13 đề ra.

Năm 2017, ngành TA đề chỉ tiêu trọng tâm là bảo đảm 100% các vụ việc được giải quyết trong thời hạn theo quy định của pháp luật; tỷ lệ giải quyết án hình sự đạt trên 95%, dân sự trên 90%, hành chính trên 85%, áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại TAND đạt 99%...

Thảo Nguyên