(Thanh tra) - Luật Khiếu nại đã bổ sung quy định về “rút khiếu nại”, còn Luật Tiếp công dân quy định rõ Chủ tịch UBND cấp xã phải trực tiếp tiếp công dân tại địa điểm tiếp công dân ít nhất 2 ngày trong 1 tháng.
Chiều 10/12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo. Luật này có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.
Luật định tiếp công dân trực tuyến
Với luật được thông qua, Quốc hội đồng ý bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến. Chính phủ sẽ quy định việc tiếp công dân trực tuyến.
Luật Tiếp công dân cũng bổ sung quy định người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phải cung cấp thông tin định danh để tránh mạo danh.
Cụ thể, người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh khi đến nơi tiếp công dân có nghĩa vụ “nêu rõ họ tên, địa chỉ, số căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước hoặc số định danh cá nhân hoặc số hộ chiếu; trường hợp được người khiếu nại ủy quyền thì phải có văn bản ủy quyền hợp pháp”.
Chủ tịch UBND cấp xã trực tiếp tiếp công dân tại địa điểm tiếp công dân ít nhất 2 ngày trong 1 tháng và thực hiện việc tiếp công dân đột xuất trong các trường hợp theo quy định của luật.
Cùng với quy định Chủ tịch UBND cấp xã tiếp công dân, luật đã bổ sung, làm rõ trách nhiệm tiếp công dân của Thường trực HĐND các cấp.
Theo đó, đại biểu HĐND cấp tỉnh thực hiện việc tiếp công dân tại Trụ sở tiếp công dân cùng cấp hoặc tại nơi tiếp công dân ở địa phương mà đại biểu ứng cử theo sự bố trí của Thường trực HĐND cùng cấp.
Đại biểu HĐND cấp xã thực hiện việc tiếp công dân tại địa điểm tiếp công dân cấp xã.
Khi nhận được khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân, đại biểu HĐND có trách nhiệm nghiên cứu, hướng dẫn công dân gửi khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đến đúng cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết.
Trong trường hợp cần thiết, đại biểu HĐND trực tiếp hoặc thông qua Thường trực HĐND cùng cấp chuyển đơn đến cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền giải quyết và theo dõi, đôn đốc việc giải quyết.
Báo cáo giải trình trước khi Quốc hội biểu quyết, Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, dự luật không quy định thành lập Ban tiếp công dân cấp xã để tránh phát sinh tổ chức mới; không ủy quyền cấp phó tiếp công dân để nâng cao trách nhiệm người đứng đầu.
“Dự luật không bổ sung thêm quy định về xử lý vi phạm, ghi âm ghi hình, phát tán thông tin trên môi trường mạng vì pháp luật đã có quy định”, ông nói.
Không xem xét lại nội dung khiếu nại đã rút, trừ khi bị ép buộc hoặc đe dọa
Về Luật Khiếu nại, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, Chính phủ tiếp thu, bổ sung quy định về rút khiếu nại và việc không xem xét lại nội dung đã rút, trừ trường hợp bị ép buộc hoặc đe dọa.
Chính phủ cũng đã làm rõ cơ sở “tạm đình chỉ” khi cần chờ kết quả giải quyết vấn đề liên quan; bổ sung Thanh tra Cơ yếu là đơn vị tham mưu giải quyết khiếu nại.
Theo quy định của Luật, người khiếu nại có thể rút toàn bộ nội dung khiếu nại hoặc một phần nội dung khiếu nại tại bất cứ thời điểm nào trong quá trình khiếu nại và giải quyết khiếu nại.
Việc rút khiếu nại được thực hiện bằng đơn rút khiếu nại hoặc biên bản ghi nhận ý kiến rút khiếu nại của người khiếu nại khi làm việc với người giải quyết khiếu nại hoặc người xác minh nội dung khiếu nại.
Đơn rút khiếu nại, biên bản ghi nhận ý kiến rút khiếu nại phải có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại và gửi đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.
Trường hợp người khiếu nại rút một phần nội dung khiếu nại thì nội dung khiếu nại còn lại được tiếp tục giải quyết theo quy định; trường hợp người khiếu nại rút toàn bộ nội dung khiếu nại thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đình chỉ giải quyết khiếu nại.
Luật cũng quy định người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại trong 2 trường hợp.
Một là, do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác mà người khiếu nại không thể tiếp tục tham gia quá trình giải quyết khiếu nại;
Hai là, cần chờ kết quả giải quyết của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về vấn đề có liên quan trực tiếp đến nội dung khiếu nại.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại.
Luật Tố cáo thì bổ sung quy định trường hợp chấm dứt bảo vệ khi người được bảo vệ cố ý không thực hiện nghĩa vụ theo luật. Còn việc bảo vệ danh tính người tố cáo, theo Tổng Thanh tra sẽ được quy định tại nghị định hướng dẫn.
Tổng Thanh tra cũng cho hay, luật giữ nguyên phạm vi, đối tượng bảo vệ người tố cáo; không bổ sung thời hiệu tố cáo và hình thức tố cáo qua mạng xã hội; không tăng thời gian xử lý ban đầu thông tin tố cáo và thụ lý tố cáo.
