Chiều 16/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi. Một trong những vấn đề đáng chú ý, Chính phủ đề xuất mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng, dự thảo luật lần này sửa đổi quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, sửa luật lần này, Chính phủ đề xuất mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng. Ảnh: P.Thắng

Cụ thể, công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thì không phải cấp giấy phép xây dựng. Ví dụ, công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng.

Các công trình còn lại, cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng.

Dự thảo luật sửa đổi cũng đơn giản hóa thủ tục hành chính về trình tự, điều kiện cấp phép xây dựng; giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7 ngày).

Báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải cho biết, có ý kiến nhận định giấy phép xây dựng không phải “rào cản”, mà là công cụ bảo vệ quyền lợi và trật tự xã hội. Vấn đề nằm ở chất lượng và quy trình cấp phép. Do đó, cần đơn giản hóa quy trình, quy định rõ trách nhiệm, thời hạn xử lý và công khai thông tin để người dân, doanh nghiệp giám sát.

Việc miễn giấy phép xây dựng, theo ông Khải, giúp giảm thủ tục nhưng cần hoàn thiện quy định pháp lý trong Luật Xây dựng hoặc Luật Đất đai, nhằm bảo đảm quyền sở hữu tài sản trên đất.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải. Ảnh: P.Thắng

Cơ quan thẩm tra cho rằng, cần bổ sung cơ chế xử lý vi phạm đối với công trình đã được cấp phép nhưng thi công sai thiết kế, thay đổi công năng hoặc vi phạm quy định, bảo đảm thống nhất và rõ trách nhiệm giữa các bên liên quan.

Góp ý, Chủ nhiệm Uỷ ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải bày tỏ băn khoăn chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. “Đây là bước tiến tích cực trong quản lý hiện đại, tuy nhiên khi triển khai thực tiễn có thể có nguy cơ làm giảm hiệu quả”, bà nói.

Theo bà, việc cho phép hậu kiểm cần đồng bộ với Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Bảo vệ môi trường, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng chủ đầu tư phải đối mặt với nhiều cơ quan kiểm tra.

Lưu ý một dự án phải quy định chặt chẽ về xây dựng, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thấy, dự thảo luật giao chủ đầu tư thực hiện thẩm định, kiểm soát thiết kế xây dựng sau khi dự án được phê duyệt, song chưa có cơ chế kiểm soát, giám sát việc chủ đầu tư tự thẩm định thiết kế.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: P.Thắng

Ông cũng nêu thực tế nhiều sai sót, vi phạm trong xây dựng phát sinh không phải do cơ chế cấp phép xây dựng mà do thiếu minh bạch, thiếu nhất quán trong quy định về loại công trình cấp phép, điều kiện và thẩm quyền cấp phép.

Do đó, theo Chủ tịch Quốc hội, cần quan tâm đến chất lượng, cách thức, quy trình cấp phép, để giấy phép xây dựng không phải là rào cản hay thủ tục gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.