Ngày 26/11, Quốc hội thảo luận về các báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024. Nêu ý kiến, đại biểu Quốc hội Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) nói, một trong những vấn đề khó khăn trong đấu tranh chống các tội phạm tham nhũng, chức vụ hiện nay là có một số đối tượng sau khi phạm tội đã trốn ra nước ngoài.

“Việc truy bắt một số đối tượng này vẫn chưa hiệu quả có nguyên nhân do giữa nước ta vào một số nước khác chưa có Hiệp định tương trợ tư pháp”, ông Thịnh nhận định.

Đại biểu băn khoăn khi việc ký các Hiệp định tương trợ tư pháp cần đặt ra như thế nào thì báo cáo của Chính phủ chưa nêu rõ.

Cạnh đó, Chính phủ chưa đặt ra việc tổng kết triển khai Hiệp định tương trợ tư pháp mà Việt Nam đã ký với các nước khác để đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả truy bắt các đối tượng tham nhũng đang trốn ở nước ngoài.

“Tôi đề nghị Chính phủ cần quan tâm tới nội dung này trong thời gian tới”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa)

Giải trình sau đó, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, lực lượng công an và các cơ quan thực thi pháp luật đang tăng cường và ký những hiệp định liên quan đến chuyển giao người bị kết án phạt tù, dẫn độ tội phạm.

“Căn cứ theo từng nước, chúng tôi dần dần làm từng bước. Thời gian qua chúng ta đã bắt và xử lý dẫn độ nhiều đối tượng. Có những nước chưa bao giờ dẫn độ tội phạm sang nước khác nhưng vừa qua đã hợp tác, chúng ta đã đưa những đối tượng dẫn độ về nước”, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh.

Trên tinh thần này, theo Đại tướng Lương Tam Quang, thời gian tới, sẽ tiếp tục tham mưu có những hiệp định liên Chính phủ để thực hiện nội dung này tốt hơn.

Tội phạm trộm cắp, lừa đảo tăng cao

Bộ trưởng Bộ Công an khẳng định, năm 2024, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm giữ vững; tội phạm và vi phạm pháp luật cơ bản được kiểm soát tốt; môi trường xã hội được duy trì an ninh, an toàn, song vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Nguyên nhân, theo ông Lương Tam Quang, là tình hình kinh tế - xã hội đã có sự phục hồi mạnh mẽ, nhưng cơ bản vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.

Số lượng doanh nghiệp giải thể hoặc hoạt động cầm chừng còn nhiều, dẫn tới tình trạng thiếu việc làm, xu hướng dịch chuyển cơ cấu lao động từ thành thị về nông thôn, trong khi nhu cầu nhân lực của khu vực này có hạn chế dẫn đến thừa lao động, nhất là trong độ tuổi thanh niên.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang báo cáo Quốc hội về dẫn độ tội pham trốn ra nước ngoài về nước. Ảnh: P.Thắng

“Đây là một trong những nguyên nhân phát sinh tội phạm, nhất là nhóm tội phạm xâm phạm sở hữu như trộm cắp, cướp giật, cưỡng đoạt, lừa đảo chiếm đoạt tài sản ở những khu vực nông thôn, miền núi tăng cao trong năm nay”, Bộ trưởng Lương Tam Quang nhìn nhận.

Nguyên nhân nữa là suy thoái về đạo đức xã hội. Theo Bộ trưởng Bộ Công an, đây là hệ lụy tích tụ từ nhiều năm do mặt trái của nền kinh tế thị trường, nhất là do dòng văn hóa phẩm ngoại lai không được kiểm duyệt chặt chẽ trên các nền tảng mạng xã hội.

Một trong những biểu hiện của việc này là tội phạm, nhất là tội phạm trẻ em, tội phạm chống người thi hành công vụ. “Các hành vi vi phạm pháp luật bắt chước người nổi tiếng lan truyền trên mạng tiếp tục có xu hướng tăng cao”, Đại tướng Lương Tam Quang nói.

Một bộ phận người dân có biểu hiện coi thường pháp luật

Vẫn theo Bộ trưởng Bộ Công an, hiệu quả công tác phòng ngừa chung, nhất là phòng ngừa xã hội chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đề ra. Nhiều mâu thuẫn ở cơ sở không được chính quyền, các tổ chức xã hội ở địa phương phát hiện, tháo gỡ kịp thời, nhất là mâu thuẫn liên quan đến tranh chấp đất đai dẫn tới xảy ra một số vụ giết người gây đau lòng và bức xúc.

Quốc hội thảo luận về các báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024

Trong khi, công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến pháp luật chưa thực sự phát huy được hiệu quả tối đa, dẫn tới việc một số đối tượng vi phạm pháp luật do thiếu hiểu biết.

Nhiều hành vi vi phạm pháp luật hành chính có khung xử lý còn thấp, chưa thể hiện được tính nghiêm minh, răn đe.

“Thậm chí, một số bộ phận người dân có biểu hiện coi thường pháp luật, sẵn sàng chấp nhận bị xử lý nếu bị phát hiện, nhất là trong vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ”, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết.

Thời gian tới dự báo tội phạm, tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật tiếp tục có xu hướng gia tăng với thủ đoạn đa dạng, tính chất, mức độ nghiêm trọng hơn.

Do đó, nhiệm vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong thời gian tới là rất nặng nề, khó khăn và cấp bách. Điều này, đòi hỏi cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữ, sự chủ động, phối hợp hiệp đồng của các bộ, ngành, địa phương, theo Bộ trưởng Bộ Công an.