Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm sẽ trả lời chất vấn vào ngày 10/8. Ảnh: Đ.X

Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm sẽ trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 10/8. Một trong những nội dung sẽ chất vấn là việc cấp và sử dụng hộ chiếu phổ thông mẫu mới.

Đang lấy ý kiến sửa đổi mẫu hộ chiếu để bổ sung mục "nơi sinh"

Báo cáo gửi đến đại biểu Quốc hội trước phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, tính đến nay, bộ đã cấp 272.000 hộ chiếu theo mẫu mới cho công dân trên toàn quốc.

So với hộ chiếu mẫu cũ, hộ chiếu mẫu mới được sản xuất, in ấn bằng công nghệ hiện đại đáp ứng yêu cầu bảo an cao hơn và chống nguy cơ làm giả, đạt tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO).

Về thông tin nơi sinh trên hộ chiếu, theo quy định của ICAO, “tùy thuộc vào từng quốc gia, không bắt buộc phải có”.

Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam cũng quy định các thông tin trên hộ chiếu không có nơi sinh. Do đó, mẫu hộ chiếu mới không có thông tin nơi sinh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công dân trong quá trình nhập cảnh.

“Mẫu hộ chiếu mới đã tuân thủ chặt chẽ các quy định trên và hoàn toàn đáp ứng đúng các tiêu chuẩn quốc tế”, Bộ Công an khẳng định.

Trước vấn đề một số nước Châu Âu thông báo từ chối cấp thị thực vào hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam, theo Bộ Công an, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã làm việc với các cơ quan chức năng của các nước và xác định đây là vấn đề mang tính kỹ thuật, hộ chiếu thiếu nơi sinh sẽ gây khó khăn cho công tác quản lý của các nước sở tại.

Để giải quyết vấn đề trên, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam khi làm thủ tục xin thị thực vào các nước trong khu vực Schengen gồm 26 quốc gia Châu Âu, Bộ Công an đã thống nhất với Bộ Ngoại giao trước mắt tiến hành bị chú “nơi sinh” vào hộ chiếu mẫu mới cho công dân khi công dân có đề nghị.

Về lâu dài sẽ tiến hành sửa đổi mẫu hộ chiếu, trong đó bổ sung mục “nơi sinh” trang nhân thân hộ chiếu. Hiện, Bộ Công an đang lấy ý kiến của Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Ủy ban Pháp luật, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao về vấn đề này.

Mua bán dữ liệu cá nhân đang diễn ra phổ biến, công khai

Nội dung chất vấn nữa liên quan đến bảo mật thông tin cá nhân. Theo Bộ Công an, tình trạng lộ dữ liệu cá nhân diễn ra phổ biến trên không gian mạng, trong khi người sử dụng chưa có ý thức bảo vệ dữ liệu cá nhân, đăng tải công khai hoặc lộ trong quá trình chuyển giao, lưu trữ, trao đổi phục vụ hoạt động kinh doanh hoặc do biện pháp bảo vệ không tương xứng dẫn tới bị chiếm đoạt và đăng tải công khai.

Báo cáo dẫn chứng một số vụ việc điển hình: Việc Công ty VNG để lộ hơn 163 triệu tài khoản khách hàng; Công ty Thế giới di động và Điện máy xanh để lộ hơn 5 triệu email và hàng chục nghìn thông tin thẻ thanh toán (Visa, thẻ tín dụng của khách hàng); tin tặc tấn công vào hệ thống máy chủ của Việt Nam Airlines, đăng tải lên Internet 411.000 tài khoản khách hàng thành viên của chương trình Bông Sen Vàng.

Hay tình trạng để lộ thông tin khách hàng để các công ty môi giới dịch vụ taxi của Việt Nam sử dụng để mời chào khách hàng qua tin nhắn SMS; dữ liệu khách hàng của Công ty FPT bị đăng tải công khai trên mạng

Không chỉ thế, theo Bộ Công an, tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân hiện đang diễn ra phổ biến, công khai với các dữ liệu thô (danh sách cán bộ, danh bạ nội bộ của các bộ, tập đoàn; thông tin chủ thuê bao điện thoại, thông tin khách hàng vay, gửi tiết kiệm ngân hàng; chứng khoán; bảo hiểm...) và dữ liệu đã qua xử lý (thông tin chi tiết về họ tên, ngày sinh, số điện thoại…. của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp).

“Nhiều hành vi chưa được xử lý vì thiếu quy định của pháp luật”, Bộ Công an thông tin.

Đáng lưu ý, nhiều dữ liệu bị rao bán công khai, trong thời gian dài, với số lượng lớn trên không gian mạng thông qua các website, tài khoản, trang, nhóm trên mạng xã hội, diễn đàn tin tặc.

Thậm chí, xuất hiện một số công ty được thành lập mới, đầu tư xây dựng, vận hành các hệ thống kỹ thuật chuyên thu thập trái phép dữ liệu cá nhân để kinh doanh thu lợi nhuận; xây dựng các phần mềm chuyên thu thập thông tin cá nhân.

Một số đường chiếm đoạt, mua bán dữ liệu quy mô lớn đã bị xử lý

Chỉ trong 2 năm (2019, 2020), Bộ Công an phát hiện hàng trăm cá nhân, tổ chức liên quan bán dữ liệu cá nhân. Một số đường dây chiếm đoạt, mua bán dữ liệu quy mô lớn tại Việt Nam đã bị phát hiện, đấu tranh, xử lý.

Số lượng dữ liệu cá nhân bị thu thập, mua bán trái phép phát hiện được lên tới gần 1.300 GB, trong đó có nhiều dữ liệu cá nhân nội bộ, nhạy cảm như thông tin về các cá nhân, tổ chức trên toàn quốc đã sử dụng dịch vụ điện lực của EVN; thông tin khách hàng của BIDV, Techcombank, AgriBank... thông tin khách hàng tại các dự án bất động sản trên toàn quốc; thông tin của khách hàng VIP, khách hàng đầu tư tài chính, chứng khoán…

Trước tình hình đó, Bộ Công an đã chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động phát hiện những sơ hở thiếu sót trong công tác quản lý của các bộ, ngành, địa phương và hoạt động của các tập đoàn, công ty kinh doanh dịch vụ có thu thập thông tin cá nhân.

Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của một số cán bộ, công chức, viên chức về cung cấp, quản lý hồ sơ cá nhân, dữ liệu cá nhân và người dân, nhất là tâm lý sẵn sàng đánh đổi thông tin đời tư, thông tin cá nhân để lấy sự tiện ích về mặt công nghệ. Tham mưu Chính phủ xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Chính trị chủ trương ban hành nghị định Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Các đơn vị nghiệp vụ thuộc Bộ Công an cũng phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông đã tiến hành kiểm tra an ninh, an toàn thông tin hệ thống công nghệ thông tin của 20 bộ, ngành và 61/63 địa phương (chưa kiểm tra Kon Tum, Hậu Giang). Kết quả đã chỉ ra nhiều lỗ hổng bảo mật cần khắc phục để bảo đảm an ninh, an toàn khi triển khai kết nối dữ liệu.