Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan sẽ đăng đàn trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 15/8 tới đây.

Báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn ngày 10/8, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ việc chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu gạo.

Giữ đất lúa để bảo đảm an ninh lương thực

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho hay, Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm trước Chính phủ trong việc thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai và theo quyết định của bộ này, tính đến hết năm 2020, cả nước có 3,94 triệu ha trồng lúa.

Từ năm 2021 hết đến tháng 7 năm 2023 đã chuyển đổi và thu hồi khoảng 6.370 ha đất trồng lúa. Số diện tích đất chuyển đổi, thu hồi này đang được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định, trình Thủ tướng chấp thuận.

Còn diện tích chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa do Quốc hội quyết định, Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư, HĐND cấp tỉnh quyết định (dưới 10 ha), ông Hoàn cho biết, “Bộ Nông nghiệp và Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn không có đầy đủ thông tin”.

Về an ninh lương thực quốc gia, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, đây luôn là vấn đề “thiết yếu, cấp bách”.

Bởi nguồn cung và khả năng tiếp cận lương thực đang chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu, thiên tai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh xuyên biên giới ngày càng khốc liệt, khó lường; quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ.

“Ngày nay, đảm bảo an ninh lương thực không chỉ đề cập đến đủ lượng lúa gạo, mà còn bao gồm các sản phẩm lương thực, thực phẩm khác như thịt cá, rau quả, cây lương thực khác”, ông Hoan nêu.

Theo Bộ trưởng, gạo vẫn là mặt hàng tiêu dùng chính, chiếm 70% trong tiêu dùng lương thực thực phẩm. Do đó, giữ đất lúa là cần thiết để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Đồng thời, phải bảo đảm sinh kế, thu nhập cho người trồng lúa, trên cơ sở phát huy nguồn lực của Nhà nước, nhân dân và các thành phần kinh tế.

Dành tối đa 8 triệu tấn gạo cho xuất khẩu

Vẫn theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, với việc giữ diện tích đất trồng lúa 3,5 triệu ha đến năm 2030 theo Kết luận số 81 của Bộ Chính trị, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ thì diện tích gieo trồng lúa khoảng 7,0 triệu ha, cho sản lượng khoảng 43 triệu tấn thóc/năm, tương đương với 27-28 triệu tấn gạo.

Tính toán ở kịch bản “an toàn rất cao”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, lượng lúa dùng cho đảm bảo an ninh lương thực của 100 triệu dân và các nhu cầu tiêu thụ nội địa khác (dùng chế biến, thức ăn chăn nuôi, dự trữ trong dân, dự trữ quốc gia, làm giống...) khoảng 29,5 triệu tấn thóc một năm. Như vậy, cả nước sẽ còn khoảng 13,5 triệu tấn thóc, tương đương tương đương 7-8 triệu tấn gạo dành cho xuất khẩu.

Bên cạnh lượng lúa, gạo sản xuất thì mỗi năm Việt Nam còn nhập khẩu. Ông Hoan dẫn chứng, lượng nhập khẩu từ Campuchia đạt khoảng trên 1 triệu tấn mỗi năm, có thể bù đắp trong trường hợp cần thiết.

Việt Nam cũng nhập khẩu từ Ấn Độ nhưng chủ yếu sử dụng cho nhu cầu chế biến thực phẩm, làm thức ăn chăn nuôi. “Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng không ảnh hưởng lớn đến gạo phục vụ cho tiêu dùng của Việt Nam”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định.

Ngoài lúa gạo, theo Bộ trưởng, hàng năm Việt Nam còn sản xuất bình quân khoảng hơn 7 triệu tấn thịt hơi xuất chuồng, 10 triệu tấn thủy sản và chục triệu tấn rau quả.

“Về tổng thế ở cấp độ quốc gia, vấn đề an ninh lương thực nếu xét trên khả năng cung cấp là đảm bảo”, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khẳng định.

Với năm nay, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, tổng diện tích lúa khoảng 7,1 triệu ha; năng suất trung bình đạt 60,7 tạ/ha, sản lượng ước đạt trên 43,1 triệu tấn thóc, tăng khoảng trên 452 nghìn tấn so với năm 2022.

Từ nay đến cuối năm nếu không có diễn biến bất thường của thời tiết thì sản lượng lúa sẽ bảo đảm kế hoạch đáp ứng đầy đủ nhu cầu lúa gạo trong nước và đáp ứng yêu cầu xuất khẩu.

Theo Bộ trưởng, dự tính cân đối nhu cầu tiêu dùng trong nước năm 2023 khoảng 29,5 triệu tấn thóc có hệ số “an toàn rất cao”. Trong đó, dành cho tiêu thụ của 100 triệu dân là 13,8 triệu tấn thóc; phục vụ chế biến 7,5 triệu tấn thóc; phục vụ chăn nuôi 3,4 triệu tấn thóc; dự trữ trong nước 3,8 triệu tấn thóc…

Còn lượng gạo xuất khẩu năm nay ước trên 7,0 triệu tấn (tương đương khoảng 14 triệu tấn thóc).