Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Nguyên Hồng

Ngày 22/8, Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với các ban, bộ, ngành ở Trung ương và địa phương tổ chức phiên khai mạc “Hội nghị Người Việt Nam ở nước ngoài toàn thế giới lần thứ 4” và “Diễn đàn Trí thức và Chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài năm 2024”. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu tại hội nghị.

Đưa công tác người Việt Nam ở nước ngoài lên một tầm cao mới, phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, năm 2024 đánh dấu chặng đường 20 năm triển khai Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài đây là dịp để chúng ta cùng rút ra kinh nghiệm, bài học quý báu để đưa công tác người Việt Nam ở nước ngoài lên một tầm cao mới, phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước.

Trong vòng hơn 30 năm qua, tổng lượng kiều hối chuyển về trong nước đạt khoảng 230 tỷ USD, tương đương với lượng giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cùng kỳ.

Tính đến hết năm 2023, người Việt Nam ở nước ngoài đã đầu tư 421 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài với tổng số vốn đăng ký 1,72 tỷ USD; cùng với đó là hàng nghìn doanh nghiệp có vốn đầu tư của người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Hội nghị Người Việt Nam ở nước ngoài toàn thế giới lần thứ 4 diễn ra trong bối cảnh cả dân tộc ta đang nỗ lực và tăng tốc nhằm thực hiện thắng lợi những mục tiêu của Nghị quyết Đại hội Đảng XIII, phấn đấu đưa nước ta trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045.

“Để hiện thực hóa những mục tiêu đó, không thể thiếu sự đóng góp quan trọng của cộng đồng hơn 6 triệu người Việt Nam ta ở nước ngoài”, Bộ trưởng khẳng định.

Bộ trưởng kỳ vọng, hội nghị lần thứ 4, lấy trọng tâm là Diễn đàn Trí thức và Chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài năm 2024, sẽ là một “Hội nghị Diên Hồng”, tập trung trí tuệ tập thể, tăng cường đại đoàn kết dân tộc, phát huy nguồn lực, tiềm năng, thế mạnh của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đối với sự phát triển của đất nước để đồng bào ta ở trong và ngoài nước cùng chung tay hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn kỳ vọng,  đồng bào ta ở trong và ngoài nước cùng chung tay hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước. Ảnh: T.Anh

Lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng, hiến kế đóng góp quý báu của bà con người Việt Nam ở nước ngoài

Phát biểu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, hội nghị là dịp hội ngộ, trùng phùng để cùng thảo luận những vấn đề quan trọng, thiết thực về sự phát triển của đất nước trong những năm tới; đồng thời, lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng, hiến kế đóng góp quý báu của bà con người Việt Nam ở nước ngoài.

Thủ tướng Chính phủ nhắc lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu thể hiện tình dân tộc, nghĩa đồng bào: "Tổ quốc và Chính phủ luôn nhớ thương các đồng bào, như bố mẹ thương nhớ những người con đi vắng. Đó là nhân tâm thiên lý, đó là tình nghĩa một nhà".

Thông tin tới hội nghị về tình hình thế giới và khu vực, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, tương lai thế giới đang bị tác động mạnh mẽ bởi ba yếu tố chủ đạo và được định hình, dẫn dắt bởi ba lĩnh vực tiên phong.

"Đối với Việt Nam, thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn", Thủ tướng nhận định.

Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam thực hiện kiên định 3 yếu tố nền tảng, 6 chính sách trọng tâm, sau gần 40 năm Đổi mới, đất nước đã đạt được những thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử, như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, uy tín và vị thế quốc tế như ngày nay".

Thủ tướng biểu dương những đóng góp quan trọng cộng đồng bà con người Việt Nam ở nước ngoài cho quê hương, đất nước trong suốt thời gian qua; biểu dương những nỗ lực, cố gắng của Bộ Ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam trong công tác người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần thúc đẩy sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và các cơ quan liên quan tổng hợp đầy đủ, tiếp thu tối đa các ý kiến, chủ động có giải pháp phù hợp, kịp thời theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho đồng bào ta ở nước ngoài; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền đối với những vấn đề vượt thẩm quyền.

3 thông điệp, 3 định hướng, 3 trọng tâm trong công tác về người Việt Nam ở nước ngoài

Thông tin về sau định hướng lớn phát triển đất nước thời gian tới; trên cơ sở những quan điểm xuyên suốt của Đảng, Nhà nước và sự đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, Thủ tướng chia sẻ 3 thông điệp đối với bà con, cùng với 3 định hướng, 3 trọng tâm trong công tác về người Việt Nam ở nước ngoài.

Về 3 thông điệp, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: “Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam; là chủ trương nhất quán, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta”.

Về 3 định hướng, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, công tác về người Việt Nam ở nước ngoài phải thể hiện đầy đủ và phát huy tốt truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc. Tất cả các chính sách đều phải quán triệt tinh thần này.

Về 3 trọng tâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, mục tiêu trọng tâm là hỗ trợ đồng bào ổn định cuộc sống, yên tâm làm ăn, hội nhập tốt và phát triển mạnh trong xã hội nước sở tại; xây dựng cộng đồng lớn mạnh và gắn kết; chăm lo, hỗ trợ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cộng đồng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước, và 600 đại biểu trong và ngoài nước và hơn 400 đại biểu kiều bào từ hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ về nước tham dự chương trình. Ảnh: Tuấn Anh

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước, Chính phủ sẽ luôn tạo điều kiện, đảm bảo quyền lợi chính đáng của bà con về đất đai, nhà cửa, quốc tịch, cư trú, môi trường đầu tư, kinh doanh…

Thủ tướng yêu cầu Bộ Ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò là mái nhà chung, là địa chỉ tin cậy của bà con đồng bào, là cầu nối đưa bà con về gần hơn với Tổ quốc; các cấp, ngành, địa phương nỗ lực đổi mới tư duy phát triển, quyết liệt hành động, khẩn trương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, có cơ chế, chính sách thuận lợi cho bà con, doanh nghiệp ta ở nước ngoài đầu tư kinh doanh, hỗ trợ Nhân dân trong nước.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, cùng với đóng góp bằng của cải vật chất thì việc đóng góp bằng trí tuệ, ý tưởng, sáng kiến, tri thức khoa học công nghệ… của đồng bào là nguồn lực quý báu cho phát triển đất nước.

Thông tin về 4 phiên họp chuyên đề, hoạt động bên lề hội nghị, trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 4, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, điểm đặc biệt là, lần đầu tiên một số hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài tham gia với các cơ quan trong nước trong chủ trì, điều hành một số phiên chuyên đề về lĩnh vực công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…

Điều này thể hiện vai trò chủ động, tích cực của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, không chỉ là đối tượng thụ hưởng chính sách mà còn là chủ thể triển khai công tác người Việt Nam ở nước ngoài.

Nêu nguyện vọng, kiến nghị của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, Chủ tịch Liên hiệp Hội người Việt Nam tại châu Âu Hoàng Đình Thắng đề xuất Nhà nước tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về công tác người Việt Nam ở nước ngoài; tạo thuận lợi cho kiều bào ta được trở lại quốc tịch Việt Nam; cân nhắc cho phép người Việt Nam ở nước ngoài được quyền tham gia ứng cử, bầu cử vào Quốc hội; mở rộng việc cho phép các hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài trở thành thành viên các tổ chức chính trị - xã hội trong nước…

Ông Johnathan Hạnh Nguyễn, kiều bào tại Philippines, Chủ tịch Tập đoàn Liên Thái Bình Dương đề xuất, Chính phủ nên có chiến lược thu hút sinh viên, thanh niên kiều bào về thực tập, khởi nghiệp, tham gia các dự án cộng đồng tại Việt Nam để giúp họ gắn kết với nguồn cội và mang đến những sáng kiến mới, góp phần phát triển đất nước.

Ông Johnathan Hạnh Nguyễn đã đề nghị Chính phủ nên áp dụng cơ chế sandbox; cần tăng cường tính minh bạch, đơn giản hóa thủ tục hành chính; ưu đãi đặc biệt cho những dự án hạ tầng dữ liệu quốc gia, phát triển AI, bán dẫn... cho cơ chế đặc biệt để thúc đẩy các vườn ươm công nghệ; có chính sách khuyến khích kiều bào tham gia phát triển du lịch và đầu tư bán lẻ du lịch...

Liên quan đến Chiến lược Phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030 phục vụ yêu cầu phát triển của đất nước và đề xuất về sự tham gia của kiều bào, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, với nhiều nhiệm vụ quan trọng phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ mong muốn đội ngũ trí thức, chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài sẽ tích cực tham gia đóng góp vào các hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở trong nước.

Hướng tới tương lai phát triển bền vững - phát triển xanh và vai trò của cộng đồng doanh nhân, trí thức Việt Nam tại nước ngoài, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Bích Ngọc mong muốn cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, các nhà khoa học, chuyên gia, trí thức tăng cường chia sẻ kiến thức; tổ chức các hội nghị, hội thảo, trao đổi và đưa các chuyên gia ở nước ngoài về nghiên cứu, giảng dạy tại Việt Nam; cung cấp thông tin, giới thiệu sinh viên, nghiên cứu sinh của Việt Nam tham gia các chương trình đào tạo về tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, chống biến đổi khí hậu toàn cầu; chủ động liên kế, tham gia các chương trình, dự án chuyển đổi công nghệ xanh…