Môi trường kinh doanh cần được cải thiện để hộ kinh doanh chủ động và sáng tạo hơn trong quá trình chuyển đổi. Ảnh: Đ.H

Việt Nam hiện có hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra khoảng 8-9 triệu việc làm và đóng vai trò “xương sống” trong nhiều ngành, lĩnh vực. Tuy nhiên, khu vực này vẫn hoạt động theo mô hình nhỏ lẻ, thiếu tính chuyên nghiệp và có sức cạnh tranh chưa cao. Để khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, bên cạnh chính sách miễn thuế 3 năm, cần triển khai đồng bộ các giải pháp về vốn, thủ tục pháp lý và cải thiện môi trường kinh doanh.

Đòn bẩy tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế

Chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, việc hộ kinh doanh nhỏ lẻ chuyển đổi thành doanh nghiệp, hoạt động theo Luật Doanh nghiệp là điều tích cực cho nền kinh tế. “Tôi rất ủng hộ đề xuất này. Càng có nhiều doanh nghiệp mạnh, nền kinh tế càng phát triển”, ông nhận định.

TS. Nguyễn Trí Hiếu. Ảnh: Đ.H

Theo ông, khi trở thành doanh nghiệp, các hộ kinh doanh phải tuân thủ nguyên tắc quản trị chặt chẽ và minh bạch hơn. Điều này phù hợp với mục tiêu của Việt Nam trong việc hướng tới một nền kinh tế công nghiệp hiện đại. Tuy nhiên, không phải hộ kinh doanh nào cũng muốn chuyển đổi. Nhiều chủ hộ vẫn thích mô hình kinh doanh nhỏ lẻ để toàn quyền quyết định hoạt động. Ngoài ra, các rào cản về pháp lý, quản trị và vốn cũng khiến họ e ngại.

“Để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi, ngoài ưu đãi thuế, cần hỗ trợ thêm về pháp lý và đào tạo quản trị doanh nghiệp. Nhiều hộ kinh doanh chưa hiểu rõ cách vận hành một doanh nghiệp, nên rất cần được tư vấn”, TS. Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh, đề xuất Chính phủ và các cơ quan phụ trách doanh nghiệp nhỏ nên triển khai các chương trình hỗ trợ pháp lý, giúp quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi.

Cùng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng nhận định, việc huy động tất cả nguồn lực hiện có là vô cùng cần thiết để đạt mục tiêu tăng trưởng. Chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp là giải pháp quan trọng giúp mở rộng quy mô và nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Theo ông, việc miễn thuế 3 năm cho hộ kinh doanh mới chuyển đổi sẽ giúp họ có thời gian tích lũy vốn, kinh nghiệm và ổn định hoạt động.

Tuy vậy, theo PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, miễn thuế 3 năm có thể chưa đủ hấp dẫn nếu so sánh với ưu đãi thuế dành cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Hiện nay, doanh nghiệp FDI có thể được miễn thuế 4 năm đầu, sau đó giảm 50% thuế trong 4 năm tiếp theo. Ở một số địa phương, thời gian miễn giảm thuế có thể kéo dài tới 12-15 năm.

“Nếu chúng ta thực sự muốn khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, cần cân nhắc điều chỉnh chính sách miễn thuế để đảm bảo sự công bằng giữa doanh nghiệp nội địa và doanh nghiệp FDI. Một chính sách hợp lý không chỉ giúp hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi mà còn tạo động lực cho nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hơn”, ông Lạng nhấn mạnh.

Xây dựng hệ sinh thái phát triển doanh nghiệp

Bên cạnh chính sách miễn thuế, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng cho rằng, môi trường kinh doanh cần được cải thiện để hộ kinh doanh chủ động và sáng tạo hơn trong quá trình chuyển đổi.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng. Ảnh: Đ.H

Theo ông, thủ tục thành lập doanh nghiệp cần đơn giản, nhanh chóng để người kinh doanh dễ dàng tiếp cận. Đồng thời, cần giảm chi phí tuân thủ và loại bỏ các khoản phí phi chính thức. Những yếu tố này giúp doanh nghiệp tập trung vào hoạt động sản xuất - kinh doanh, thay vì phải lo lắng về các rào cản hành chính.

Ngoài ra, việc hỗ trợ đào tạo về quản trị doanh nghiệp, cung cấp thông tin pháp lý và hỗ trợ tiếp cận vốn từ các quỹ bảo lãnh tín dụng cũng rất quan trọng.

“Chính sách miễn thuế 3 năm là một bước đi đúng hướng, nhưng cần kết hợp với các biện pháp hỗ trợ đồng bộ để đảm bảo hiệu quả. Nếu được triển khai tốt, chính sách này sẽ nâng cao chất lượng doanh nghiệp, thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững và minh bạch hơn”, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng khẳng định.

Để chính sách miễn thuế 3 năm đạt hiệu quả thực sự, TS Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng Chính phủ cần có lộ trình cụ thể, công bố công khai chương trình để hộ kinh doanh hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ khi chuyển đổi lên doanh nghiệp.

Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo chuyên biệt cho chủ hộ kinh doanh, giúp họ nắm bắt kiến thức về quản trị doanh nghiệp, thuế, kế toán và pháp lý. Các cơ quan chức năng có thể hợp tác với các đơn vị chuyên nghiệp để đảm nhiệm vai trò này.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp mới có thể gặp khó khăn về vốn. Do đó, cần có chính sách hỗ trợ tín dụng, có thể thông qua các quỹ bảo lãnh tín dụng để giúp họ tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn.

“Việc thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp là một bước quan trọng để phát triển kinh tế, nhưng đi kèm với đó phải là những giải pháp đồng bộ để đảm bảo tính hiệu quả và tránh bị lạm dụng. Nếu được thực hiện bài bản, chính sách miễn thuế 3 năm sẽ trở thành cú hích lớn, giúp nâng cao chất lượng doanh nghiệp và đóng góp vào sự tăng trưởng bền vững của nền kinh tế”, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh.