Các nhà máy thủy điện tại tỉnh Lào Cai đã bị thiệt hại khá nhiều sau cơn bão số 3 nên đã có những kiến nghị với tỉnh để được giúp đỡ. Ảnh: ND

Những khó khăn được nhà đầu tư các nhà máy thủy điện chỉ ra

Theo Sở Công thương tỉnh Lào Cai, trận mưa lũ vừa qua khiến các sông, suối trên địa bàn tỉnh, nhất là nước sông Hồng, sông Chảy dâng cao kỷ lục, gây ngập úng diện rộng và sạt lở đất. Mưa lũ lên nhanh và sạt lở đất khiến nhiều dự án thủy điện ở các địa phương trong tỉnh bị hư hỏng nặng, phải dừng phát điện.

Hiện trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 74 dự án thủy điện hoàn thành phát điện với tổng công suất lắp máy 1.162,85MW.

Trong 6 tháng đầu năm 2024 các nhà máy thủy điện vận hành phát điện ổn định, sản lượng điện phát đến hết tháng 6/2024 được 1,520 tỷ kWh, đạt 30,42% so với kế hoạch năm.

Trong tháng 9/2024 do ảnh hưởng của bão số 3 (Yagi) và hoàn lưu của bão đã gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động phát điện của các nhà máy thủy điện trên địa bàn tỉnh, sản lượng điện phát đến hết tháng 9/2024 ước được 3,595 tỷ kWh, đạt 71,9% so với kế hoạch năm.

Còn 12 dự án thủy điện hư hỏng các hạng mục công trình, thiết bị và đang phải dừng phát điện, chi phí khắc phục để các nhà máy vận hành ổn định trở lại là rất lớn, hiện tại đa số các nhà máy đều gặp khó khăn về tài chính.

Trong hội nghị trao đổi với lãnh đạo tỉnh Lào Cai mới đây, các nhà đầu tư đã tập trung báo cáo những khó khăn vướng mắc mà doanh nghiệp thủy điện đang gặp phải, kiến nghị tỉnh xem xét có ý kiến với các ngân hàng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, tiếp tục cho vay mới khôi phục sản xuất sản xuất kinh doanh; ngành thuế xem xét miễn giảm hoặc gia hạn thời gian nộp các loại thuế, phí, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, miễn thuế nhập khẩu đối với các thiết bị nhập khẩu để sửa chữa các hạng mục thiệt hại do ảnh hưởng của cơn bão số 3 gây ra.

“Đề nghị Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Lào Cai hỗ trợ, hướng dẫn hoàn thiện các thủ tục để đảm bảo việc chi trả các chế độ, chính sách đối với những người bị thương, người thiệt mạng”, một nhà đầu tư nêu ý kiến.

Ngoài ra, nhà đầu tư còn đề nghị tỉnh Lào Cai xem xét, giao cơ quan chủ trì lập quy hoạch cập nhật, điều chỉnh phương án đấu nối của các dự án thủy điện khi đến kỳ điều chỉnh quy hoạch tỉnh.

Đối với các dự án thủy điện đã hoàn thành, qua nhiều năm vận hành, lượng bùn cát bồi lắng lòng hồ rất lớn, một số dự án ảnh hưởng của bão số 3 và hoàn lưu bão đã bị bồi lắng hoàn toàn dung tích hữu ích (dung tích phát điện) của dự án, hiện nay Thủy điện Tà Lơi 2, Thủy điện Nậm Pung đang phải dừng phát điện, các dự án khác phát không đạt công suất, sản lượng điện giảm do dung tích hồ giảm.

Tuy nhiên, các dự án thủy điện không thể thực hiện được việc nạo vét lòng hồ do vướng mắc các thủ tục pháp lý, đặc biệt là Luật Khoáng sản, Luật Thủy lợi. Nhà đầu tư đề nghị tỉnh có hướng dẫn cụ thể về trình tự nạo vét lòng hồ chứa, đấu giá đối với khoáng sản cát, sỏi khi đưa lên khỏi lòng hồ.

Về quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500: Việc triển khai quy hoạch chung của xã và huyện trong vùng dự án chưa được phê duyệt, dẫn đến khó khăn cho các chủ đầu tư khi thực hiện dự án. Ngoài ra, đối với những dự án đã hoàn thành, nhưng chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng, việc hoàn thiện hồ sơ gặp rất nhiều khó khăn.

Các khó khăn, bất cập về thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi – thiết kế cơ sở; thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực đất đai; thủ tục đấu nối giao thông; thủ tục cấp giấy phép hoạt động điện lực.

Sau 10 năm hoạt động, các chủ dự án phải hoàn thiện cấp lại giấy phép hoạt động điện lực.

Một số dự án gặp khó khăn trong việc rà soát đồng bộ các thông số kỹ thuật của dự án giữa các tài liệu pháp lý (quy hoạch, chủ trương đầu tư, thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, quy trình vận hành hồ chứa...).

Tỉnh Lào Cai sẽ cùng nhà đầu tư từng bước tháo gỡ khó khăn

UBND tỉnh Lào Cai tổ chức hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp với mục đích lắng nghe và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc mà các doanh nghiệp đang gặp phải, đồng thời tìm kiếm các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong việc khôi phục và phát triển bền vững.

Chia sẻ với những khó khăn mà các dự án nhà máy thủy điện đang gặp phải, Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Xuân Trường yêu cầu các sở, ngành, địa phương cần khẩn trương giải quyết các khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền. Bên cạnh đó, tỉnh cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, doanh nghiệp đồng lòng, chính quyền đồng hành. Trong thời gian tới tiếp tục duy trì hoạt động phát điện của 74 nhà máy đang hoạt động. Các doanh nghiệp thủy điện cần tìm hiểu cơ hội đổi mới công nghệ, tăng cường chuyển đổi số trong thủy điện.

Đối với khó khăn, vướng mắc mà các doanh nghiệp nêu tại hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh trực tiếp báo cáo, đề xuất giải pháp giải quyết các nội dung vướng mắc với từng dự án cụ thể và vướng mắc chung của các dự án thủy điện như: Công tác giải phóng mặt bằng, quy hoạch chi tiết xây dựng, đấu nối giao thông, điều chỉnh phương án đấu nối, đồng bộ các thông số kỹ thuật…

Bên cạnh đó, vừa phát triển thủy điện, vừa phát triển du lịch tăng thu nhập cho người dân.

Ông Trịnh Xuân Trường chỉ đạo thêm, từ nay đến 31/12/2024 hoàn thiện đấu nối giao thông nông thôn, giao Sở Giao thông Vận tải tiếp tục đôn đốc UBND cấp huyện, các chủ đầu tư thủy điện khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đấu nối giao thông vào các tuyến đường huyện, đường xã, đường liên thôn.

Sở Xây dựng nghiên cứu, đối chiếu với các quy định của pháp luật hiện hành và có quan điểm rõ ràng các dự án thủy điện có phải lập quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500, trường hợp phải lập thì hướng dẫn nhà đầu tư thực hiện.

Các địa phương phối hợp với nhà đầu tư tiếp tục giải quyết các tồn tại vướng mắc trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, khẩn trương phê duyệt quy hoạch chung cấp xã, hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp vị trí, điểm tập kết bãi đổ thải bùn đất (không phải là khoáng sản) đảm bảo theo quy định.

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường đề nghị các doanh nghiệp hoạt động thủy điện tập trung mọi nguồn lực vượt qua khó khăn, sớm đưa các dự án vào hoạt động phát điện an toàn, ổn định, góp phần phát triển ngày càng lớn mạnh, bền vững cho nền kinh tế, xã hội của tỉnh Lào Cai.