Bà Bình đứng bên phần đất khoảng 60ha mà gia đình đã canh tác ổn định suốt gần 30 năm qua. Ảnh: TM

Trên nóng, dưới lạnh

Ngày 7/6/2018, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Phạm Vũ Hồng có văn bản chỉ đạo giao Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) chủ trì, Sở Tư pháp, UBND huyện Kiên Lương và các ngành có liên quan kiểm tra toàn bộ vụ việc trên cơ sở nội dung Báo Thanh tra đã phản ánh.

Kết quả thực hiện, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh tại cuộc họp Tổ Tư vấn giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai dự kiến trong tháng 7/2018 để xem xét có ý kiến và thông tin đến Báo Thanh tra.

Ngày 27/8/2018, tại cuộc họp Tổ Tư vấn giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai, Chủ tịch UBND tỉnh kết luận thống nhất kiến nghị của Sở TN&MT về việc giao Chủ tịch UBND huyện Kiên Lương chỉ đạo UBND xã Kiên Bình phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát lại vụ việc…

Ngày 27/9/2018, Sở TN&MT có tờ trình về việc đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh có văn bản trả lời đến Báo Thanh tra được biết (nhưng UBND tỉnh chưa ban hành văn bản trả lời - PV).

Ngày 12/11/2018, UBND tỉnh Kiên Giang tiếp tục có Văn bản số 1534/UBND-TCD yêu cầu Sở TN&MT nhanh chóng phối hợp với UBND huyện Kiên Lương tổ chức thực hiện. Sau khi có kết quả giải quyết tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh có văn bản trả lời Báo Thanh tra.

Ngày 5/12/2018, Sở TN&MT đã tổ chức cuộc họp lấy ý kiến các ngành gồm đại diện Thanh tra tỉnh, Sở Tư pháp, UBND huyện Kiên Lương về vụ việc xử lý vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai đối với bà Trần Thị Bình.

Các thành viên tham dự đã thống nhất giao UBND huyện Kiên Lương tổ chức chỉ đạo thành lập tổ kiểm tra, kiểm tra lại cụ thể hiện trạng diện tích 73ha đất quỹ; xác định rõ đối tượng bao chiếm, sử dụng đất; quá trình kiểm tra có đo đạc xác dịnh cụ thể diện tích của từng hộ trên cơ sở hồ sơ kiểm tra, Sở TN&MT sẽ phối hợp hỗ trợ UBND huyện…

Sau hơn 1 năm từ khi Chủ tịch UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo, không thấy cấp dưới tham mưu thực hiện, ngày 3/1/2020, UBND tỉnh đã có Văn bản số 40/UBND-TCD gửi Sở TN&MT đôn đốc thực hiện Văn bản số 1534/UBND-TCD nêu trên.

Ngày 27/3/2020, Sở TN&MT mới có văn bản báo cáo gửi UBND tỉnh. Theo nội dung văn bản này thì Sở TN&MT báo cáo lý do chậm trễ là do UBND huyện Kiên Lương chưa thành lập tổ kiểm tra theo nội dung đã thống nhất tại cuộc họp liên ngành ngày 5/12/2018…

Ngày 10/4/2020, Chủ tịch UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo gửi Sở TN&MT cùng Chủ tịch UBND huyện Kiên Lương. Theo đó, giao UBND huyện Kiên Lương khẩn trương thực hiện việc kiểm tra hiện trạng diện tích 73ha đất quỹ 5% xã Kiên Lương đang quản lý, đo đạc xác định rõ đối tượng đang bao chiếm sử dụng để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật; kết quả báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh chậm nhất đến ngày 8/5/2020.

Sở TN&MT cử công chức phối hợp với UBND huyện Kiên Lương, đồng thời theo dõi đôn đốc việc thực hiện. Sau khi có kết quả, tham mưu UBND tỉnh có văn bản trả lời Báo Thanh tra – Thanh tra Chính phủ theo quy định.

Cần sớm giải quyết khiếu nại của công dân

Do sử dụng đất ổn định hàng chục năm, cộng với việc chính quyền nhiều lần ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về việc bao chiếm đất công ích 5% của xã, nhưng sau đó đều phải thu hồi các quyết định xử phạt vì ban hành không đúng quy định pháp luật. Cùng với đó, phía chính quyền cũng chưa có bất kể quyết định thu hồi đối với phần diện tích khoảng 60ha; nhận thấy việc sử dụng đất của mình là hợp pháp, phù hợp quy định pháp luật, anh chị em bà Bình đã làm thủ tục để đề nghị cấp  giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho phần diện tích nêu trên. Tuy nhiên, chính quyền huyện Kiên Lương đã không giải quyết vì cho rằng toàn bộ diện tích đất này nằm trong quỹ đất 5% của xã Kiên Bình quản lý.

Để làm sáng tỏ vụ việc, ngày 01/10/2019, anh chị em bà Bình làm đơn gửi đến Chủ tịch UBND huyện Kiên Lương khiếu nại hành vi hành chính về việc không cấp GCNQSDĐ. Đơn khiếu nại đã được Phòng Tiếp dân huyện tiếp nhận vào ngày 03/10/2019.

Đến ngày 31/3/2020, ông Đặng Minh Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Kiên Lương mới ký văn bản trả lời (không phải quyết định giải quyết khiếu nại) cho bà Bình về việc cấp GCNQSDĐ cho hơn 24.000m2 (trong gần 60ha đất do chị em bà khai khẩn từ năm 1989).

Phó Chủ tịch UBND huyện Kiên Lương khẳng định không thể cấp GCNQSDĐ cho bà Bình vì thuộc trường hợp quy định tại khoản 2, Điều 19, Nghị định 43/2014/NĐ-CP, ngày 15/5/2014 của Thủ tướng Chính phủ qui định chi tiết thi hành một số điều Luật Đất đai 2013.

Việc UBND huyện Kiên Lương không giải quyết khiếu nại bằng một quyết định hành chính vô hình trung làm hạn chế quyền của công dân được quy định tại Luật Khiếu nại về quyền được tiếp khiếu cũng như khởi kiện vụ việc ra tòa án để giải quyết.

Tại một diễn biến khác, ngày 23/8/2019, Thanh tra tỉnh Kiên Giang đã ban hành Kết luận Thanh tra số 04 về việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Kiên Lương, trong đó có thanh tra về đất công ích 5% do huyện Kiên Lương quản lý. Theo đó, đã có 8/15 khu đất công ích được xóa, do quá trình khảo sát đưa vào đất công ích không đúng, vì dân đã sử dụng trước năm 2000.

UBND huyện Kiên Lương còn quản lý 7 khu đất công ích 5%, với tổng diện tích hơn 478ha, trong đó xã Kiên Bình có 3 khu, tổng diện tích 197,5ha. Hiện UBND xã Kiên Bình cho 4 hộ dân thuê. Nhưng chị em bà Bình đã quản lý, sử dụng gần 60ha đất này từ trước năm 2000 và đến nay cũng chưa hề thực hiện hợp đồng thuê đất quỹ 5% với xã Kiên Bình.

Bà Bình cho biết, trong đợt thanh tra về đất quỹ 5% của xã Kiên Bình quản lý, không ghi nhận cán bộ nào đến xác minh về việc gia đình canh tác 60ha đất mà UBND huyện Kiên Lương cho rằng là đất quỹ 5% do xã Kiên Bình quản lý.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Tuấn Hành