Bà Thiều Thị Giáo bên rẫy cà phê tranh chấp 9 năm qua. Ảnh: QA

Quay cuồng vì đất

Ngày 20/1/2007, gia đình bà Thiều Thị Giáo mua của ông Phí Ngọc Thỏa rẫy cà phê diện tích 18.283m² (tại làng Ku Toong, xã Ia Pêch, huyện Ia Grai, Gia Lai) có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất AC 628691 do UBND huyện Ia Grai cấp với giá 170 triệu đồng.

Theo kết quả kiểm tra, xác minh của Công an huyện Ia Grai, trong thỏa thuận, bà Giáo đưa trước cho ông Thỏa 110 triệu đồng. Lúc này, ông Thỏa có đưa ra hợp đồng vay 50 triệu đồng của Ngân hàng Nông nghiệp huyện. Hai bên thỏa thuận đến ngày 27/12/2007 (âm lịch) vợ chồng ông Thỏa sang tên bìa đỏ xong thì bà Giáo sẽ trả đủ số tiền còn lại. Tuy nhiên, đến hẹn, vợ chồng ông Thỏa vẫn không sang tên mà dùng bìa đỏ tiếp tục vay Ngân hàng 200 triệu đồng. 

Ngày 15/7/2010, thấy ông Thỏa trả hết nợ ngân hàng và lấy bìa đỏ về, bà Giáo lập tức mang số tiền còn lại qua trả và yêu cầu sang bìa nhưng ông Thỏa không chịu, đòi nâng số tiền còn lại từ 60 triệu lên 111.890.000 đồng. “Theo ông Thỏa, thời gian sổ đỏ nằm trong Ngân hàng, số tiền chúng tôi nợ 60 triệu đồng sẽ chịu lãi suất theo Ngân hàng là 1,75%/tháng trong thời hạn 36 tháng là 37.800.000 đồng, tiền đáo hạn 3 lần trong 3 năm là 10.300.000 đồng và số tiền nợ do chúng tôi mua đồ điện của ông Thỏa là 3.790.000 đồng. Vì muốn nhanh chóng kết thúc vụ việc để có đất canh tác, chúng tôi đồng ý trả số tiền trên và hẹn ngày 4/8/2010 sẽ giao tiền. Khi gia đình mang tiền qua trả thì mới biết ông Thỏa đã bỏ đi khỏi địa phương không rõ tung tích từ trước đó 2 ngày. Điều này đã được ông Đỗ Xuân Hải thay mặt Ban Nhân dân Tổ dân phố 2 (thị trấn Ia Kha) cùng Công an thị trấn Ia Kha xác nhận”, bà Giáo cho biết.

Bức xúc trước những việc làm của ông Thỏa, ngày 5/8/2010 bà Giáo viết đơn kiện lên Tòa án nhân dân (TAND) huyện Ia Grai, nhưng chờ mãi vẫn không thấy tòa giải quyết. 

Đến ngày 5/8/2014, bà Giáo bàng hoàng khi nhận được quyết định cưỡng chế của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Ia Grai, yêu cầu bà Giáo phải trả lại lô cà phê trên cho ông Phí Ngọc Đèn (là bố của ông Phí Ngọc Thỏa). 

Qua tìm hiểu, bà Giáo được biết ngày 13/6/2012, ông Phí Ngọc Thỏa đã viết đơn kiện và ủy quyền cho ông Phí Ngọc Đèn kiện gia đình bà Giáo với nội dung đến hẹn nhưng không trả tiền, yêu cầu tòa tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng không còn hiệu lực, buộc vợ chồng bà Giáo trả lại đất. 

Bức xúc trước quyết định của tòa sơ thẩm, bà Giáo đã làm đơn kháng nghị bản án lên TAND tỉnh.

Kết quả xác minh của Công an huyện Ia G'rai. Ảnh: QA

Tuy nhiên theo bà Giáo, khi nhận được giấy triệu tập của tòa sơ thẩm và phúc thẩm, vợ chồng bà đều có mặt tại tòa đúng hẹn nhưng tòa không xét xử. 

Đến ngày 25/6/2013, bà nhận được bản án sơ thẩm do ông Nguyễn Thành Nhơn làm Thẩm phán - Chủ tọa phiên tòa đã tuyên hủy hợp đồng chuyển nhượng đất giữa ông Phí Ngọc Thỏa và bà Thiều Thị Giáo với lý do phía bà Giáo không thực hiện các nội dung đã thỏa thuận, đến hạn không chịu trả tiền; yêu cầu bà giáo trả lại lô đất cho ông Thỏa.

Theo Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) tỉnh Gia Lai, Tòa án cấp sơ thẩm khi giải quyết vụ việc vừa vi phạm về tố tụng dân sự, vừa vi phạm về nội dung. Cụ thể, đã hết thời hiệu khởi kiện nhưng Tòa sơ thẩm vẫn thụ lý, giải quyết vụ án. Kể từ ngày giao dịch dân sự được xác lập (27/2/2007) đến ngày 30/5/2012 (ngày ông Thỏa khởi kiện) là 5 năm 3 tháng. Theo quy định của pháp luật, thời hiệu khởi kiện là 2 năm. Việc nguyên đơn khởi kiện yêu cầu tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã quá thời hiệu khởi kiện. 

Ngoài ra, trong quá trình giải quyết, Tòa án cấp sơ thẩm còn có một số vi phạm như: Xác định quan hệ tranh chấp không đầy đủ; không buộc nguyên đơn chịu án phí đối với khoản tiền hoàn trả bị đơn; giải quyết tài sản trên đất không rõ ràng; việc xem xét, thẩm định tại chỗ và định giá tài sản không đúng quy định của pháp luật; sửa chữa, bổ sung bản án không đúng, chưa xác định lỗi của các bên để bồi thường thiệt hại, buộc bị đơn bồi thường thiệt hại không đủ căn cứ.

Do đó, ngày 18/11/2014, Viện KSND tỉnh đã quyết định kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm đối với bản án sơ thẩm. 

Tiếp đó, ngày 04/2/2015 Ủy ban Thẩm phán TAND tỉnh Gia Lai đã quyết định Giám đốc thẩm số 01/2015/DS-DĐT, trả hồ sơ về TAND huyện để điều tra xét xử lại từ đầu.

Đến bao giờ mới yên ổn làm ăn?

Ngày 31/12/2015, TAND huyện Ia Grai mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án tranh chấp đất đai giữa bà Giáo và ông Phí Ngọc Đèn. 

Qua quá trình xét hỏi giữa hai bên, cộng thêm các chứng cứ tại tòa, Hội đồng Xét xử đã đình chỉ xét xử đối với phần yêu cầu buộc bà Thiều Thị Giáo trả lại tài sản là quyền sử dụng đất và tài sản trên đất của ông Phí Ngọc Thỏa. Không chấp nhận yêu cầu hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Thỏa và bà Giáo. Buộc ông Thỏa có nghĩa vụ thực hiện thủ tục sang tên quyền sử dụng đất đối với toàn bộ diện tích đã chuyển nhượng cho bà Thiều Thị Giáo.

Sau 9 năm đằng đẵng, gia đình bà Giáo đã đòi lại được quyền lợi cho bản thân mình. Tuy nhiên, khi tiến hành chăm sóc rẫy cà phê, gia đình bà lại gặp vô vàn khó khăn khi bị gia đình ông Đèn liên tiếp cản trở. 

“Ngày 17/4, gia đình chúng tôi vào tưới cà phê thì bị 4, 5 người nhà ông Đèn vào gây khó dễ không cho làm. Trước đó, hằng năm, gia đình chúng tôi dồn hết công sức, tiền của chăm bón cho rẫy cà phê nhưng tháng 9/2014, khi vườn cà phê sắp thu hoạch thì ông Đèn cùng một nhóm người vào phá nhà trong rẫy của tôi, rồi sau đó cho người thu hoạch hết 50 tấn cà phê trong rẫy, không chừa cho tôi một hạt nào. Gia đình chúng tôi thuộc hộ cận nghèo, chạy vạy khắp nơi mới đủ số tiền mua đất. Giờ rơi vào hoàn cảnh thế này tôi thật không biết sống sao”, bà Giáo buồn rầu nói.

Chưa dừng lại ở đó, trong thời gian tòa đang thụ lý vụ án thì vào ngày 10/11/2015, khi toà mới tiến hành thẩm định tại chỗ tài sản đang tranh chấp giữa 2 bên thì ngày 11 và 12/11/2015, ông Đèn ngang nhiên cho mấy chục người vào thu hái 40 tấn cà phê ở rẫy. “Do lực lượng bên ông Đèn quá đông lại hung hãn nên tôi đã báo cho UBND xã Ia Pếch và Công an xã nhưng chính quyền địa phương không can thiệp kịp thời nên gia đình tôi mất trắng toàn bộ số cà phê trên”, bà Giáo bức xúc nói.

Theo bà Bùi Thị Sa, ông Võ Thành Chương và ông Nguyễn Văn Mong - người làm rẫy gần rẫy bà Giáo đều xác nhận các năm qua gia đình bà Giáo là người đứng ra chăm sóc cho rẫy cà phê nhưng lại bị ông Đèn cho người thu hoạch. Ông Nguyễn Văn Mong cho biết: “Tôi xác nhận vợ chồng Thiều Thị Giáo đã làm cà phê từ khi ông Phí Ngọc Thỏa bán cho 2007 - 2015 nhưng nay ông Đèn cho người thu hoạch từ ngày 11 - 13/11/2015 là đúng sự thật”. Bà Bùi Thị Sa cũng xác nhận: Tôi là người làm rẫy cà phê đối diện, tôi thấy từ ngày 11 - 13/11/2015 có một số người khoảng từ 40 đến 50 người đã thu hái cà phê tại rẫy bà Giáo”.

Mặc dù tòa sơ thẩm đã tuyên bà Giáo thắng kiện, nhưng do gia đình ông Đèn còn kháng cáo nên gia đình bà Giáo lại tiếp tục ngồi đến tháng 5/2016 để đi dự tòa. 

“Thật sự gia đình chúng tôi đã quá mệt mỏi vì quanh năm suốt tháng ngồi chờ tòa gọi để tham gia đòi quyền lợi. Rất mong tòa phúc thẩm đưa ra phán quyết cuối cùng, phân rõ ai đúng ai sai để chúng tôi còn yên ổn làm ăn chứ 9 năm rồi không cách nào yên tâm sản xuất được”, bà Giáo nói.

Quỳnh Anh