Phiên tòa sơ thẩm diễn ra ngày 8/5/2020. Ảnh: Trần Quý

Điều đáng nói, là tại phiên tòa xét xử, đại diện UBND huyện Cẩm Xuyên ông Trần Viết Chiến đã đưa ra lập luận khá hài hước về việc quản lý, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đối với diện tích 5,3ha thuộc quyền thừa hưởng của bà Sao theo phán quyết của TAND huyện Cẩm Xuyên.

Theo ông Trần Viết Chiến, diện tích 5,3ha đất được cấp sổ lâm bạ năm 1994 được cấp lại cho một số hộ khác theo phương pháp “mô phỏng” nhưng không có quyết định thu hồi sổ lâm bạ diện tích 5,3ha theo quy định của pháp luật. “Diện tích 5,3ha đất được cấp sổ lâm bạ năm 1994 không còn giá trị pháp lý”, ông Chiến khẳng định tại phiên tòa.

Theo ông Chiến, năm 1995, diện tích lâm bạ 5,3ha bằng phương pháp “mô phỏng” UBND huyện Cẩm Xuyên đã cấp GCNQSDĐ cho ông Hoàng Đình Tú 1,3 ha; Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Hà Tĩnh 2,92ha; ông Hoàng Đình Nam 0,37ha; còn lại 0,74ha chưa cấp GCNQSDĐ cho ai. Câu hỏi đặt ra là: Tại sao UBND huyện Cẩm Xuyên lấy 5,3ha đất của gia đình ông Nam, bà Sao đã được cấp Sổ lâm bạ năm 1994 để cấp cho các hộ khác mà không thu hồi sổ lâm bạ đã cấp cho gia đình ông Nam bà Sao?

Trước khi diễn ra phiên tòa, TAND huyện Cẩm Xuyên đã 2 lần tổ chức đi thực địa có đầy đủ đại diện của các cơ quan chức năng và các hộ dân liên quan. Tại 2 buổi đi thực địa, bà Sao đã chỉ diện tích 5,3ha đất mà bà đang quản lý, trồng cây là có thật mà không vấp phải phản ứng nào của những hộ gia đình được cho là đã được UBND huyện Cẩm Xuyên cấp GCNQSDĐ tại đây.

Tại phiên tòa, luật sư Phạm Quỳnh Trang, Công ty Luật Vintex Hà Tĩnh, người bảo vệ quyền lợi cho bị đơn phân tích, đối với diện tích 1,24ha ông Nam được cấp không phải là diện tích thực tế trồng rừng từ diện tích được cấp 5,3ha vì trong 1,24ha ông Nam được cấp chỉ có 0,37ha là đất trong lâm bạ 5,3ha.

Cũng theo luật sư Trang, diện tích 1,3ha mà UBND huyện Cẩm Xuyên cho rằng đã cấp cho ông Tú ngày 28/12/1995 là không đúng. Bởi từ năm 2008 đến nay, bà Sao khai thác, trồng cây lên đất không hề có sự tranh chấp với bất kỳ ai, những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất đối với di sản của ông Tú cũng không có bất kỳ ý kiến gì.

Còn đối với diện tích 2,92ha cho rằng Bộ CHQS tỉnh đang sử dụng và đã được cấp GCNQSDĐ thì bên phía Bộ CHQS tỉnh đã trả lời công văn của TAND huyện Cẩm Xuyên về việc chồng, lấn đất Quốc phòng với hộ dân Hoàng Duy Nam tại xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên, rằng: “Việc cấp đất cho Bộ CHQS tỉnh là do UBND tỉnh, Bộ CHQS tỉnh hoàn toàn không có tài liệu nào để khẳng định 2,92ha nêu trên có cấp cho Bộ CHQS tỉnh theo quyết định số 950/QĐ-UBND hay không”. Do vậy, việc cho rằng 2,92ha chồng lấn với đất quốc phòng là không có cơ sở pháp lý.

“Như vậy, tổng diện tích đất lâm nghiệp trên thực tế mà chị Sao có thể sử dụng trong tổng diện tích 5,3ha bao gồm: Diện tích 1,3ha bị cho là trùng với diện tích đất của ông Tú; Diện tích 2,92ha bị cho là đã cấp cho Bộ CHQS tỉnh; Diện tích 0,74ha chưa cấp cho ai. Tổng diện tích chị Sao đang sử dụng trên thực tế  là 4,94ha”, luật sư Trang khẳng định tại phiên tòa.

TAND huyện Cẩm Xuyên và các cơ quan chức năng đi thực địa kiểm tra 5,3ha đất của bà Sao. Ảnh: Trần Quý

Với những lập luận trên, luật sư bảo vệ quyền lợi cho bị đơn đề nghị Hội đồng Xét xử giao 4,94ha thuộc lâm bạ 5,3ha và 1/2 diện tích của 1,2ha cho bà Sao sử dụng. Thế nhưng, Hội đồng Xét xử đã bác bỏ yêu cầu đó.

Việc TAND huyện Cẩm Xuyên phủ nhận 5,3ha đất lâm nghiệp đã được UBND huyện Cẩm Xuyên cấp Sổ lâm bạ ngày 27/1/1994 không còn được xác lập trên thực tế cho thấy trình độ chuyên môn cũng như lập trường, quan điểm “tiền hậu bất nhất” của TAND huyện Cẩm Xuyên.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần thanh tra việc quản lý, cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp trên địa bàn xã Cẩm Quan nói chung và diện rích 5,3ha liên quan đến vụ án nói riêng để làm rõ trách nhiệm của các cấp chính quyền.

Trước đó, Bản án sơ thẩm hôn nhân và gia đình số 10/2007/HNGĐ-ST ngày 23/5/2007 của TAND huyện Cẩm Xuyên và Bản án phúc thẩm số 10/2007/LH-PT ngày 17/8/2007 của TAND tỉnh Hà Tĩnh đều công nhận 5,3ha đất lâm nghiệp đã được UBND huyện Cẩm Xuyên cấp Sổ lâm bạ ngày 27/1/1994 là tài sản chung của vợ chồng ông Hoàng Văn Nam và bà Hoàng Thị Sao. Sau khi ly hôn, Tòa án đã phân chia tài sản và bà Sao được thừa hưởng 5,3ha đất lâm nghiệp được UBND huyện Cẩm Xuyên cấp Sổ lâm bạ ngày 27/1/1994.

Thi hành án huyện Cẩm Xuyên đã thi hành án và đề nghị UBND huyện Cẩm Xuyên cấp đổi GCNQSDĐ cho bà Hoàng Thị Sao nhưng UBND huyện Cẩm Xuyên không cấp đổi GCNQSDĐ sang tên bà Hoàng Thị Sao với lý do 5,3ha đất lâm nghiệp đó hiện không có trên thực tế?

Sau nhiều lần khẳng định với tòa án cấp dưới, bản án có hiệu lực từ ngày tuyên, hết thời hạn kháng nghị bản án thì ngày 29/10/2018, Tòa án Cấp cao (TACC) tại Hà Nội lại có Quyết định số 31/2018/KN-HNGĐ kháng nghị tái thẩm đối với Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 10/2007/LH-PT ngày 17/8/2007 của TAND tỉnh Hà Tĩnh giữa vợ chồng ông Hoàng Văn Nam và bà Hoàng Thị Sao.

Ngày 28/2/2019, Ủy ban Thẩm phán TACC tại Hà Nội đã ra Quyết định tái thẩm số 12/2019/HNGĐ/TT, quyết định: Chấp nhận kháng nghị của Chánh án TACC tại Hà Nội: Hủy một phần Bản án hôn nhân và gia đình phúc thẩm số 10/2007/LH-PT ngày 17/8/2007 của TAND tỉnh Hà Tĩnh về phần tài sản liên quan đến diện tích đất lâm nghiệp trong vụ án “Hôn nhân và gia đình” giữa nguyên đơn là anh Hoàng Văn Nam và bị đơn là chị Hoàng Thị Sao và những người có quyền lơi, nghĩa vụ liên quan khác.

Giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Trần Quý