Mỏ đá ốp lát Kim Sơn khai thác sai vị trí cấp phép nhiều năm, dù phát hiện vẫn chưa xử lý thích đáng. Ảnh: Thanh Hòa - Minh An

Vì sao khi đi kiểm tra thì máy móc “tàng hình”?

Theo Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Phú Yên Đặng Ngọc Anh trao đổi: Báo cáo của đơn vị khai thác, trước đây năm 2001 khi cấp phép khai thác mỏ đá ốp lát Kim Sơn cho Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu công nghiệp Phú Yên, vào thời điểm khảo sát năm đó là tại vị trí hiện đang khai thác. Do việc cấp phép đã cấp nhầm tọa độ, đến năm 2014 thì Tổng cục Địa chất khoáng sản phát hiện sự việc, đồng thời lập biên bản yêu cầu dừng khai thác, để bổ sung, điều chỉnh tọa độ, bổ sung quy hoạch khai thác mỏ theo đúng vị trí đã khai thác. Phía công ty vẫn đang tiếp tục bổ sung, điều chỉnh quy hoạch theo đúng vị trí. Theo báo cáo của công ty thì đã dừng khai thác từ đó đến nay.

Hiện, qua kiểm tra Sở TN&MT tỉnh Phú Yên ghi nhận hiện trạng, đồng thời yêu cầu dừng toàn bộ các hoạt động để hoàn thiện các thủ tục. Sở sẽ tiếp tục rà soát để xử lý các sai phạm tại mỏ đá ốp lát Kim Sơn theo đúng quy định của pháp luật. Tại thời điểm kiểm tra mỏ đá Kim Sơn vào ngày 31/7 vừa qua, đoàn không phát hiện các phương tiện, thiết bị khai thác đá nào còn tại mỏ đá - Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Phú Yên cho biết thêm.

Như vậy, theo ghi nhận của CTV Báo Thanh tra và kiểm tra thực tế của ngành quản lý khoảng sản tỉnh Phú Yên, thì toàn bộ diện tích 11,23ha được Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công thương) cấp phép khai thác năm 2001 cho Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu công nghiệp Phú Yên (nay được ghi là Công ty Cổ phần IDP), có trụ sở ở số 04 Lê Lợi, TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên tại 1 vị trí cách khu vực đang khai thác mỏ khoảng 1km về hướng Đông Nam.

Với lý giải trên thì việc khai thác mỏ “nhầm vị trí” trong suốt 22 năm qua tại khu vực mỏ đá ốp lát Kim Sơn là do đơn vị cấp phép? Với việc kiểm tra, phát hiện sai phạm vị trí khai thác và được đề nghị tạm dừng khai thác, bổ sung trong suốt 9 năm qua đến nay vẫn chưa hoàn tất? Nếu sự việc không được chúng tôi ghi nhận, phản ánh và sự kiểm tra của cơ quan chức năng mới đây thì mỏ đá này sẽ hoạt động “nhầm vị trí” đến bao giờ? Hoạt động khai thác đá không đúng vị trí cấp phép, hay đây là hoạt động khai thác “chui” còn diễn ra đến bao giờ?

Sai phạm nhiều năm, xử lý ra sao?

Như Báo Thanh tra đã phản ánh, tại khu vực đồi núi cách đường tỉnh 643 khoảng 1km, có 1 bãi đá hoạt động quy mô cấp mỏ, với nhiều phương tiện cơ giới: Máy đào, máy khoan, xe cơ giới, công nhân hoạt động rầm rộ. Hàng trăm khối đá lớn nhỏ được đào, tách rời từng khối, nhiều nơi khác đang được công nhân vận hành máy đào sâu vào vách núi, san gạt đất để tiếp tục đưa các khối đá ra khỏi đồi núi.

Sau nhiều thời gian tìm hiểu, ghi nhận tại hiện trường và đề nghị cơ quan chức năng cùng chính quyền địa phương cung cấp thì được biết tại khu vực trên có 1 mỏ đá được cấp phép với Giấy phép khai thác khoáng sản số 1953/ GP-ĐCKS, ngày 29/8/2001 do Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công thương), trong nội dung nêu: Cho phép Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu công nghiệp Phú Yên khai thác mỏ đá ốp lát Kim Sơn, xã An Thọ, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, diện tích khu vực khai thác 11,23ha được giới hạn bởi 10 điểm tọa độ; trữ lượng khai thác 100.000m³ đá ốp lát, sản lượng 4.000m³ đá ốp lát/năm, thời hạn khai thác 25 năm từ thời điểm cấp phép mỏ.

Tuy nhiên, qua kiểm tra 10 điểm tọa độ ghi trong giấy phép mỏ đá ốp lát Kim Sơn, toàn bộ vị trí khai thác nằm trên ngọn đồi cách vị trí đang có nhiều hoạt động khai thác đá được chúng tôi ghi nhận khoảng 1km, nay thuộc địa phận TP Tuy Hòa. Riêng các hoạt động khai thác đá rầm rộ thì đang diễn ra thuộc địa phận xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa.

Việc khai thác khoáng sản “nhầm vị trí” của Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu công nghiệp Phú Yên (nay được ghi là Công ty Cổ phần IDP, có trụ sở tại 04 Lê Lợi, TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên) đã được xác định là sai so với tọa độ được cấp phép. Do đó, cần được UBND tỉnh Phú Yên làm rõ, xử lý các sai phạm đúng quy định của pháp luật. Đồng thời toàn bộ quá trình khai thác, xuất bán hàng hóa trong suốt 22 năm qua của đơn vị khai thác mỏ “nhầm vị trí” này cũng cần được các cơ quan của tỉnh Phú Yên xem xét.

UBND tỉnh Phú Yến có Văn bản số 3819/UBND-ĐTXD, ngày 28/7/2023 chỉ đạo Ban Chỉ đạo 389 tỉnh: Công an tỉnh, Sở TN&MT kiểm tra, chấn chỉnh sai phạm trong lĩnh vực khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. UBND tỉnh Phú Yên yêu cầu các đơn vị chức năng xử lý nghiêm những doanh nghiệp có hành vi vi phạm trong quá trình khai thác ở các điểm mỏ vật liệu xây dựng thông thường thuộc danh mục không đấu giá quyền khai thác khoáng sản để phục vụ các công trình sử dụng ngân sách Nhà nước…. khai thác khoáng sản phải phục vụ đúng mục tiêu quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ.

Một số hình ảnh về mỏ đá ốp lát Kim Sơn khai thác sai vị trí cấp phép nhiều năm: