(Thanh tra) - Khi một khu đất còn có ý kiến, kiến nghị của công dân chưa được làm rõ quyền sử dụng, hồ sơ pháp lý thiếu hoặc thất lạc, nhưng vẫn được đưa vào khai thác, cho thuê trong thời gian dài, hậu quả không chỉ dừng ở tranh chấp giữa người dân với chính quyền mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của nhà đầu tư và môi trường đầu tư của địa phương và nguồn thu ngân sách.
Khó khăn cho chính quyền khi xác minh, giải quyết đơn thư
Như Báo Thanh tra đã đưa tin, diện tích 18.942,6m² tại xứ đồng Dầm Ải Quang (thôn Tân Sơn, phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) vốn là đất nông nghiệp (1 vụ lúa), được giao và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho 49 hộ dân từ năm 1993 - 1994. Việc chuyển đổi thành hồ chứa nước vào năm 2004 được thực hiện theo chủ trương của thôn, nhưng đến nay hồ sơ về dồn điền đổi thửa, chuyển mục đích sử dụng và hô sơ cho thuê, thu, chi diện tích đất này suốt từ năm 2004 – 2022 hoàn toàn không còn lưu giữ.
Khi Nhà nước thu hồi đất phục vụ dự án năm 2022, UBND huyện Việt Yên (tỉnh Bắc Giang) xác định đây là “đất công ích do UBND xã quản lý” và tiến hành bồi thường, giải phóng mặt bằng. Nhiều hộ dân phản đối, khẳng định GCNQSDĐ của họ vẫn còn nguyên giá trị pháp lý và liên tục có đơn đề nghị giải quyết.
Tai Kết luận số 97/KL-TTr ngày 28/2/2025, Thanh tra tỉnh Bắc Giang (nay là tỉnh Bắc Ninh) yêu cầu UBND thị xã Việt Yên (nay là phường Vân Hà): Xem xét, rà soát từng trường hợp cụ thể (đối với các công dân có đơn) liên quan đến việc thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB tại khu vực hồ Ải Quang, xã Trung Sơn (đã thực hiện tại các Quyết định: số 1303/QĐ-UBND, số 1304/QĐ-UBND cùng ngày 5/7/2022 và số 1590/QĐUBND ngày 31/7/2024 của UBND huyện); xem xét, giải quyết, trả lời công dân theo đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, đến thời điểm này, UBND thị xã Việt Yên (cũ) chưa nghiêm túc thực hiện kiến nghị của cơ quan thanh tra, ban hành văn bản giải quyết chính thức gửi công dân. Điều đó đồng nghĩa, đơn thư tiếp tục tồn đọng, chính quyền cơ sở phải tiêu tốn nhiều thời gian lập tổ công tác, rà soát hồ sơ, tổ chức đối thoại. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu lực quản lý Nhà nước, kéo dài giải quyết còn làm dư luận bức xúc, nguy cơ phát sinh điểm nóng về đơn thư, giảm niềm tin của người dân.
Đỉnh điểm, ngày 28/6/2025, UBND thị xã Việt Yên (tỉnh Bắc Giang cũ) tổ chức bảo vệ thi công, chủ đầu tư Dự án đầu tư Sân golf Việt Yên thực hiện thi công thì hàng chục hộ dân thôn Tân Sơn (xã Trung Sơn, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, nay là tổ dân phố Tân Sơn, phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) cản trở không cho thi công với lý do các hộ dân này chưa được nhận tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng.
Trước đó, người dân đã nhiều lần cản trở khi chủ đầu tư tiến hành thi công trên phần đất đã được Nhà nước giao, cho thuê, tạo dư luận không tốt trong quần chúng Nhân dân.
Nhà đầu tư chịu thiệt, môi trường đầu tư của địa phương bị ảnh hưởng
Đứng trước nguy cơ dự án không thể hoàn thành theo đúng tiến độ UBND tỉnh Bắc Ninh giao, mà không có cách khắc phục, ngày 7/8/2025, Công ty Cổ phần Đầu tư Golf Trường An đã có văn bản kiến nghị gửi UBND tỉnh Bắc Ninh, trong đó nêu rõ: "Công ty chúng tôi đã và đang tiến hành đầu tư dự án xây dựng sân golf Việt Yên với tinh thần cố gắng cao nhất, tập trung mọi nguồn lực của doanh nghiệp để đảm bảo thực hiện đầu tư dự án đúng tiến độ mà UBND tỉnh đã giao. Nhưng không thể triển khai thi công do một số vị trí đất, mặc dù đã được UBND tỉnh ký quyết định cho thuê đất, ký hợp đồng thuê đất, bàn giao mặt bằng, công ty ứng trước tiền để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, nộp tiền thuê đất đầy đủ cho Nhà nước, nhưng thực tế công ty chúng tôi lại không tiếp cận được đất đai đã được thuê (gồm: 21.915,4m2 tại khu vực hồ Ải Quang, thôn Tân Sơn, xã Trung Sơn, thị xã Việt Yên (nay là tổ dân phố Tân Sơn, phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh); 3.248,2m2 tại thôn Đồng Ích, xã Hương Mai, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang (nay là tổ dân phố Đồng Ích, phường Tự Lạn, tỉnh Bắc Ninh). Việc chậm trễ trong giải quyết vướng mắc về đất đai tại dự án trong những năm qua, bên cạnh việc gây thiệt hại cho công ty chúng tôi về mặt kinh tế và tiến độ đầu tư, còn ảnh hưởng rất nghiêm trọng tới tâm lý đầu tư của tất cả các cổ đông trong công ty chúng tôi".
Cũng tại văn bản này, chủ đầu tư đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh quan tâm, chỉ đạo giải quyết theo đúng tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân với 5 quan điểm chỉ đạo và 8 nhiệm vụ, giải pháp để tháo gỡ khó khăn, khắc phục các rào cản trong cơ chế, chính sách, tạo thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực về đất đai, vốn và nhân lực chất lượng cao.
Từ sự việc này cho thấy: Dự án chậm tiến độ hoàn thành đưa vào sử dụng có thể dẫn đến Nhà nước thất thu các khoản thuế, phí và nhiều người mất cơ hội có việc làm, thu nhập; hơn 25 nghìn m2 đất nhà đầu tư vẫn phải trả tiền thuê hàng năm cả trăm triệu đồng, nhưng không được sử dụng, để hoang phí, trong khi phải đi thuê mặt bằng khác để lấy nước phục vụ cho dự án; kế hoạch kinh doanh của nhà đầu tư bị đổ vỡ; môi trường đầu tư của tỉnh Bắc Ninh bị ảnh hưởng.
Để tránh thất thoát nguồn thu cho ngân sách, lãng phí tài nguyên đất đai, lãng phí nguồn lực của chính quyền, lãng phí nguồn lực đầu tư của doanh nghiệp, đảm bảo quyền và lợi ích cho Nhà nước và người dân, đã đến lúc Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cần quyết liệt chỉ đạo UBND phường Vân Hà và các cơ quan chức năng nghiêm túc thực hiện kết luận thanh tra, giải quyết vụ việc một cách thấu tình đạt lý, đúng pháp luật, nhằm ngăn chặn từ sớm, từ xa việc khiếu kiện đông người, phức tạp kéo dài có thể phát sinh tại địa phương sẽ đánh mất niềm tin từ cộng đồng doanh nghiệp, hạn chế khả năng thu hút nguồn lực xã hội cho phát triển kinh tế - xã hội của phường Vân Hà nói riêng, tỉnh Bắc Ninh nói chung.
