Người dân dựng lán,căng băng rôn phản đối hoạt động gây ô nhiễm môi trường của Cty Elmaco. Ảnh: TB

Như Báo Thanh tra đã thông tin, sau phản ánh của người dân về hoạt động của Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến đời sống và hoạt động sản xuất của người dân xung quanh nhà máy, các cơ quan chức năng tỉnh Ninh Bình đã yêu cầu nhà máy tạm dừng hoạt động và tiến hành kiểm tra.

Cùng thời điểm, ngày 29/11/2024, UBND tỉnh Ninh Bình có văn bản yêu cầu cơ quan chức năng kiểm tra hoạt động bảo vệ môi trường của Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco, đồng thời xử lý nghiêm theo quy định đối với những vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Công ty Elmaco có Văn bản số 291, gửi các cơ quan chức năng giải trình một số vấn đề liên quan đến công tác bảo vệ môi trường của Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco trong thời gian qua, cụ thể như sau:

Đối với Phiếu kết quả phân tích số 225/2024/QTMT đề ngày 30/09/2024 của Trung tâm quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình, một số chỉ tiêu được kiểm tra đã vượt quá mức cho phép.

Theo lý giải của Công ty Elmaco, thời điểm Trung tâm quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình tiến hành kiểm tra nguồn nước tại nhà máy vào tháng 9/2024, khi đó, nhà máy đã dừng hoạt động được gần 6 tháng, từ ngày 17/3/2024, do kết thúc vụ sản xuất theo kế hoạch đã được phê duyệt.

Vì nhà máy không hoạt động trong thời điểm tháng 9/2024, nên ở thời điểm này, Công ty Elmaco đã thực hiện đầy đủ các quy định trong Giấy phép môi trường số 24/GPMT-UBND. Do đó, nhà máy sẽ không có tình trạng xả nước thải ra môi trường. Lượng nước thải trong hệ thống tại nhà máy chỉ còn lại nước bốc hơi và cặn, do đó, kết quả phân tích hàm lượng chất rắn lơ lửng (TSS) có giá trị vượt mức tiêu chuẩn cho phép là điều đương nhiên trong trường hợp này…

Tuy nhiên, theo huyện Nho Quan, trong quá trình hoạt động sản xuất việc xử lý môi trường của Nhà máy chưa đảm bảo đúng quy định, đã gây ra nhiều tác động xấu về chất thải, nước thải, khí thải... ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của nhân dân khu vực xung quanh.

Về hiện tượng cá chết tại đầm nuôi cá của gia đình ông Phạm Như Long (thôn Xát, xã Sơn Lai) và kết quả phân tích mẫu nước mặt tại đầm nuôi cá vượt mức cho phép theo quy định, Công ty Elmaco khẳng định rằng hiện tượng cá chết và các chỉ tiêu của kết quả phân tích mẫu nước này hoàn toàn không phải do hoạt động của nhà máy.

Đối với việc gây mùi tại bãi chứa vỏ cáy và bã sắn trong thời gian gần đây không phải do hoạt động của nhà máy, mà do một số công tác thực hiện trong khu vực xung quanh.

Trong quá trình phối trộn hai nguyên liệu này, bã sắn phát sinh mùi chua và vỏ cáy có mùi đặc trưng cay, hăng. Dù vậy, qua đánh giá, mức độ mùi từ các nguyên liệu không vượt quá mức cho phép và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng trong khu vực. Tuy nhiên, sau khi nhận được phản ánh từ người dân, công ty đã tạm dừng hoạt động này.

Công ty hoàn toàn chịu trách nhiệm về vấn đề này và đang triển khai các biện pháp khắc phục, khử mùi theo đúng nội dung tại biên bản làm việc ngày 22/11/2024. Ngay sau khi việc khắc phục hoàn thành, công ty sẽ tiến hành gửi văn bản mời các đơn vị chức năng kiểm tra và xác nhận việc đạt tiêu chuẩn môi trường. Trong trường hợp có vi phạm, công ty hoàn toàn chịu trách nhiệm và sẽ khắc phục theo yêu cầu của các cơ quan chức năng.

Về nội dung này, theo huyện Nho Quan: Việc tự ý sử dụng chất thải là vỏ cáy, bã sắn của Công ty là không đúng với nội dung Đề án bảo vệ môi trường chi tiết của dự án đã được Sở Tài nguyên và Môi trường phê duyệt năm 2015.

Ngoài ra, văn bản của Công ty Elmaco nêu: “Tại chính quyền cấp xã (xã Sơn Lai - PV), đã xuất hiện tình trạng lạm quyền giám sát, cụ thể, cơ quan chính quyền cấp xã đã thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra và lập biên bản khi chưa có quyết định thanh tra, kiểm tra từ cơ quan cấp có thẩm quyền. Ngoài ra, hiện người dân xung quanh nhà máy có tin đồn về việc "nhóm lợi ích" liên quan đến lãnh đạo cấp xã và người nhà lợi dụng chức quyền để thâu tóm đất đai xung quanh nhà máy. "Nhóm lợi ích" này làm giàu từ tiền bất hợp pháp thông qua việc khai thác tài nguyên đất trái phép, sau đó bán cho các nhà máy xi măng làm phụ gia…”.

Từ những nội dung trên, Công ty Elmaco đề nghị làm rõ việc lạm quyền giám sát trong công tác bảo vệ môi trường của cấp xã, đặc biệt là hành vi lập biên bản yêu cầu doanh nghiệp dừng hoạt động mà không có quyết định thanh tra chính thức của cơ quan có thẩm quyền.

Đề nghị tiến hành điều tra làm rõ về "nhóm lợi ích" “ăn đất” đang kích động người dân trong các thôn hiện nay, cùng với tin đồn liên quan đến việc khai thác tài nguyên trái phép trong nhiều năm xung quanh nhà máy…

Tuy nhiên, trong văn bản giải trình của Công ty Elmaco, tuyệt nhiên không thấy đả động gì đến các nội dung vi phạm theo nội dung đề án bảo vệ môi trường chi tiết của dự án đã được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình phê duyệt năm 2015, đã được cơ quan chức năng huyện Nho Quan kiểm tra, kết luận.

Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, UBND tỉnh Ninh Bình cần khẩn trương kiểm tra làm rõ những vi phạm trong công tác bảo vệ môi trường của Cty Elmaco để xử lý theo quy định. Đồng thời kiểm tra, xác minh đối với những kiến nghị của Cty Elmaco để có câu trả lời thoả đáng và xoá bỏ những dư luận xấu.