Tiếp tục “thúc” tiến độ dự án hồ chứa nước Bản Mồng. Ảnh: TQ

Đây là công trình trọng tâm - cấp 1 của Bộ NN&PTNT được khởi công vào năm 2010. Dự kiến công trình thi công trong thời gian 5 năm (2010 - 2015).

Khi hoàn thành, hồ chứa Bản Mồng có dung tích thiết kế hơn 235 triệu m³ phục vụ tưới tiêu cho gần 19.000 ha đất sản xuất nông nghiệp của các huyện: Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Tân Kỳ, Anh Sơn và thị xã Thái Hòa. Ngoài ra, hồ chứa còn cắt lũ cho hạ du sông Hiếu, cấp nước cho sông Cả về mùa khô.

Sau 14 năm khởi công xây dựng, dự án thi công cơ bản xong công trình đầu mối hồ chứa nhưng chưa thể tích nước do chưa giải phóng được mặt bằng lòng hồ, nên dự án đã được Chính phủ điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Việc thi công kéo dài, chậm tích nước đã và đang gây ra nhiều hệ lụy đối với đời sống hàng ngàn người dân cũng như sự phát triển kinh tế, xã hội của khu vực miền Tây tỉnh Nghệ An.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, ngày 04/6/2024, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 3858/VPCP-NN về triển khai kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án hồ chứa nước Ka Pét (Bình Thuận); chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án hồ chứa nước sông Than (Ninh Thuận), dự án hồ chứa nước Bản Mồng (Nghệ An).

Theo đó, Chính phủ yêu cầu Bộ NN&PTNN thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của Bộ NN&PTNN được nêu tại Thông báo số 3696/TB-TTKQH ngày 24/5/2024 của Tổng Thư ký Quốc hội, chịu trách nhiệm về tiến độ thực hiện, chất lượng và hiệu quả của dự án.

Sau 14 năm thi công, dự án hồ chứa nước Bản Mồng vẫn chưa thể đi vào hoạt động. Ảnh: TQ

Chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An, UBND tỉnh Thanh Hóa và các cơ quan có liên quan xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai thực hiện các nhiệm vụ chưa hoàn thành của dự án để làm cơ sở cho Quốc hội giám sát, nhất là việc chuyển mục đích sử dụng rừng và trồng rừng thay thế.

Chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan bố trí đủ nguồn vốn để hoàn thành dứt điểm các hạng mục giai đoạn 1 của dự án và chuẩn bị thủ tục, nguồn vốn phân bổ cho dự án giai đoạn 2 để hoàn thành đồng bộ các hợp phần của dự án, nâng cao hiệu quả sử dụng, tránh lãng phí nguồn lực đầu tư công và kể cả đầu tư của doanh nghiệp.

UBND tỉnh Nghệ An và UBND tỉnh Thanh Hóa thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh được nêu tại Thông báo số 3696/TB-TTKQH ngày 24/5/2024 của Tổng Thư ký Quốc hội. Khẩn trương bố trí đủ chỉ tiêu đất thủy lợi còn thiếu phục vụ cho dự án theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm tiến độ thực hiện dự án.

Trước đó, ngày 29/5/2024, Bộ NN&PTNN đã có Thông báo số 3824/TB-BNN-VP về Kết luận của Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp tại cuộc họp về tình hình thực hiện dự án hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1, tỉnh Nghệ An.

Thông báo cho thấy, dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1248/QĐ-TTg ngày 26/10/2023; Bộ NN&PTNT phê duyệt điều chỉnh dự án giai đoạn 1 tại Quyết định số 532/QĐ-BNN-XD, ngày 07/2/2024; thời hạn thực hiện dự án kết thúc trước ngày 31/12/2025.

Hiện nay, cụm công trình đầu mối đã thi công đạt trên 96% (chưa tích nước do chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng lòng hồ); cơ bản hoàn thành 8 trạm bơm trên sông Hiếu. Công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) từ cao trình +71,86 trở xuống đã cơ bản hoàn thành.

Hiện khối lượng công việc còn lại rất lớn (giá trị khối lượng trên địa bàn Nghệ An chưa thực hiện còn khoảng 1.100 tỷ đồng) và chủ yếu là hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, tính chất công việc có tính phức tạp cao (như việc xác định nguồn gốc sử dụng đất, thời gian thực hiện dự án đã kéo dài...).

Để dự án hoàn thành đúng tiến độ, phát huy hiệu quả đầu tư, Bộ NN&PTNN yêu cầu các chủ đầu tư, các đơn vị liên quan, theo chức năng nhiệm vụ của mình, tập trung cao độ để hoàn thành các mốc tiến độ thực hiện mà Sở NN&PTNT Nghệ An xây dựng.

Bộ NN&PTNN đề nghị UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo và ban hành kế hoạch tiến độ triển khai thực hiện dự án để bảo đảm tích nước và cam kết hoàn thành giai đoạn 1 của dự án vào cuối năm 2025. Tập trung chỉ đạo quyết liệt, bố trí nguồn lực, kịp thời tháo gỡ khó khăn trong triển khai thực hiện án.

Chịu trách nhiệm về tiến độ thực hiện, chất lượng dự các hợp phần được giao của dự án và kinh phí phát sinh (nếu có) do các nguyên nhân chủ quan thuộc phạm vi trách nhiệm được giao. Đồng thời, chịu trách nhiệm về việc chuyển mục đích sử dụng rừng, trồng rừng thay thế, sử dụng ngân sách Nhà nước đúng quy định của pháp luật.

Trong thu hồi đất, GPMB, tái định cư cần rà soát, đối chiếu giữa chính sách hiện hành với quy định mới của Luật Đất đai năm 2024 để có phương án xử lý hài hòa, tránh không thống nhất trong cùng dự án, gây thắc mắc, khiếu kiện để xử lý dứt điểm đối với các hộ dân, cá nhân chưa thực hiện hoặc có vướng mắc trong việc thu hồi đất.

Liệu đến 31/12/2025, dự án có được hoàn thành đưa vào sử dụng? Ảnh: TQ

UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo triển khai thực hiện các hợp phần được giao của dự án để bảo đảm hồ chứa nước Bản Mồng có thể tích nước và cam kết hoàn thành giai đoạn 1 của dự án vào cuối năm 2025 theo kế hoạch, tiến độ đã được phê duyệt.

Khẩn trương triển khai GPMB, đặc biệt là khu vực ngập lòng hồ để chặn dòng, tích nước. Cụ thể, hoàn thành GPMB phạm vi từ cao trình +71,86 trở xuống trước 30/10/2024 và toàn bộ lòng hồ trước 31/7/2025; ổn định đời sống, sản xuất người dân khu vực tái định cư.

Chịu trách nhiệm về tiến độ thực hiện, chất lượng các hợp phần được giao của dự án và kinh phí phát sinh (nếu có) do các nguyên nhân chủ quan thuộc phạm vi trách nhiệm được giao. Đồng thời, chịu trách nhiệm về việc chuyển mục đích sử dụng rừng, trồng rừng thay thế, sử dụng ngân sách đúng quy định của pháp luật.

Liên quan đến dự án này, trước đó ngày 24/5/2024, Tổng Thư ký Quốc hội đã có Văn bản số 3696/TB-TTKQH thông báo Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với các báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết số 93/2019/QH14 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án hồ chứa nước Ka Pét, tỉnh Bình Thuận và Nghị quyết số 101/2023/QH15 về điều chỉnh nội dung của Nghị quyết số 93/2019/QH14; Nghị quyết số 135/2020/QH14 ngày 17/11/2020 của Quốc hội về việc chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện Dự án Hồ chứa nước sông Than, tỉnh Ninh Thuận, dự án hồ chứa nước Bản Mồng, tỉnh Nghệ An (Phiên họp thứ 32, tháng 4/2024).