(Thanh tra) - Đó là quyết tâm của tỉnh Đắk Lắk – thủ phủ sầu riêng của cả nước trước thềm thu hoạch. Để làm được việc này, địa phương đã xây dựng chương trình hành động nhằm tạo luồng xanh cho xuất khẩu.
Thách thức trong xuất khẩu
Toàn tỉnh Đắk Lắk hiện có 38.800 ha sầu riêng, trong đó diện tích cho thu hoạch 22.600 ha, sản lượng dự kiến năm 2025 đạt khoảng 400.000 tấn, tăng 100.000 tấn so với năm 2024. Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk cho biết, ngành hàng này đã có bước phát triển thần tốc, khẳng định vị thế trên bản đồ xuất khẩu thế giới.
Tuy nhiên, đi cùng với cơ hội lớn là những thách thức không nhỏ về an toàn thực phẩm. Các yêu cầu từ thị trường quốc tế ngày càng khắt khe, đặc biệt là về kiểm soát hóa chất và truy xuất nguồn gốc. Để sầu riêng Việt Nam thực sự vươn tầm thế giới, xuất khẩu bền vững, không còn cách nào khác ngoài sự hợp lực, đồng lòng và kiểm soát toàn diện từ gốc đến ngọn.
Ông Trung nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu này, cần nâng cao nhận thức và siết chặt kiểm soát nhóm hóa chất và kim loại nặng. Mỗi vườn trồng cần chủ động kiểm soát chặt chẽ trước khi hàng hóa rời khỏi vườn. Bên cạnh đó, vai trò của các phòng xét nghiệm cũng cực kỳ quan trọng, đảm bảo tất cả các lô hàng đều được xét nghiệm và đạt chuẩn trước khi xuất khẩu.
Bà Nguyễn Thị Thành Thực, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ phần mềm Auto Agri, chia sẻ rằng trong 2-3 năm vừa qua, nhu cầu sầu riêng tăng cao. Tuy nhiên đi cùng với đó đơn vị nhập khẩu yêu cầu khắt khe về chất lượng sản phẩm nhất là việc minh bạch thông tin về vùng trồng….
Bà Thực cũng kiến nghị các cấp chính quyền cấp xã cần xây dựng mã số vùng trồng, coi đó là tài sản của người trồng. Tuy nhiên, nhiều người trồng hiện nay không quan tâm đến vấn đề này, dẫn đến việc các doanh nghiệp lợi dụng mã số vùng trồng để kinh doanh không minh bạch. Chính quyền cần có biện pháp bảo vệ mã số vùng trồng để tránh thiệt hại cho nông dân. Ngoài ra, công nghệ chế biến đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro.
“Làm sạch” chất cấm trước khi xuất khẩu
Hiện nay, Trung Quốc – thị trường tiêu thụ sầu riêng chủ yếu của Việt Nam đang yêu cầu mỗi lô hàng xuất qua phải được kiểm định về Cadimi và Vàng O. Với yêu cầu này, việc xuất khẩu sầu riêng Việt gặp khó khăn, gia tăng chi phí… Để tạo luồng xanh trong xuất khẩu, UBND tỉnh Đắk Lắk đã giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh triển khai chương trình hành động. Quyết tâm của tỉnh là nói không với chất cấm trong sản xuất xuất khẩu sầu riêng. Tỉnh này đặt mục tiêu sẽ không có lô sầu riêng nào của tỉnh bị trả do nhiễm chất cấm khi xuất qua Trung Quốc.
Ông Nguyễn Văn Hà, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk cho biết, việc kiểm nghiệm dư lượng được đặt lên hàng đầu để kiểm soát các chất cấm. Sở Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp với Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk xây dựng ít nhất 15 chuỗi sản xuất, đóng gói và xuất khẩu. Các bên tham gia chuỗi sẽ ký hợp đồng cam kết tiêu thụ, cùng kiểm soát chất lượng sản phẩm. Tỉnh sẽ tăng cường lấy mẫu trên diện rộng. Các mẫu sẽ được phân tích để chứng minh độ an toàn, cung cấp minh chứng cho phía nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc về chất lượng ổn định, đáng tin cậy.
Bên cạnh đó, lấy mẫu dư lượng diện rộng trước thu hoạch, phối hợp giữa cơ quan quản lý, hiệp hội và các vùng trọng điểm nhằm đảm bảo tối thiểu 90% container đạt chuẩn chất lượng. Qua đó, phân biệt rõ hàng chuỗi, hàng chợ, hướng đến xuất khẩu qua luồng xanh. Đắk Lắk cũng sẽ "tổng vệ sinh" các cơ sở đóng gói, do nhiều trường hợp nhiễm chất độc xuất phát từ nền kho, vật tư, bến bãi.
“Ngành sầu riêng Đắk Lắk đang đứng trước cơ hội lớn để vươn xa ra thế giới. Tuy nhiên, để thực hiện điều này, cần có những biện pháp đồng bộ và quyết liệt từ việc sản xuất sạch, chuẩn hóa kỹ thuật đến kiểm soát chuỗi cung ứng. Với sự đồng lòng của tất cả các bên, sầu riêng chúng ta hoàn toàn có thể khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, trở thành sản phẩm nông nghiệp chủ lực không chỉ của tỉnh Đắk Lắk mà còn của cả nước”, ông Hà kỳ vọng.
