(Thanh tra) - Trong giai đoạn phát triển mới của tỉnh Tây Ninh sau sáp nhập, hệ thống các khu kinh tế (KKT) và khu công nghiệp (KCN) được xác định là trụ cột trong việc hình thành các cực tăng trưởng mới của tỉnh.
Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Tây Ninh cho biết, hiện nay, Tây Ninh có 3 KKT với tổng diện tích hơn 68.000ha, bao gồm KKT Mộc Bài, Xa Mát và Long An, được Chính phủ thành lập qua các giai đoạn khác nhau. Các KKT này giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế biên mậu, logistics và hợp tác xuyên biên giới. Bên cạnh đó, toàn tỉnh đã thành lập 48 KCN với tổng diện tích trên 14.826ha, trong đó có 32 KCN đã đủ điều kiện tiếp nhận đầu tư.
Tỷ lệ lấp đầy bình quân của các KCN đạt trên 73%, thu hút 2.571 dự án đầu tư, tạo việc làm cho gần 400.000 lao động và đóng góp hơn 30% tổng thu ngân sách của tỉnh. Riêng từ đầu năm 2025 đến nay, các KCN đã thu hút 236 dự án mới, gồm 162 dự án FDI và 74 dự án trong nước, với tổng vốn đầu tư cấp mới hơn 843 triệu USD và trên 18.800 tỷ đồng.
So với cùng kỳ năm 2024, số dự án mới tăng 53%, trong đó dự án trong nước tăng tới 118%. Tổng vốn đầu tư cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng: vốn FDI tăng gần 64%, còn vốn đầu tư trong nước tăng hơn 5 lần. Lũy kế đến ngày 20/11/2025, các KCN trên địa bàn tỉnh đã thu hút gần 17,8 tỷ USD và khoảng 230.000 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước. Những con số này cho thấy sức hấp dẫn ngày càng rõ nét của môi trường đầu tư Tây Ninh, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư giữa các địa phương ngày càng gay gắt.
Tuy đạt được nhiều kết quả tích cực, song thực tiễn phát triển các KKT và KCN tại Tây Ninh vẫn bộc lộ không ít hạn chế. Theo Quản lý Khu kinh tế tỉnh Tây Ninh, dù sở hữu quỹ đất rất lớn trong các KKT, nhưng hiệu quả khai thác chưa tương xứng với tiềm năng. Hạ tầng kỹ thuật, nhất là hệ thống bến bãi, logistics và dịch vụ hỗ trợ, chưa được đầu tư đồng bộ. Vì vậy, toàn bộ các KKT mới chỉ thu hút được 2 khu công nghiệp và 62 dự án đầu tư.
Đối với hệ thống KCN, dù số lượng nhiều nhưng tỷ lệ lấp đầy tính trên tổng diện tích quy hoạch chỉ đạt khoảng 47%. Kết nối giao thông từ KKT, KCN đến các cảng biển, cảng sông còn hạn chế; hạ tầng nội khu ở một số nơi chưa hoàn chỉnh; phần lớn dự án có quy mô vừa và nhỏ, hàm lượng công nghệ chưa cao. Công tác bảo vệ môi trường, cảnh quan trong các KCN chưa thực sự đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững; mô hình KCN xanh, sinh thái, tuần hoàn chưa được hình thành rõ nét.
Những tồn tại này không chỉ làm giảm hiệu quả sử dụng đất và nguồn lực đầu tư, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh tranh của Tây Ninh trong thu hút các nhà đầu tư chiến lược, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, logistics và chế biến sâu.
Trước yêu cầu phát triển mới, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Tây Ninh xác định quan điểm xuyên suốt: “Công nghiệp đi trước, mở đường cho thương mại - dịch vụ và đô thị phát triển”, đồng thời nhấn mạnh tính cấp thiết của việc đẩy nhanh tiến độ đưa các nhà máy vào hoạt động, tạo việc làm và sinh kế cho người lao động.
Theo đó, một trong những giải pháp trọng tâm được đề ra là phát triển các KKT theo mô hình đa chức năng, gắn chặt với thương mại biên giới và logistics. Tỉnh sẽ tập trung đầu tư đồng bộ hạ tầng cửa khẩu, khu phi thuế quan, nâng cao chất lượng dịch vụ logistics và bến bãi, qua đó thu hút các ngành chế biến sâu, thương mại quốc tế và trung tâm phân phối hàng hóa. Việc tăng cường liên kết vùng và kết nối thị trường Campuchia - ASEAN được xem là hướng đi chiến lược, khai thác tối đa lợi thế vị trí địa lý của Tây Ninh.
Đối với các KCN, tỉnh Tây Ninh ưu tiên phát triển các mô hình KCN xanh, KCN sinh thái, KCN tuần hoàn và KCN công nghệ cao, gắn với các trục động lực quan trọng như Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc TP Hồ Chí Minh – Mộc Bài, các tuyến ĐT.791, ĐT.785, ĐT.781D… Đồng thời, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, hoàn thiện thủ tục pháp lý, tháo gỡ khó khăn cho các nhà đầu tư hạ tầng và doanh nghiệp thứ cấp, với mục tiêu nâng cao nhanh tỷ lệ lấp đầy và chất lượng dự án.
Cải cách hành chính tiếp tục được xác định là khâu đột phá. Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Tây Ninh chú trọng rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, triển khai hiệu quả dịch vụ công trực tuyến, đồng hành và hỗ trợ doanh nghiệp, xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, thân thiện. Song song đó là tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời đối thoại để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
Bên cạnh xúc tiến đầu tư theo chiều rộng, Tây Ninh chú trọng xúc tiến đầu tư tại chỗ, hỗ trợ các doanh nghiệp đang hoạt động mở rộng quy mô, đổi mới công nghệ. Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh đầu tư hạ tầng giao thông, logistics và hạ tầng xã hội phục vụ người lao động như nhà ở, trường học, y tế, khu vui chơi giải trí, góp phần hình thành hệ sinh thái công nghiệp bền vững.
