Sản phẩm của HTX Sản xuất, Dịch vụ - du lịch chiếu cói An Cư. Ảnh: P.B

Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân (xã An Cư, huyện Tuy An, Phú Yên) có tuổi đời hàng trăm năm, nằm cạnh bên đầm Ô Loan thơ mộng và nổi tiếng. Làng nghề có 219 hộ gia đình trực tiếp tham gia, với trên 550 lao động dệt chiếu lác. Đặc biệt, các em nhỏ và người lớn tuổi đều có thể dành thời gian tham gia vào một số công đoạn trong quy trình sản xuất chiếu lác thành phẩm.

Để hòa nhập với xu thế phát triển, Hợp tác xã (HTX) Sản xuất, Dịch vụ - Du lịch chiếu cói An Cư ra đời nhằm kết nối làng nghề với kinh doanh dịch vụ du lịch, mang lại hướng phát triển mới cho địa phương.

Nhiều lứa tuổi tham gia lao động tại làng nghề. Ảnh: P.B

Giám đốc HTX Nguyễn Anh Quân cho biết, hiện nay, tỉnh Phú Yên có nhiều sản phẩm nông nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch, được tiêu thụ tại chỗ, đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho nông dân. Sản xuất nông nghiệp gắn với phát triển làng nghề và du lịch nông nghiệp - nông thôn được xác định là nhiệm vụ quan trọng không thể tách rời khi thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và HTX Sản xuất, Dịch vụ - Du lịch chiếu cói An Cư ra đời hoạt động nhằm hướng đến mục tiêu này.

Anh Nguyễn Anh Quân chia sẻ thêm: “Đồng cói của Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân rộng khoảng 25 ha, đủ cung cấp nguyên liệu cho nghề truyền thống dệt chiếu thủ công. Đây là một địa điểm tham quan trải nghiệm đồng cói mà du khách không thể quên như: Thu hoạch cói, kết bè chuyển cói trên sông, chẻ cói và phơi cói.

Ngoài chiếu còn làm ra nhiều sản phẩm du lịch khác từ cây cói. Ảnh: P.B

Đến đây, du khách sẽ tận mắt trải nghiệm những kỹ nghệ đan chiếu bằng thủ công, tìm hiểu về văn hóa nghề dệt chiếu cói truyền thống độc đáo của Phú Yên và mua những sản phẩm du lịch làm từ cói rất độc đáo để tặng người thân, bạn bè...

Nhịp sống hằng ngày ở Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân quen thuộc với tiếng xào xạc dệt chiếu cùng đủ sắc màu của từng bó cói phơi dưới nắng, hay những chiếc chiếu thành phẩm trải khắp sân vườn chờ khô và đem đi tiêu thụ. Chiếu cói ở Phú Tân được làm từ những sợi cói phơi khô trải qua công đoạn nhuộm màu, nhờ đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân đã tạo nên màu sợi cói tươi sáng và giữ được bền lâu.

Đồng cói của Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân. Ảnh: P.B

Nghệ nhân Phạm Thị Huệ (65 tuổi) thổ lộ: “Gia đình tôi làm nghề chiếu cói đã trải qua 5 đời và tôi là đời thứ 5. Trong nghề dệt chiếu thì khâu vất vả nhất là đi cắt cói ngoài đồng lúc tầm 2, 3 giờ sáng, nghề dệt chiếu đòi hỏi sự chịu khó vất vả, tỉ mỉ. Hiện có hai phương pháp dệt chiếu đang hoạt động: Một là dệt thủ công truyền thống cần có 2 người, một người luồn cói, một người dập go; hai là chiếu dệt bằng máy cho ra năng suất lao động cao và người dân có thu nhập cao hơn. Mỗi tháng tôi thu nhập được hơn 3 triệu đồng, nghề này chủ yếu phù hợp cho người lớn tuổi, làm lúc nông nhàn để kiếm thêm thu nhập cho gia đình…”.

Còn Nghệ nhân Trần Kim Thanh cho biết, quy trình sản xuất chiếu cói gồm 5 bước: Đầu tiên là thu hoạch cói và vận chuyển cói; bước 2 là chẻ và phơi cói; bước 3 là nhuộm màu cói; bước 4 là dệt chiếu thủ công hoặc dệt máy và cuối cùng là xỏ chiếu hay may viền chiếu.

Ngoài ra, qua bàn tay điêu luyện, sáng tạo của những người con làng nghề đã tạo nên nhiều vật dụng từ cây cói như: Giỏ, xách, quạt, mũ nón, thảm, họp cói làm sản phẩm du lịch để phục vụ du khách tham quan, trải nhiệm làng nghề.

Du khách trải nghiệm du lịch Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân. Ảnh: P.B

Ông Nguyễn Ngọc Vương, Phó Chủ tịch UBND xã An Cư bày tỏ, với bề dày lịch sử và phát triển qua hàng trăm năm, Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân vẫn giữ riêng cho mình nét độc đáo và niềm say mê nghề truyền thống đã gắn bó qua nhiều thế hệ. Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân được tỉnh Phú Yên công nhận là Làng nghề truyền thống năm 2013.

Phó Chủ tịch UBND xã An Cư Nguyễn Ngọc Vương nói thêm, để bảo tồn và phát triển Làng nghề truyền thống dệt chiếu cói Phú Tân, UBND xã vận động thành lập được HTX Sản xuất, Dịch vụ - du lịch chiếu cói An Cư. Đặc biệt, UBND xã kết nối với Cty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh nhà Việt Beach đưa khách du lịch về tham quan làng nghề; qua đó góp phần giữ gìn nét văn hóa độc đáo, cũng như mở ra hướng đi mới cho du lịch Làng nghề dệt chiếu cói Phú Tân phát triển trên hành trình xây dựng nông thôn mới của địa phương.