Ảnh minh hoạ: PV

Để giải quyết những vướng mắc trong quá trình tự chủ bệnh viện cũng như việc đổi mới, nâng cao năng lực bệnh viện, thời gian qua, nhiều văn bản luật và dưới luật đã được ban hành, như: Luật Đấu thầu (sửa đổi), Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi); Bộ Y tế ban hành Thông tư 13/2023/TT-BYT (Thông tư 13) quy định khung giá và phương pháp định giá khám bệnh theo yêu cầu do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước cung cấp và mới đây nhất là Thông tư 14/2023/TT-BYT (Thông tư 14) quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập…

Tại hội thảo mới đây về nâng cao năng lực quản lý bệnh viện, hàng loạt băn khoăn được lãnh đạo sở y tế các tỉnh, giám đốc các bệnh viện công lập đưa ra, trong đó thách thức lớn nhất là "xác định giá đúng khi mua sắm thiết bị y tế, bởi không biết giá mua sắm được căn cứ trên tiêu chí nào", trước bối cảnh nhiều vụ việc mua sắm, định giá thiết bị y tế trong bệnh viện được cơ quan chức năng xác định cao hơn giá trị thực.

Theo đánh giá của nhiều bệnh viện, Thông tư 14 đã tạo hành lang pháp lý, khắc phục được các khó khăn vướng mắc, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm trong từng nội dung thực hiện nên các đơn vị yên tâm, chủ động, tích cực triển khai thực hiện, giúp cơ sở y tế công lập mua sắm được trang thiết bị y tế, linh kiện, vật tư thay thế cũng như dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế. Đáng nói, thông tư được ban hành tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các cơ sở y tế yên tâm mua sắm trang thiết bị y tế mà không phải e ngại như trước.

Bà Trần Thị Nhị Hà, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, Thông tư 14 của Bộ Y tế đã giúp các bệnh viện giải quyết được nhiều khó khăn trong mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện, các bệnh viện cũng bày tỏ nhiều băn khoăn. Các đơn vị mong muốn Bộ Y tế có các chính sách, văn bản rõ ràng, dễ hiểu để thực thi. Ví dụ quy định có thể chỉ định thầu trong tình huống cấp bách, song các bệnh viện chưa có tiêu chí về tình huống cấp bách. Vì vậy, cần hướng dẫn cụ thể như thế nào là tình huống cấp bách để các cơ sở được mua sắm theo hình thức chỉ định thầu.

Hiện nay, các bệnh viện đang quan tâm hai việc, đó là làm sao mua hàng hóa với giá hợp tình, hợp lý và mua được hàng hóa đạt chất lượng mình muốn, chọn hàng hóa tốt từ hồ sơ thầu mà không vi phạm. Nhưng khó nhất hiện nay là giám đốc các bệnh viện không thể biết hết các loại giá của hàng hóa đấu thầu tập trung, chủ yếu các loại giá này được trình từ những phòng, ban cấp dưới.

Nhiều lãnh đạo bệnh viện băn khoăn về vấn đề xác định giá đúng khi mua sắm trang thiết bị y tế, sau nhiều vụ việc gần đây các cơ quan chức năng xác định, giá mua sắm, định giá thiết bị y tế trong bệnh viện công cao hơn giá trị thực.

Còn về phía các đơn vị y tế, Thông tư 14 đã gỡ khó cho bệnh viện rất nhiều vấn đề. Tuy nhiên, còn một số vấn đề vướng mắc như trong thông tư, khi mua sắm, đấu thầu, bệnh viện có thể thành lập hội đồng nhưng lại không quy định cụ thể hội đồng này gồm những thành phần nào, tiêu chí hội đồng như thế nào...

Ông Nguyễn Văn Thường, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Đức Giang nêu rõ vướng mắc một số đơn vị y tế đang gặp phải, như có những loại thuốc bệnh viện không thể trúng thầu do vấn đề giá. Về xác định giá trị thương hiệu, 100% các bệnh viện tại Hà Nội không thể triển khai được xã hội hóa vì không làm được hướng dẫn xác định tài sản công, đặc biệt xác định giá trị thương hiệu.

Bên cạnh đó, Thông tư 14 cũng không phân nhóm trang thiết bị. Trong khi trang thiết bị ở các hãng sản xuất khác nhau, tiêu chí khác nhau thì cần phải phân nhóm để bệnh viện lựa chọn khi đấu thầu.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, thời gian qua, các bệnh viện gặp nhiều khó khăn về mua sắm, đấu thầu, đặc biệt là về giá. Các đơn vị mong muốn Bộ Y tế có các chính sách, văn bản ban hành rõ ràng, dễ hiểu để thực thi. Hiện, các bệnh viện chưa có tiêu chí về tình huống cấp bách, vì vậy cũng cần hướng dẫn cụ thể như thế nào là tình huống cấp bách để các cơ sở được mua sắm theo hình thức chỉ định thầu.

Ông Lê Thành Công, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch -Tài chính, Bộ Y tế, cho biết, trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ ban hành thông tư về tham khảo giá với kết quả trúng thầu hay tham khảo ngay kết quả trúng thầu của các đơn vị tham gia trúng thầu chào hàng trên mạng.

Đại diện Bộ Y tế cũng cho biết thêm, Bộ Y tế đã làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư về vấn đề này. Sau khi có kết quả trúng thầu chào hàng trên mạng, các đơn vị sẽ tham gia tham khảo giá triển khai đấu thầu ngay. Trường hợp yêu cầu thêm các tính năng, cấu hình của thiết bị y tế, sẽ đề nghị kê thêm hợp đồng mua sắm để tham khảo giá và đấu thầu ngay.