Kéo dài tuyến Metro từ Bến Thành đến Cảng HKQT Long Thành (ảnh achievereal.com)

UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Văn bản số 4015/UBND-KTN ngày 26-8-2025, chấp thuận liên danh Công ty CP Đầu tư Hạ tầng DonaCoop và Tập đoàn VinaCapital là nhà đầu tư đề xuất Dự án kéo dài tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên về Biên Hòa và Cảng hàng không Quốc tế Long Thành (HKQT) theo hình thức đối tác công tư (PPP). Đây được coi là bước ngoặt lớn trong chiến lược phát triển hạ tầng liên kết vùng, mở đường cho một “siêu dự án” giao thông có tổng vốn dự kiến lên tới 65.000 tỷ đồng, sử dụng hoàn toàn vốn tư nhân.

Quy mô và tầm nhìn dự án

Theo quyết định, toàn tuyến metro nối dài có chiều dài khoảng 38,5 km, chia thành 3 đoạn: từ ga S0 (Suối Tiên) đến trung tâm hành chính mới của tỉnh (KCN Biên Hòa 1) dài 6,5 km; từ trung tâm hành chính mới đến Cảng HKQT Long Thành dài 27 km; và từ trung tâm hành chính mới đến trục trung tâm TP Biên Hòa (cũ) dài 5 km. UBND tỉnh giao Sở Tài chính làm cơ quan tiếp nhận hồ sơ, thời hạn tối đa 9 tháng để nhà đầu tư lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư.

Điểm mới đáng chú ý là nhà đầu tư không chỉ hướng đến kết nối vận tải công cộng, mà còn phát triển mô hình TOD (Transit-Oriented Development) – đô thị thông minh gắn với hệ thống metro. Đây là xu thế hiện đại trên thế giới, trong đó các tuyến metro đóng vai trò trung tâm cho quy hoạch đô thị, thúc đẩy hình thành những cực tăng trưởng mới và gia tăng giá trị đất đai dọc tuyến.

Đòn bẩy liên kết vùng và phát triển đô thị

Việc huy động 100% vốn tư nhân cho dự án cũng phản ánh sức hút đặc biệt của hạ tầng giao thông vùng Đông Nam Bộ đối với các tập đoàn lớn. Mô hình PPP cho phép nhà nước đóng vai trò kiến tạo, trong khi doanh nghiệp chịu trách nhiệm đầu tư và vận hành, góp phần giảm gánh nặng cho ngân sách và đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Trong bối cảnh Cảng HKQT Long Thành dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 vào cuối năm 2025, tuyến metro nối dài được kỳ vọng trở thành “trục xương sống” vận tải công cộng của khu vực. Tuyến này không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển từ TP.HCM đến sân bay, mà còn giảm tải cho tuyến cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây vốn thường xuyên quá tải. Đồng thời, nó sẽ tạo cú hích để Biên Hòa phát triển thành đô thị vệ tinh hiện đại, hưởng lợi trực tiếp từ dòng vốn đầu tư và sự dịch chuyển dân cư gắn với hạ tầng.

Quyết định của Đồng Nai vì vậy không đơn thuần là chấp thuận một dự án giao thông, mà còn mang ý nghĩa chiến lược cả về kinh tế và chính trị. Đây là bước cụ thể hóa chỉ đạo của Chính phủ về tăng cường liên kết vùng Đông Nam Bộ, giải quyết điểm nghẽn hạ tầng và mở rộng không gian phát triển đô thị – công nghiệp. Thành công của dự án metro 65.000 tỷ đồng sẽ là phép thử quan trọng cho cơ chế PPP quy mô lớn, đồng thời tạo tiền lệ huy động nguồn lực xã hội vào các công trình hạ tầng chiến lược.

Nếu triển khai đúng tiến độ và hiệu quả, metro Bến Thành - Suối Tiên nối dài về Biên Hòa và Long Thành sẽ không chỉ đưa hành khách đến sân bay nhanh hơn, mà còn đưa cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam bước vào kỷ nguyên hạ tầng hiện đại, bền vững, tiệm cận với các đô thị quốc tế.