(Thanh tra) - Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia đang được đẩy mạnh, việc số hóa dữ liệu và quy trình công tác đã trở thành yêu cầu tất yếu đối với mọi tổ chức chính trị - xã hội. Với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhiệm vụ này càng có ý nghĩa đặc biệt khi giúp hoạt động của hệ thống Mặt trận gần dân, sát dân và kịp thời hơn trong việc phản ánh, giải quyết những vấn đề dân sinh.
Một trong những trọng tâm của chuyển đổi số Mặt trận hiện nay là xây dựng hệ thống dữ liệu khu dân cư trên nền tảng số. Đây chính là cơ sở để nắm chắc tình hình cơ sở, cập nhật nhanh các biến động về dân cư, đời sống và nhu cầu của Nhân dân, từ đó triển khai hiệu quả các chương trình hành động.
Tính đến nay, cả nước đã có 34/34 tỉnh, thành phố hoàn tất cập nhật danh sách thôn, bản, tổ dân phố; hơn 61.000 đơn vị khu dân cư đã có dữ liệu cơ bản được số hóa. Toàn quốc cũng đã đưa vào hệ thống thông tin hơn 8.200 cán bộ cấp tỉnh và gần 336.000 cán bộ cấp xã, tạo cơ sở cho quản lý, điều hành minh bạch, khoa học hơn. Đồng thời, “Cổng Mặt trận số” đã tiếp nhận trên 1.000 ý kiến, kiến nghị của Nhân dân gửi tới trực tuyến 24/7, phản ánh hiệu quả bước đầu của công tác số hóa.
Một số địa phương đã có cách làm sáng tạo, định hướng rõ mục tiêu, đồng thời cho thấy hiệu quả thiết thực của việc cập nhật dữ liệu và số hóa trong công tác Mặt trận.
Tại Tuyên Quang, hệ thống “Mặt trận số” được triển khai với 5 phần mềm cốt lõi, trong đó có cơ sở dữ liệu trực tuyến và phần mềm tiếp nhận - xử lý kiến nghị. Nhờ vậy, phản ánh của Nhân dân từ thôn, bản, tổ dân phố được gửi trực tiếp đến cơ quan Mặt trận, bảo đảm thông tin hai chiều, nhanh và minh bạch.
Thực tiễn tại tỉnh Lào Cai là minh chứng rõ nét. Tháng 7/2025, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phát động đợt cao điểm “30 ngày đêm” hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, với mục tiêu góp phần đạt chỉ tiêu 90% thủ tục hành chính toàn tỉnh nộp trực tuyến. Hơn 900 buổi buổi hướng dẫn trực tiếp đã được tổ chức tại nhà văn hoá thôn, tổ dân phố; 99 đội hình thanh niên tình nguyện được thành lập để đến từng hộ dân cài đặt VNeID, hướng dẫn kê khai hồ sơ. Đặc biệt, đến nay toàn tỉnh đã có trên 800 Ban công tác Mặt trận thôn, tổ thành lập “Tổ công nghệ số”, phấn đấu đến cuối năm 2025 đạt 100%, tương ứng khoảng 2.900 tổ. Cùng với đó, việc ra mắt trang Zalo OA “Mặt trận Lào Cai – Thông tin tuyên truyền và Lắng nghe dân nói” đã mở ra kênh tương tác hai chiều, chỉ sau ít ngày đã ghi nhận hàng trăm lượt phản hồi mỗi ngày.
Bà Phạm Thị Xuân, Phó Ban Dân chủ, Giám sát và phản biện xã hội, Ủy ban MTTQ tỉnh, khẳng định: “Qua nền tảng số, Mặt trận có thể kịp thời nắm bắt tâm tư, dư luận xã hội và tổng hợp kiến nghị gửi tới cấp có thẩm quyền, đồng thời tăng cường tính minh bạch và giám sát cộng đồng”.
Tại Hà Nội, công tác tập huấn chuyển đổi số cho cán bộ Mặt trận được đẩy mạnh, tổ chức lớp tập huấn ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác Mặt trận, giúp cán bộ từ quận, huyện đến cơ sở thành thạo hơn trong sử dụng hệ thống dữ liệu và công cụ số.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030 hình thành hệ sinh thái Mặt trận số Thủ đô. Khi đó, mọi dữ liệu về tình hình Nhân dân, kết quả giám sát, phản biện xã hội, trả lời ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đều được tích hợp, phân tích bằng dữ liệu số theo thời gian thực.
Những kết quả trên cho thấy chuyển đổi số trong hệ thống Mặt trận đã đi từ chủ trương đến thực tiễn, bước đầu đem lại hiệu quả rõ rệt. Tuy nhiên, để đồng bộ trên phạm vi toàn quốc, cần tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm: Chuẩn hóa và làm sạch dữ liệu, thống nhất trường dữ liệu để bảo đảm sự đồng bộ giữa các tổ chức chính trị - xã hội; hoàn thiện hạ tầng số, đầu tư phần mềm, trang thiết bị cho Mặt trận cơ sở, nhất là ở vùng sâu, vùng xa; nâng cao năng lực cán bộ, coi việc thực hiện chuyển đổi số là một tiêu chí đánh giá trong thi đua, khen thưởng; đẩy mạnh tương tác với người dân thông qua “Cổng Mặt trận số” và các kênh trực tuyến, để Nhân dân có thể phản ánh ý kiến bất cứ lúc nào.
Chuyển đổi số giúp Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có thêm công cụ hữu hiệu để thực hiện vai trò giám sát, phản biện xã hội, đồng thời tập hợp ý kiến, nguyện vọng của nhân dân nhanh chóng, minh bạch hơn.
Khi dữ liệu khu dân cư được cập nhật đầy đủ, chuẩn hóa và vận hành thông minh, hoạt động của Mặt trận sẽ không chỉ thuận lợi hơn về nghiệp vụ, mà quan trọng hơn là gắn bó mật thiết hơn với đời sống Nhân dân, đúng với phương châm “gần dân, sát dân, vì dân”.
