"Đánh giá cán bộ rất khó, không đơn giản

+ Thưa ông, một trong những vấn đề được người dân quan tâm là công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng. Yêu cầu đặt ra là làm thế nào không để lọt vào TƯ khoá mới những nhân sự tham nhũng, chạy chức, chạy quyền…?

- PGS.TS Nguyễn Viết Thông:  Một trong những điểm nổi bật của nhiệm kỳ 12 này là Ban Chấp hành (BCH) TƯ, Bộ Chính trị rất chú ý đến công tác cán bộ.

Tại Hội nghị TƯ 12 vừa rồi, TƯ cũng thảo luận, đánh giá công tác nhân sự khẳng định những ưu điểm đã đạt được, đồng thời thẳng thắn chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm trong công tác nhân sự khóa 12.

Một trong những hạn chế, khuyết điểm là thẩm tra, đánh giá cán bộ chưa tốt dẫn đến tình trạng để lọt vào BCH TƯ, thậm chí lọt vào cả Bộ Chính trị những người không đủ phẩm chất năng lực, uy tín. Ngay sau Đại hội 12 đã có dư luận “4 chữ ệ” “hậu duệ, quan hệ, tiền tệ, trí tuệ”.

Đến nay, chúng ta đã xử lý gần 100 cán bộ cấp cao, trong đó, đã xem xét kỷ luật 2 Ủy viên Bộ Chính trị là ông Đinh La Thăng đang chịu án tù, ông Hoàng Trung Hải bị cảnh cáo. Sai phạm của cả 2 ông này không phải xảy ra khi bầu vào Ủy viên Bộ Chính trị mà trước đó khá lâu. Điều đó cho thấy công tác thẩm tra, đánh giá cán bộ có vấn đề.

Khuyết điểm nữa, Hội nghị TƯ 12 chỉ rõ là tình trạng vận động, lôi kéo, bằng động tác này, động tác khác kể cả quà cáp mà ta vẫn gọi là tình trạng chạy chọt để vào BCH TƯ, thậm chí Bộ Chính trị. Tổng Bí thư còn dùng hình ảnh để cho những “con lươn, con chạch” lươn lẹo trèo lên cao.

Rút kinh nghiệm, lần này TƯ ban hành một số quy định chặt chẽ hơn như Quy định 205 về chống chạy chức chạy quyền, kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ.

Hay như Quy định 214 của Bộ Chính trị về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện BCH TƯ, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Trong đó, quy định rõ tiêu chuẩn Ủy viên TƯ, Ủy viên Bộ Chính trị và có cả tiêu chuẩn của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội...

Hội nghị TƯ 12 vừa rồi cũng thống nhất kiên quyết không để lọt vào BCH TƯ những người có 1 trong 7 khuyết điểm như: Có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, quan liêu, cục bộ, vận động cho cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm…

+ Với những quy định như vậy, ông có tin khoá mới sẽ không có những nhân sự phải bị kỷ luật như vừa qua hay không?

- PGS.TS Nguyễn Viết Thông: Đến giờ phút này, tôi thấy, quy trình, quy định tương đối hoàn chỉnh, cụ thể. Chẳng hạn như thế nào là suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa thì Nghị quyết TƯ 4 khóa 12 cũng đã chỉ rõ 9 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị; 9 biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống; 9 biểu hiện tự chuyển biến tự chuyển hóa…

Những điều đó để nói rằng tinh thần của TƯ và cũng là mong mỏi của toàn dân là phải lựa chọn được những người vào BCH TƯ, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa 13 những người thật sự tiêu biểu về phẩm chất, đạo đức lối sống; thật sự tiêu biểu về năng lực, uy tín. Nói theo Bác Hồ là đủ đức, đủ tài.

Nhưng vấn đề khó nhất là có làm được không? Tôi cho rằng, quan trọng nhất là người thực hiện quy trình, quy định đó phải có ý thức rất cao thì mới hy vọng chọn được những người đủ đức, đủ tài vào BCH TƯ.

leftcenterrightdel
 PGS.TS Nguyễn Viết Thông, Tổng Thư ký kiêm Ủy viên Thường trực Hội đồng Lý luận TƯ 

Nhưng chúng ta cũng đừng tuyệt đối hóa vấn đề, đừng lý tưởng hóa cho rằng tới đây lựa chọn những người sáng ngời tất cả, khó lắm. Bởi vì đánh giá con người, đánh giá cán bộ rất khó, không đơn giản như Tổng Bí thư nói “đừng thấy đỏ mà tưởng chín”.

Cho nên, kinh nghiệm của ông cha ta là cần “có con mắt tinh đời” mới phát hiện ra những người phẩm chất, tài năng.

Có thể nói, nhiệm kỳ này, BCH TƯ, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quyết tâm chính trị rất cao, hành động rất quyết liệt, nỗ lực lớn. Tôi hy vọng, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Đại hội 13 sẽ cố gắng khắc phục, hạn chế những trường hợp như ông Đinh La Thăng, Nguyễn Xuân Anh... để lựa chọn vào BCH TƯ, Bộ Chính trị khóa mới những người thật xứng đáng.

Nhân sự kế cận đủ sức đảm đương, gánh vác trọng trách

+ Khi nói về công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội 13, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng có đề cập đến “thời điểm chuyển giao thế hệ”. Là người theo dõi nhiều kỳ Đại hội Đảng, ông có thể nói rõ hơn về điều này?

- PGS.TS Nguyễn Viết Thông: Đúng là thời điểm này có sự chuyển tiếp giữa thế hệ cán bộ sinh ra, lớn lên, được rèn luyện, trưởng thành trong những năm tháng kháng chiến, chủ yếu được đào tạo ở trong nước và tại các nước xã hội chủ nghĩa trước đây sang lớp cán bộ sinh ra, lớn lên, trưởng thành trong hoà bình và được đào tạo từ nhiều nguồn, nhiều nước có thể chế chính trị khác nhau.

Nhưng cũng không lo lắm, bởi vì đội ngũ cán bộ hiện nay đã qua rèn luyện, thử thách và chỉ những người đủ phẩm chất, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ mới được giới thiệu vào các cấp ủy.

Tôi nghĩ, thế hệ kế cận đủ sức đảm đương, gánh vác được những trọng trách mà thế hệ cha ông giao cho.

leftcenterrightdel
 Các đại biểu dự Hội nghị TƯ 12. Ảnh: Nhật Bắc

+ Thế hệ trẻ có lợi thế là được học hành bài bản nhưng về phẩm chất, bản lĩnh chính trị, tư tưởng, theo ông có điều gì đáng lưu ý không?

- PGS.TS Nguyễn Viết Thông: Một trong những tiêu chuẩn với đảng viên nói chung và nhân sự được quy hoạch vào BCH TƯ nói riêng là phải kiên định chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định Cương lĩnh, đường lối của Đảng.

Trong thực tế, đúng là cũng có những ý kiến dao động. Có những người lập trường, quan điểm không vững vàng, thiếu kiên định do chưa được rèn luyện trong thực tế, kể cả những người được đào tạo bài bản.

Để khắc phục tình trạng này, chúng ta đã có nhiều giải pháp. Như để lựa chọn những đồng chí vào BCH TƯ chúng ta đã làm quy trình giới thiệu cán bộ nguồn, cán bộ cấp chiến lược. Những nhân sự này đã được bồi dưỡng, đào tạo. Hơn nữa, qua học mấy tháng trời, chúng ta xem thực tiễn hàng ngày những nhân sự này có kiên định không.

Nếu những người không kiên định về chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh; không kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; không kiên định với Cương lĩnh, đường lối của Đảng được giới thiệu vào TƯ thì đấy là điều rất nguy hiểm cho Đảng.

Đây cũng là 1 trong 7 điều mà Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước lưu ý không để lọt vào BCH TƯ khoá 13. Đó là kiên quyết “không để lọt vào TƯ những người bản lĩnh chính trị không vững vàng; không kiên định đường lối, quan điểm của Đảng…”.

Tiêu chuẩn đầu tiên cũng như nghị quyết TƯ đề ra là phẩm chất chính trị, rồi mới đến năng lực. Bác Hồ ngày xưa cũng nói đến đức trước, đức là gốc rồi mới đến tài. Người không có đạo đức khó sửa lắm, còn người chưa đủ tài thì có thể đào tạo, bồi dưỡng để trở thành người có tài.

Lần này chúng ta nhấn mạnh đến phẩm chất chính trị, đạo đức, sau mới nói đến năng lực của cán bộ để lựa chọn bầu vào BCH TƯ.

+ Xin cảm ơn ông!

Hương Giang