Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Tư Kiên và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mừng vui trước “nhà đồng đội”.

Chiến công thầm lặng
Ông Phan Trung Kiên (còn gọi là Tư Kiên), sinh năm 1947 ở ấp 8, xã Ba Trinh, huyện Kế Sách tỉnh Sóc Trăng. Năm 1962, vừa tròn 15 tuổi, ông đã tham gia cách mạng và được giao nhiệm vụ liên lạc tại xã nhà. Một năm sau, Tư Kiên được vào quân đội và biên chế về Tiểu đoàn 198 Pháo binh ĐKZ 75 đóng quân ở rừng U Minh Hạ thuộc tỉnh Cà Mau bây giờ.

Sau đó, ông được cử đi học cứu thương cấp tốc 4 tháng, rồi học tiếp quân y tại Trường Quân y của Quân khu 9. Cùng phiên hiệu lớp T.3 với ông lúc đó, có một học viên trẻ đến từ Tiểu đoàn 207 quê ở Kiên Giang tên là Ba Dũng (Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng bây giờ).

Vào thời điểm này, chiến sự diễn ra rất quyết liệt, nên vừa học, các học viên của lớp T3 vừa tham gia chống càn, bảo vệ đội phẫu thuật với hàng chục thương binh ở trạm xá giữa rừng. Sau Tổng tấn công Tết Mậu Thân 1968, địch điên cuồng mở nhiều cuộc càn quét hòng tiêu diệt bộ đội ta ở các vùng căn cứ, trong đó có chiến dịch “Nhổ cỏ U Minh”.

Ông Tư Kiên nhớ lại: “Lúc ấy, khoảng 10 giờ một ngày tháng 9/1970, tại ngã ba sông Cái Tàu, địch dùng bộ binh, có máy bay trực thăng và xe thiết giáp yểm trợ bao vây T.3”. Tôi và anh Ba Dũng được phân công bám địch chống càn, bảo vệ đơn vị đưa khẩn cấp gần 40 thương binh đang điều trị về căn cứ. Thấy một hố bom do B57 đánh phá tạo thành bãi trống chung quanh, tôi và anh Ba Dũng nhận định, địch sẽ dừng chân tại đó. Khoảng 20 phút sau, hàng chục tên kéo đến, mang theo máy thông tin và trải bản đồ ra chỉ trỏ, tôi và anh Ba Dũng quyết định đánh. Đồng chí Ba Dũng dùng B40 bắn liên tiếp 2 quả, còn tôi bắn hết 2 băng đạn AK”.

Cuộc chiến đấu không cân sức cả về lực lượng lẫn vũ khí, nhân lúc địch đang hoảng loạn vì bị đánh bất ngờ, 2 người hô “xung phong” thật lớn, rồi lợi dụng địa hình rút khỏi trận địa. Vừa lui về phía sau khoảng 10m thì 5 chiếc máy bay trực thăng địch xuất hiện. Sau những loạt súng rền trời, đạn bay ào ào từ trên máy bay bắn xuống rừng tràm, ông Tư Kiên thấy ông Ba Dũng ôm bắp chân, máu chảy ướt đẫm ống quần. “Thấy anh Ba Dũng không đi được, tôi liền cõng đồng đội lui về hướng sông Cái Tàu cách đó gần chục cây số để tìm cách quay lại căn cứ càng sớm càng tốt. Trời đã tối, trong khi anh Ba Dũng mất máu quá nhiều. Vì con sông lớn trước mặt không thể cõng anh Ba Dũng bơi qua nên tôi đành giấu anh vào bụi tràm sát bờ, rồi dặn ráng chịu đau nằm chờ tôi bơi sang tìm nhà dân, tìm xuồng vượt sông rồi quay lại đưa sang... Cũng may, khi chúng tôi vừa thoát thì bọn địch kéo tới, nếu chỉ chậm vài phút là đã phải bỏ mạng giữa rừng”.

Sau khi về hậu cứ an toàn, chữa lành vết thương cho đồng chí Ba Dũng và hồi phục sức khỏe, 2 người tiếp tục tham gia nhiều trận đánh lớn ở Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang... cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng.

Đời thường lặng thầm
Đất nước thống nhất, Tư Kiên về Bạc Liêu lấy vợ theo giới thiệu của một người đồng đội, rồi đưa vợ trở lại quê hương Sóc Trăng sinh sống.

Sau đó, ông Tư Kiên xin chuyển ngành về Bệnh viện Đa khoa huyện Kế Sách và giữ chức Phó Giám đốc Bệnh viện gần 7 năm. Rồi, vì cuộc sống gia đình quá khó khăn, vợ là bà Trương Ngọc Ảnh bị bệnh cùng 3 đứa con còn nhỏ dại nên ông Tư Kiên xin nghỉ việc.

Trước đó, ông đã được cha mẹ cho 5 công điền thổ (5.000 m2), nhưng do công tác ở huyện ngoài, nên phần đất vừa nêu ông cho người em và người cháu mượn canh tác, với cam kết “bao giờ anh Tư cần thì trả lại”. Có điều, sau này trở về ông mới biết, phần đất của mình đã bị người em bán cho người khác, còn người cháu cũng không chịu trả lại. Ông Tư Kiên đề nghị chính quyền địa phương giải quyết, nhưng không được chấp nhận. Mất đất, Tư Kiên phải đưa vợ con đi ở nhờ trên đất của người quen và cả nhà sống bằng đủ thứ nghề vất vả như nuôi vịt, hái rau, bán bánh mì, kể cả làm thuê. Có lúc, Tư Kiên dắt vợ và 3 con nhỏ vào Nghĩa trang Liệt sĩ Kế Sách tá túc. Sau đó, xin được làm quản trang chăm nom mộ phần của những người đã ngã xuống vì đất nước.

Hơn 1 năm sau, Tư Kiên đưa vợ con về Ba Trinh, xin người quen một mảnh đất cất nhà ở tạm, rồi đi làm thuê làm mướn mưu sinh. Thấy vợ chồng Tư Kiên vất vả, hàng xóm cho thuê đất để trồng rau… Tích cóp lâu ngày, gia đình Tư Kiên cũng có được ít vốn, mua mảnh đất nhỏ ở thị trấn Kế Sách dựng ngôi nhà lá để ở, nhưng vẫn tiếp tục thuê đất làm lúa trồng rau.

Ba con của vợ chồng Tư Kiên học giỏi. Người con gái lớn đã có gia đình, người con trai thi đậu vào Đại học An ninh, nhưng do hoàn cảnh quá khó khăn “nên phải gác ước mơ ra Hà Nội” ở nhà phụ giúp gia đình, sau đó xin vào ngành Công an và hiện đang công tác tại Phòng Cảnh sát Giao thông Đường bộ tỉnh Sóc Trăng. Cô con gái út, cũng đậu vào Trường Bưu chính Viễn thông TP Hồ Chí Minh, rồi cũng vì nghèo mà phải bỏ giấc mơ vào đại học ở nhà chăm sóc mẹ, hiện đang theo học chuyên môn  hệ “vừa học vừa làm” tại Trường Chính trị của tỉnh.

Cuộc hội ngộ bất ngờ với Thủ tướng
Từ sau ngày đất nước thống nhất ông Tư Kiên bặt tin, ông Ba Dũng. Mãi sau này, khi đọc báo và xem TV, ông mới biết, người đồng đội của mình thời còn ở T.3 hiện đã làm lãnh đạo ở T.Ư. Tuy nhiên, câu chuyện từng cứu ông Ba Dũng vẫn được vợ chồng ông Tư Kiên giấu kín. Lý do đơn giản là vì ông Tư Kiên không muốn người khác nghĩ mình “thấy người sang bắt quàng làm họ”.

Nhưng, ông Tư Kiên đâu biết ông Ba Dũng cũng nhiều lần hỏi thăm tin tức về ông. Mãi đến tháng 7/2009, khi Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang Nguyễn Phong Quang (cũng là đồng đội cũ của ông Tư Kiên và ông Ba Dũng) mời ông Tư Kiên về Cần Thơ ăn cưới, nhờ chuyến đi đó, ông Tư Kiên mới được gặp lại người đồng đội - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Hôm đó, ông Tư Kiên và vị lãnh đạo cao nhất của Chính phủ đã cùng nhau ôn lại kỷ niệm một thời cùng học chung và chiến đấu ở T.3, đặc biệt là buổi chiều vượt sông Cái Tàu bằng cối giã gạo sau trận chiến khốc liệt.

Chia tay người đồng đội đã thành Thủ tướng, ông Tư Kiên trở lại Sóc Trăng tiếp tục công việc ruộng vườn. Sau cuộc hội ngộ đầy ân tình đó, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Sóc Trăng đã cấp cho ông Tư Kiên một lô đất tại khu vực Trường Quân sự tỉnh. Tại đây, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 cũng đã xây tặng vợ chồng ông “nhà đồng đội” để chuyển từ huyện Kế Sách về TP Sóc Trăng cho gần gũi với các con. Ngày mùng 6 Tết Canh Dần năm 2010, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cùng phu nhân và các con đã về Sóc Trăng chúc Tết, thăm và trao “nhà đồng đội” của Quân khu 9 cho gia đình Tư Kiên.

Hôm chúng tôi đến, vợ chồng Tư Kiên đang lúi húi bên đống rau ngổ vừa mới cắt xong. Hình như cái máu lao động đã thấm vào người, nên về TP Sóc Trăng thấy xung quanh còn một số đất chưa sử dụng, Tư Kiên đã mượn lại để trồng rau. “Mỗi tháng gia đình thu hoạch vài ba đợt, mỗi đợt được từ 4 - 5 chục kg bán với giá 2.000 đồng/kg, cũng góp phần tăng thêm thu nhập. Coi như vừa tập thể dục vừa cho đỡ nhớ nghề”, ông Tư Kiên vui vẻ nói.

XUÂN LƯƠNG - TRÚC LÂM