Đại hội lần thứ XI Đảng Cộng sản Việt Nam đánh dấu một thời kỳ phát triển mới của Việt Nam. (Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN)

Trong 20 năm, Việt Nam xây dựng được một hệ thống an sinh xã hội khá đa dạng, từ bảo hiểm xã hội, thất nghiệp, y tế đến trợ giúp xã hội, các chính sách và chương trình xóa đói giảm nghèo…

Song, ông Nguyễn Tiên Phong- Chuyên gia Chương trình phát triển Liên hợp quốc cho rằng, vẫn thiếu sự hỗ trợ cho nhóm thu nhập trung bình và còn khoảng trống về hỗ trợ theo vòng đời. Mức đầu tư cho hỗ trợ xã hội thấp hơn so với nhiều nước, đặc biệt trong các nước có thu nhập trung bình.

Nhất là, chính sách trợ giúp xã hội của nước ta chưa được thiết kế như một bộ phận gắn liền trong hệ thống an sinh xã hội, chưa phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội đang đổi thay nhanh chóng. 

“Sự phân tán của các chương trình hỗ trợ xã hội, chồng chéo chức năng của các bộ, ngành trong ban hành chính sách, hay cách thức chi trả chưa hiện đại, thiếu hệ thống theo dõi giám sát, thông tin quản lý… đang là những thách thức đặt ra trong quá trình thực hiện an sinh xã hội”, ông Phong nhấn mạnh.

Bàn về những bất cập trong thiết kế, xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách trợ giúp xã hội thường xuyên, TS Nguyễn Thị Lan Hương (Viện Khoa học lao động và xã hội) đánh giá, đối tượng hưởng trợ giúp xã hội thường xuyên thấp, chỉ chiếm 2,65%. Những quy định về tiêu chí và điều kiện được hưởng còn chặt, đa số gắn với điều kiện “thuộc hộ nghèo” trong khi chuẩn nghèo thấp. 

Bên cạnh đó, công tác xác định đối tượng, điều kiện xét/hưởng, thủ tục hành chính rườm rà, công tác chi trả chưa kịp thời đối với một số đối tượng vùng sâu, vùng xa, miền núi…

Để đổi mới về trợ giúp xã hội, TS Nguyễn Hải Hữu, nguyên Cục trưởng Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) đề xuất, tăng độ bao phủ và hài hòa giữa các nhóm người cao tuổi, người khuyết tật và trẻ em; nâng mức trợ cấp để đạt mức không thấp hơn 15% GDP/người, tác động tốt hơn đến mức sống dân cư, giúp đảm bảo mức sống tối thiểu cho “nhóm yếu thế’. 

Việc nghiên cứu, ban hành chính sách trợ giúp xã hội cần có một cơ quan đầu mối; việc chăm sóc xã hội chuyển dần cho khu vực tư nhân, Nhà nước chỉ ban hành chính sách và giám sát việc thực hiện.

 Hôm nay (6/2), các đại biểu tiếp tục thảo luận, đi sâu phân tích một số bất cập về chuẩn nghèo đa chiều, để từ đó đưa ra những kiến nghị cụ thể.

Thảo Nguyên