Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Trọng Đức/TTXVN).

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội; ông Uông Chu Lưu, Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992; ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luât của Quốc hội, Ủy viên Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, Trưởng Ban biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, chủ trì hội nghị.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Huỳnh Đảm dự hội nghị.

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu rõ quá trình sửa đổi Hiến pháp 1992 đã diễn ra đúng kế hoạch, tiến độ và đạt được một số kết quả quan trọng. Đến nay nhiều cơ quan, tổ chức, địa phương đã bước đầu tổng hợp sơ bộ ý kiến góp ý của nhân dân.

Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 đã tổ chức một số đoàn đi kiểm tra về tình hình lấy ý kiến nhân dân tại một số địa phương. Kết quả kiểm tra bước đầu cho thấy nhân dân phấn khởi, tin tưởng, cơ bản đồng tình với dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 do Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp công bố; trong đó có rất nhiều ý kiến phong phú, sâu sắc, tâm huyết và trách nhiệm thể hiện sinh động quyền làm chủ của nhân dân trong xây dựng Hiến pháp.

Tuy nhiên, việc triển khai công việc này ở một số nơi chưa được cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm chỉ đạo sát sao nên kết quả còn hạn chế.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh hội nghị này là dịp để các vị đại biểu Quốc hội chuyên trách phát huy trí tuệ, tinh thần trách nhiệm của mình, tích cực tham gia góp ý vào dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, thể hiện ý chí, nguyện vọng của cử tri.

Tại hội nghị, ông Phan Trung Lý đã báo cáo một số vấn đề cần tập trung thảo luận về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Về vấn đề nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước (Điều 6), dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 quy định rõ hơn, đầy đủ hơn các phương thức để nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng hình thức dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện thông qua Quốc hội, Hội đồng nhân dân và thông qua các cơ quan khác của Nhà nước, mà không chỉ thông qua Quốc hội và Hội đồng Nhân dân như Hiến pháp năm 1992; nội dung này được thể hiện nhất quán trong toàn bộ dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992.

Chương II “Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân” được xây dựng trên cơ sở sửa đổi, bổ sung và bố cục lại Chương V, Hiến pháp năm 1992 “Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân,” để khẳng định giá trị, vai trò quan trọng của quyền con người, quyền công dân trong Hiến pháp.

Dự thảo tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn các quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân trong Hiến pháp năm 1992; đồng thời đã bổ sung một số quyền mới, là kết quả của quá trình đổi mới 25 năm qua ở Việt Nam, phù hợp với các điều ước quốc tế về quyền con người mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Ông Phan Trung Lý cho biết qua tổng hợp bước đầu, hầu hết ý kiến góp ý về Chương II đều đồng tình với các quy định của dự thảo; đánh giá cao các quy định về quyền con người vì đã thể hiện và nhấn mạnh vai trò của Hiến pháp trong việc tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, thể hiện được nội dung các Công ước quốc tế về quyền con người mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Chương IX về chính quyền địa phương, được xây dựng trên cơ sở đổi tên Chương IX (Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân) của Hiến pháp năm 1992 và quy định tổng quát về phân chia đơn vị hành chính lãnh thổ; những vấn đề về tổ chức, thẩm quyền của từng cấp chính quyền địa phương sẽ do luật định để phù hợp với nhu cầu quản lý, xây dựng và phát triển đất nước trong từng thời kỳ.

Ông Phan Trung Lý cho biết qua theo dõi bước đầu, có hai loại ý kiến, trong đó nhiều ý kiến đóng góp tán thành với quy định về chính quyền địa phương một cách khái quát như dự thảo, những nội dung cụ thể sẽ do luật định.

Một số ý kiến đề nghị cần làm rõ ngay trong Hiến pháp mô hình tổ chức chính quyền địa phương. Hiến pháp cần xác lập các nguyên tắc tổ chức chính quyền đô thị khác với chính quyền nông thôn, tăng cường tính tự chủ của các chính quyền đô thị, đặc biệt là các đô thị lớn.

Qua thảo luận, nhiều ý kiến cho rằng Lời nói đầu của dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 còn dài, văn phong có chỗ còn chưa phù hợp. Các đại biểu đề nghị cần nghiên cứu để trình bày ngắn gọn, cô đọng, xúc tích, dễ hiểu hơn trong phần thể hiện Lời nói đầu; bảo đảm văn phong pháp lý, đồng thời phải có tính khái quát cao, nêu bật được truyền thống yêu nước của dân tộc.

Thảo luận về Điều 9 của dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng), Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) và một số ý kiến khác tán thành với nhiều nội dung quy định trong dự thảo. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng tại khoản 3 của Điều 9 cần khẳng định “Nhà nước đảm bảo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và các tổ chức xã hội khác hoạt động” chứ không nên quy định như dự thảo là “Nhà nước tạo điều kiện.” Đồng thời đại biểu Nguyễn Bá Thuyền đề nghị cần có quy định thể hiện vai trò của các tổ chức thành viên của Mặt trận trong dự thảo.

Qua thảo luận các nội dung tại Chương II của dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, các đại biểu nhận xét các quy định đã tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền đề xuất nên sắp xếp theo hướng quy định cụ thể về quyền con người, sau đó tới các quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân; không nên sắp xếp đan xen như trong dự thảo.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) tán thành với cách thể hiện như dự thảo, sắp xếp lại các điều theo các nhóm quyền để đảm bảo tính thống nhất giữa quyền con người và quyền công dân, bảo đảm tính khả thi. Tuy nhiên đại biểu đề nghị xem xét thống nhất lại cách thể hiện cho dễ hiểu, tránh lúc sử dụng từ “công dân” lúc là “mọi người”.

Bàn về chế độ kinh tế, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương tán thành với quy định như dự thảo. Theo đại biểu, quy định một cách khái quát mà không quy định cụ thể các thành phần kinh tế và vai trò của từng thành phần như dự thảo bảo đảm nguyên tắc tôn trọng sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, bảo đảm tính ổn định lâu dài của các quy định của Hiến pháp.

Tại hội nghị, các đại biểu Quốc hội chuyên trách đã thảo luận, cho ý kiến cụ thể về các nội dung: Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước (Điều 6); Quy định về vai trò lãnh đạo của Đảng (Điều 4); về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân (Chương II); về kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường (Chương III); về bảo vệ Tổ quốc (Chương IV); về tổ chức bộ máy nhà nước; về chính quyền địa phương (Chương IX); về Hội đồng Hiến pháp, Hội đồng bầu cử quốc gia và Kiểm toán Nhà nước (Chương X); về quy trình sửa đổi Hiến pháp (Chương XI).../.

Theo Quỳnh Hoa (TTXVN)