(Thanh tra) - Tại phiên thảo luận “Lãnh đạo nữ trong báo chí: Tiếng nói của nữ giới trong điều hành tin tức” diễn ra chiều 19/6 trong khuôn khổ Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2025, nhiều chuyên gia, nhà báo đã thẳng thắn chỉ ra: tiếng nói của nữ giới trong vai trò điều hành vẫn đang thiếu sự tương xứng với tiềm năng, năng lực thực tế và những cống hiến bền bỉ của họ.
Hiện nay, cả nước có hơn 800 cơ quan báo chí, với khoảng 41.000 người làm việc trong lĩnh vực báo chí – truyền thông, trong đó gần 21.000 người được cấp thẻ nhà báo. Phụ nữ chiếm hơn 40% hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, một tỷ lệ không hề nhỏ. Thế nhưng, đến nay vẫn chưa có nữ lãnh đạo nào giữ chức vụ Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam. Số lượng nữ tổng biên tập cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Từ thực tế này, các đại biểu tại phiên thảo luận chỉ ra hàng loạt rào cản: định kiến giới, trách nhiệm kép giữa công việc và gia đình, thiếu các chính sách hỗ trợ thực chất trong đào tạo và bổ nhiệm, và cả sự tự ti âm thầm của chính nhiều nữ nhà báo.
Nhà báo Cẩm Hoa, Trưởng Ban Đối ngoại, VOV5 chia sẻ, tại Đài Tiếng nói Việt Nam, nữ giới chiếm hơn 50%, nhưng tỷ lệ giữ các vị trí lãnh đạo cao cấp còn khiêm tốn. Theo bà, chính định kiến xã hội cùng những “tiêu chuẩn kép” đang khiến không ít phụ nữ phải “gồng mình” để chứng minh năng lực, thay vì chỉ cần được tin tưởng và trao cơ hội công bằng.
Các diễn giả tại diễn đàn nhấn mạnh rằng, “tiếng nói” ở đây không đơn thuần là quyền được phát biểu, mà là khả năng tạo ra ảnh hưởng, quyết định và dẫn dắt. Trong kỷ nguyên báo chí số, điều đó càng có ý nghĩa sống còn đối với sự phát triển của các tòa soạn.
Theo nhà báo Hà Tùng Long, Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt, vai trò của lãnh đạo nữ trong các cơ quan báo chí hiện nay thể hiện rõ nét trong các khâu sáng tạo nội dung, tổ chức điều hành, xử lý khủng hoảng truyền thông số, định hình văn hóa tòa soạn và truyền thông có tác động xã hội tích cực.
Tổng Biên tập Báo Phụ nữ TP. Hồ Chí Minh, bà Lý Việt Trung cũng chia sẻ thực tế tại đơn vị có hơn 60% cán bộ là nữ. Theo bà, nhiều nữ lãnh đạo khi đã đạt vị trí nhất định đều thể hiện sự kiên cường, nhưng không ít người vẫn thiếu tự tin, điều khiến họ chùn bước trong hành trình vươn tới vai trò điều hành cấp cao.
Trong hơn 2 giờ trao đổi thẳng thắn, nhiều nội dung mang tính gợi mở và đề xuất đã được đưa ra nhằm thúc đẩy tiếng nói nữ giới trong ngành báo chí.
Bà Đặng Thị Phương Thảo – Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nêu 4 “nút chặn” lớn đang giới hạn nữ nhà báo: gánh nặng kép; định kiến xã hội; sự tự ti; và thiếu chính sách hỗ trợ thực chất trong thăng tiến nghề nghiệp. Bà khuyến nghị các cơ quan báo chí cần thay đổi nhận thức từ bên trong, đồng thời xây dựng mạng lưới cố vấn, mentor nữ để nâng đỡ thế hệ kế cận.
Trong khi đó, nhà báo Nguyễn Ngọc Thanh – Trưởng Ban Nhân Dân điện tử, Báo Nhân Dân khẳng định, nếu so sánh năng lực giữa nam và nữ ở cùng một vị trí, ông sẽ ưu tiên bổ nhiệm người nữ, bởi họ thường đã phải cố gắng gấp đôi để vươn tới vị trí ấy. “Quan trọng là sự tin tưởng thực chất”, ông nhấn mạnh.
Nhà báo Nguyễn Tri Thức, Tạp chí Cộng sản nhìn nhận: phụ nữ thường có lợi thế về quyền lực mềm, điều rất cần trong môi trường điều hành báo chí hiện đại. Tuy nhiên, điều kiện cần là bản lĩnh và phương pháp làm việc khoa học.
Phiên thảo luận khép lại bằng thông điệp: nữ nhà báo không cần được ưu ái, mà chỉ cần cơ hội công bằng và được lắng nghe thực sự. Khi nữ giới có mặt trong vai trò lãnh đạo, không chỉ họ thay đổi, mà nền báo chí cũng sẽ phát triển theo hướng bền vững hơn, nhân văn hơn.
Đồng thời, để nâng cao vị thế nữ giới trong điều hành tin tức, các cơ quan báo chí và hội nghề nghiệp cần minh bạch hóa tiêu chí đánh giá, xóa bỏ yếu tố cảm tính và định kiến giới trong quy trình bổ nhiệm. Chỉ khi đó, năng lực lãnh đạo của nữ giới mới có đất để nở hoa một cách thực chất, không phải trong khẩu hiệu, mà trong những quyết định hằng ngày định hướng truyền thông quốc gia.
