(Thanh tra)- Với sự nỗ lực của ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam và sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ban, ngành liên quan, tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đang có chiều hướng giảm. Việc thực hiện hiệu quả công tác này là giải pháp quan trọng, nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động tham gia BHXH.
BHXH Việt Nam cho biết, đến hết tháng 10/2022, cả nước có 17,16 triệu người tham gia BHXH, tăng hơn 1,6 triệu người, tương ứng với mức tăng 10,38% so với cùng kỳ năm 2021 và tăng hơn 620.000 người, tương ứng với mức tăng 3,75% so với thời điểm cuối năm 2021.
Tỷ lệ thuận với số người tham gia các chính sách tăng lên là số thu tăng lên, lũy kế đến hết tháng 10/2022 là gần 344.436 tỷ đồng, đạt 81,27% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng 10,2% so với cùng kỳ năm 2021.
Thu hồi hàng nghìn tỷ đồng tiền chậm đóng
Vấn đề là tỷ lệ nợ BHXH, BHYT còn cao, hiện chiếm 5,7% so với số tiền phải thu. Vì vậy, BHXH Việt Nam yêu cầu các đơn vị liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra về đóng BHXH, tập trung đôn đốc thu nợ, cố gắng “chặn nợ mới, giảm nợ cũ”.
Những năm gần đây, hoạt động thanh tra, kiểm tra về BHXH được triển khai trên phạm vi rộng đã mang lại những kết quả khả quan.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Thanh tra - Kiểm tra (BHXH Việt Nam) Phạm Tuấn Cường, từ đầu năm 2021 đến nay, qua thanh, kiểm tra, các cơ quan chức năng đã thu hồi gần 4.400 tỷ đồng tiền nợ, chậm đóng. Dự kiến, số tiền chậm đóng thu hồi sau thanh tra trong những tháng cuối năm 2022 đạt khoảng 200 tỷ đồng/tháng.
Không chỉ thu hồi nợ, từ đầu năm 2021 đến nay, qua công tác thanh tra, lực lượng chức năng còn phát hiện hơn 90.000 người thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nhưng chưa tham gia hoặc đóng không đúng quy định. Số tiền truy đóng với nhóm đối tượng này gần 250 tỷ đồng, góp phần vào việc tăng thu BHXH, phát triển thêm số người tham gia chính sách.
Đơn cử, tại Hà Nội, từ đầu năm đến hết tháng 9/2022, lực lượng chức năng đã thực hiện hơn 5.800 cuộc thanh tra, kiểm tra về BHXH, qua đó khắc phục tình trạng nợ đóng với số tiền gần 470 tỷ đồng; yêu cầu đóng và truy đóng BHXH của hơn 300 lao động. Đặc biệt, căn cứ vào kết quả thanh tra liên ngành, các cơ quan chức năng đã kiến nghị xử phạt vi phạm hành chính đối với 42 đơn vị nợ đóng kéo dài…
Phó Giám đốc BHXH TP Hà Nội Vũ Đức Thuật cho biết, qua công tác thanh tra, kiểm tra về đóng BHXH, các cơ quan chức năng có thể xác định nguyên nhân, thời gian nợ, phân loại nợ của các đơn vị, doanh nghiệp, từ đó xây dựng giải pháp đôn đốc thu phù hợp.
| Xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn, tại dự án Luật Thanh tra (sửa đổi) đã trình Quốc hội xem xét và dự kiến thông qua tại kỳ họp 4 trong tháng 11 này, đã đề nghị quy định thành lập cơ quan thanh tra ở các cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan khác của Nhà nước, trong đó có Thanh tra của BHXH Việt Nam. Đề xuất này nhận được nhiều ý kiến ủng hộ, đồng tình. Với nhiều giải pháp đã, đang và sẽ thực thi, chắc chắn hoạt động thanh tra, kiểm tra về BHXH ngày càng khẳng định hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các chủ thể tham gia BHXH. |
Dưới góc độ người sử dụng lao động, kế toán trưởng của Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế khảo sát và Đo đạc Việt Phát Nguyễn Thị Xuân chia sẻ, “khi doanh nghiệp có tên trong danh sách nợ BHXH sẽ bị giảm uy tín. Vì vậy, chúng tôi đã khắc phục toàn bộ số tiền nợ đóng ngay sau khi tiếp nhận quyết định thanh tra vào tháng 9/2022 và sẽ cố gắng không để tình trạng nợ đóng tái diễn”.
Chuyển cơ quan điều tra những đơn vị cố tình trốn đóng BHXH
Dù hoạt động thanh tra, kiểm tra về BHXH đạt kết quả khả quan, song do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc người sử dụng lao động thiếu ý thức chấp hành quy định của pháp luật, cố tình nợ đóng, trốn đóng BHXH, dẫn đến tỷ lệ nợ đóng, chậm đóng BHXH còn cao so với số tiền cần thu.
Phó Trưởng ban Quản lý Thu - Sổ - Thẻ (BHXH Việt Nam) Đinh Duy Hùng thông tin, hiện số tiền chậm đóng, nợ đóng BHXH phải tính lãi của cả nước là 14.577 tỷ đồng, chiếm 3,38% số tiền cần thu.
Còn theo Trưởng phòng Quản lý thu (BHXH TP Hà Nội) Chu Ngọc Mai, tính đến ngày 30/9/2022, toàn thành phố còn gần 79.000 đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH với số tiền hơn 5.101 tỷ đồng, chiếm 8,87% số tiền cần thu, trong đó số nợ phải tính lãi hơn 1.813 tỷ đồng, chiếm 3,21% số tiền cần thu.
Để bảo đảm quyền lợi cho người lao động tham gia BHXH, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết, hoạt động thanh tra, kiểm tra liên ngành, chuyên ngành tiếp tục được các bên cùng thực hiện.
Đáng chú ý là cơ quan Công an và cơ quan BHXH ở tất cả các tỉnh, TP phối hợp chặt chẽ trong công tác đôn đốc thu hồi nợ; lập hồ sơ chuyển cơ quan điều tra những đơn vị cố tình trốn đóng BHXH.
Với trách nhiệm thực hiện chính sách BHXH, ngày 21/10/2022, Ban Cán sự đảng BHXH Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 317-NQ/BCSĐ về tăng cường các giải pháp thực hiện công tác thu, giảm tiền chậm đóng BHXH năm 2022.
Theo đó, BHXH Việt Nam chỉ đạo, định hướng toàn ngành BHXH chú trọng thanh tra, kiểm tra, tổ chức hội nghị đối thoại với các đơn vị nợ đóng, chậm đóng với tinh thần chia sẻ, cùng tìm hướng khắc phục. Phấn đấu đến hết năm 2022, tỷ lệ nợ BHXH còn dưới 2,93% so với số tiền cần thu.
