Đoàn Kiểm tra của UBND huyện Quan Hóa thực địa tại khu vực đứt gãy địa chất ở bản Lở, xã Nam Động. Ảnh: VT

Theo người dân phản ánh và xác minh của phóng viên từ xã Nam Động, thời gian qua tại khu vực vùng núi trồng luồng của đồng bào bản Lở thuộc tiểu khu 187 lô 3, khoảnh 4, phát hiện vết nứt ngang sườn núi kích thước rộng 2,5m, dài 50m.

Nhận thấy tình hình đứt gãy địa chất phức tạp nên Ban Quản lý bản Lở đã báo với chính quyền xã Nam Động về hiện tượng vết nứt ngang sườn núi này.

Qua xác định thực tế của chính quyền xã Nam Động, phát hiện đây là hiện tượng đứt gãy địa chất, vết nứt ngày một rộng thêm, khi có mưa lũ sẽ có khả năng sạt lở đất ảnh hưởng tới đồng bào Mường đang sinh sống quanh khu vực chân núi. Qua theo dõi một thời gian dài, vết nứt không dài và rộng thêm nhiều, nhưng nguy cơ sạt trượt vẫn hiện hữu rất cao trong mùa mưa bão năm nay.

Theo thống kê, bản Lở, xã Nam Động có 26 hộ đồng bào Mường với 122 nhân khẩu hiện đang sống gần khu vực núi bị nứt gãy. Ngoài ra, bản Lở còn có 5 hộ với 26 nhân khẩu sống gần suối có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi lũ ống, lũ quét rất cao. Trước thực trạng núi bị nứt gãy, một số đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống gần đó không dám ở nhà mà phải đi ở nhờ nhà người thân trong bản. Nhiều ngày, đến mùa mưa bão, xã Nam Động cùng Ban Quản lý bản Lở phải đi vận động các hộ đồng bào Mường bị ảnh hưởng đến nơi an toàn tránh trú, hết mưa lại về. Điều đáng lo ngại nhất là khi hết mưa, đồi núi ngấm no nước tạo thành những bọng nước rất dễ gây sạt lở, hậu quả không thể lường trước được.

Trao đổi với phóng viên Báo Thanh tra, ông Nguyễn Đức Dũng, Chủ tịch UBND huyện Quan Hóa cho biết: Trong những ngày qua, do bị ảnh hưởng của nhiều cơn bão, trên địa bàn huyện có mưa to và rất to, nguy cơ sạt lở núi ở bản Lở có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Để tìm cách khắc phục, ổn định đời sống cho đồng bào Mường bản Lở, trực tiếp ông đã cùng Đoàn Công tác đi khảo sát lại toàn bộ khu vực có nguy cơ bị sạt lở này, cũng như đi thăm, tìm hiểu các điểm có thể bố trí khu tái định cư tập trung cho 31 hộ đồng bào Mường để di dời các hộ đến nơi an toàn.

Qua khảo sát, Ban Quản lý dự án huyện Quan Hóa tiếp tục tham mưu đề xuất các phương án bố trí khu tái định cư phù hợp với tình hình thực tế; xúc tiến nhanh việc t̉hành lập khu tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, huyện đang cũng yêu cầu cấp ủy, chính quyền địa phương xã Nam Động phải tăng cường công tác tuyên tuyền vận động đồng bào Mường di dời đến nơi ở mới. Trước mắt, phải thường xuyên nắm bắt và cập nhật tình hình diễn biến thời tiết để có phương án phòng, chống và đối phó với hiện tượng thời tiết xấu, cảnh báo cho đồng bào trong bản Lở biết phòng tránh, gia cố nhà cửa, tìm chỗ trú ẩn an toàn. Đồng thời, tổ chức phân công trực 24/24 tại vị trí nguy hiểm, cắm biển cảnh báo để đảm bảo an toàn cho đồng bào nơi đây.

Đồng thời, chính quyền cấp huyện, cấp xã thường xuyên chú trọng công tác tuyên truyền, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đồng bào để ổn định tình hình ở cơ sở. Quan tâm, tạo mọi điều kiện để đồng bào Mường bản Lở tập trung phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống gia đình. Thực hiện các chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước trong sản xuất nông, lâm nghiệp để đồng bào Mường bản Lở nâng cao thu nhập, có công ăn việc làm, tin tưởng vào chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, bảo vệ chủ quyền biên giới, thực hiện nghiêm các chính sách, pháp luật đã quy định.

Liên quan đến việc đứt gãy địa chất, nguy cơ xảy ra sạt lở, lũ ống, lũ quét ở bản Lỡ, xã Nam Động, tin vui cho đồng bào Mường đang sinh sống ở đây, ngày 8/10/2021 vừa qua, ông Lê Đức Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký quyết định ban hành tình huống khẩn cấp về thiên tai để triển khai thực hiện đầu tư khu tái định cư tập trung, phục vụ di dời khẩn cấp các hộ dân đồng bào Mường ở khu vực có nguy cơ sạt lở đất tại bản Lở.

Theo quyết định, hiện tượng sạt lở đất ở bản Lở, xã Nam Động đang diễn biến hết phức phức tạp, do những ngày qua xuất hiện các đợt mưa lũ rất to, chiều dài vết nứt khoảng 110m, rộng 1,2m, có nhiều vị trí sâu đến 7m đã trực tiếp đe dọa đến tính mạng, tài sản của đồng bào Mường bản Lở. Do đó, tỉnh Thanh Hóa đã quyết định triển khai ngay các biện pháp tạm thời, cắm mốc và biển cảnh báo nguy hiểm trong phạm vi ảnh hưởng của thiên tai, đồng thời sơ tán, di dời nhà cửa, vật kiến trúc của các hộ đồng bào Mường ra khỏi nơi nguy hiểm. Đồng thời, thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để đồng bào nắm bắt được, chủ động, thực hiện nghiêm, tránh tình huống không may xảy ra.

Tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo huyện Quan Hóa khẩn trương xây dựng khu tái định cư tập trung, di dời khẩn cấp các hộ dân đang sinh sống ở khu vực có nguy cơ rất cao xảy ra sạt lở ở bản Lở, xã Nam Động, đảm bảo an toàn trong thiên tai, ổn định cuộc sống lâu dài cho đồng bào Mường nơi đây.

Ngoài ra, tỉnh Thanh Hóa còn yêu cầu Sở Kế hoạch Đầu tư, Sở Tài chính nhanh chóng bố trí vốn, hướng dẫn, kiểm tra huyện Quan Hóa thực hiện triển khai khu tái định cư theo đúng quy định của pháp luật.

Đây cũng là một trong những quan tâm đặc biệt của Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa trong việc sắp xếp, ổn định dân cư, đời sống của đồng bào các dân tộc khu vực có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi, vùng cao năm 2021-2025.

Bên cạnh đó, tỉnh Thanh Hóa và huyện Quan Hóa cũng đang tích cực định hướng, tuyên tuyền cho đồng bào Mường bản Lở trồng cây gì, nuôi con gì cho phù hợp với điều kiện thời tiết, khí hậu, thổ nhưỡng, giúp đồng bào có cuộc sống ổn định lâu dài, là sinh kế giúp đồng bào từng bước thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Từ những việc làm ý nghĩa này, mong rằng trong thời gian gần nhất đồng bào Mường bản Lở, xã Nam Động sẽ được ở trong khu vực tái định cư tập trung mới, khang trang, ổn định đời sống, tin theo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.