Bà Phạm Thị Thông với ngôi nhà hoang tàn (ảnh lớn); Chị Bảy cố tìm những gì còn sót lại sau bão.

Hôm nay, ngày của các mẹ, các chị. Miền bão lũ, các mẹ không thể nào có hoa chúc mừng, ngoài nỗi đau và sự âm thầm gắng gỏi vượt lên ...

Đường vào nhà chị Trần Thị Yên (thôn Thạch Bồ, Hòa Phong, Hòa Vang, TP Đà Nẵng) băng qua con suối nhỏ đầy rác, đen ngòm. Mấy tấm ván bắc vội gập ghềnh trên từng bước người vào đưa tang chồng chị. Căn nhà giờ đây chỉ toàn phụ nữ, duy nhất một cậu bé mới học xong lớp 9.

Mẹ chồng chị Yên, bà Đặng Thị Đợi, bị ung thư giai đoạn cuối, vẫn phải cố đi lại bình thường. Bà khóc đứa con trai vừa thiệt mạng trong bão Nari: “Giá như tui chết để con được sống”.

Nhà mất ruộng, chị Yên xay cá thuê, bánh răng cưa cuốn nát cánh tay, nằm nhà mấy tháng nay. Anh Nguyễn Quốc Linh chồng chị tiếc tấm mái tôn chái bếp, bão chưa tan đã trèo lên mái. Trượt chân, gãy cổ, chấn thương sọ não chết ngay tại chỗ. Con gái đầu mới 16, ngu ngơ như trẻ lên mười, bị một gã hiếp dâm, mới sinh con mấy tháng. Ngày chúng tôi đến, chị Yên mắt đỏ hoe, rưng rưng nhận chút tiền hỗ trợ, cứng cỏi hứa với mọi người, rằng em sẽ cố gắng phải sống để chèo lái gia đình. Rau dưa khoai sắn, rồi chúng nó cũng phải có cái ăn để mà lớn lên.

Chị Nguyễn Thị Thanh Minh – Phó Chủ tịch Hội LHPN Đà Nẵng trao tiền từ thiện cho gia đình chị Trần Thị Yên. Ảnh: Nguyễn Thành .

Xã Duy Hải, huyện Duy Xuyên (Quảng Nam) vô số những hộ phụ nữ đơn thân, không chồng. Bởi làng biển này, qua từng năm, trai tráng, đàn ông lần lượt thí mạng giữa trùng khơi và bão lũ.

Chị Đặng Thị Tám, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Duy Hải, cho biết: “Toàn xã có 137 nhà của chị em phụ nữ đơn thân bị sập và tốc mái. Hoàn cảnh nhà nào cũng đáng thương và nghèo khó. Bão vào đúng tháng 10, cán bộ và dân đang gồng mình khắc phục hậu quả. Chị em miền biển vốn nghèo khó, nay càng cùng cực. Năm nay, chị em làm gì còn lễ lạt nữa. Tất cả đang tập trung lo khắc phục hậu quả của bão”.

Thôn Tây Sơn Đông có hơn 100 trường hợp đơn thân thì có 60 chị có nhà cửa tốc mái, nhà đổ sập. Trong đó, 11 chị chồng mất vì bão Chanchu từ hồi 2006, nhà cửa, ruộng vườn điêu tàn. Chị Nguyễn Thị Đỡ, chi hội trưởng chi hội phụ nữ thôn Tây Sơn Đông, ngậm ngùi: “Chị em đơn thân, góa chồng khổ sở lắm. Nhiều trường hợp bi đát, sau bão chỉ còn tay trắng. Muốn giúp sức cũng chẳng biết làm sao”.

Bản thân chị Đỡ cũng sớm chịu cảnh góa chồng. Năm 1989 chồng chị mất trong một chuyến đi biển, để lại mình chị với 2 đứa con thơ. Chị tần tảo nuôi các con ăn học. Sau bão Nari, nhà chị Đỡ bị tốc mái, chưa kịp dọn dẹp chị phải xắn tay vào giúp đỡ chị em khó khăn hơn mình. Nhiều đoàn cứu trợ, cá nhân hảo tâm đến trao quà, chị Đỡ nhường phần cho chị em: “Nhà tôi tốc mái, mai mốt mua tôn về lợp lại là xong. Thương mấy chị em nghèo, nhà sập, xiêu vẹo giờ không có nơi ở”.

“Còn gì nữa đâu. Ba mẹ con giờ biết sống sao đây”, chị Nguyễn Thị Bảy (thôn Tây Sơn Đông) khóc lặng bên đống đổ nát của căn nhà. Ba ngày sau cơn bão, chị Bảy chỉ kịp dựng lên căn chòi nhỏ trên nền nhà để làm nơi trú mưa nắng cho 3 mẹ con.

Cả xã biết rõ hoàn cảnh mẹ con chị Bảy. Chồng mất cách đây gần 10 năm, chị bán vé số, lượm ve chai nuôi 2 con gái với hi vọng đời con sẽ không khốn khó như mình. Người con gái đầu của chị học đến lớp 10 rồi cũng phải dở dang, đi làm ôsin cho một gia đình ở Đà Nẵng. Đêm bão vào, chị Bảy nằm trong buồng gió rít từng cơn hung dữ.

Từng mảng tôn bị cuốn phăng, căn nhà lung lay rồi ngã sập. Tháo chạy qua nhà hàng xóm, chị Bảy thoát chết trong tích tắc, nhưng căn nhà đã không còn. Bão tan, hai đứa con gái về với mẹ, quặn lòng trước cảnh nhà cửa tan hoang.

Mỹ Hương con gái út của chị Bảy (thôn Tây Sơn Đông, xã Duy Hải, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam), đang là sinh viên của một trường Cao đẳng ở Đà Nẵng, đau xót: “Nghe tin nhà sập em nghỉ học về với mẹ. Giờ em chẳng còn ruột gan nào mà học nữa”. Chị Bảy vỗ về: “Con không được bỏ học, mẹ và chị sẽ làm mọi việc để con được đến trường. Không thì khổ lắm con ơi”. Cả ba mẹ con chị Bảy cùng ôm nhau khóc.

Căn nhà chị Nguyễn Thị Cúc gần đó, không còn mái, chỉ trơ bộ khung. Chị Cúc thuộc diện phụ nữ nghèo đơn thân, nuôi 3 con. Đứa con gái đầu bị thần kinh suốt ngày ốm đau, quanh năm nằm viện.

Hai đứa sau phải nghỉ học sớm, đứa lớn đi ở, đứa nhỏ làm công nhân phụ giúp mẹ nuôi chị. Chị Cúc bị thoát vị đĩa đệm mấy năm nay, không làm được việc nặng, nhà cửa tan hoang cũng chưa thu dọn được. Chị đang mỏi mắt chờ đứa con trai út làm thuê ở Sài Gòn có đủ tiền về với mẹ để dựng lại nhà.

Chị Nguyễn Thị Chiến (62 tuổi) thôn Thuận Trì có chồng mất vì bệnh tật chưa chẵn năm. Nghèo, giờ lại càng khó. Nhà cửa tốc sạch mái, nứt toác chờ đổ sập. Hùng, cậu con trai đang là sinh viên năm cuối Đại học Đà Nẵng lặn lội về thăm mẹ. Nhìn cảnh tượng tan hoang, bàn thờ và di ảnh của cha cũng tan hoang, cậu lặng đi.

Chị Nguyễn Thị Xí già hơn nhiều so với tuổi 48. Chồng chị bỏ mạng trong bão Chanchu, để lại cho chị hai đứa con trai và căn nhà xập xệ. Giống như nhiều chị em phụ nữ khác trong xã có chồng con bỏ mạng vì bão Chanchu, chị gồng mình để đứng lên, hai bàn tay trắng làm đủ việc.

Đứa con trai đầu của chị nghỉ học đi làm thuê nuôi mẹ và em. Sau bão Nari, nhà tốc mái, tài sản trống trơn, mình chị Xí xoay xở nhưng không biết xoay đâu bởi chị đã trắng tay, dân làng xung quanh cũng xơ xác. Chị Xí gắng nhặt nhạnh những tấm tôn vương vãi để nhờ hàng xóm lợp lại nhà.

Chị Trần Thị Lan, người mẹ ở thôn Hà Sơn (Quảng Trạch, Quảng Bình), gãy cổ, chấn thương sọ não vì ôm con trong cơn lũ, lấy mạng mình giành giật sự sống cho hai con Mai Văn Đông và Mai Thị Hồng Đào, đang nằm viện. May mắn thay, chị Lan vẫn sống, hai đứa con vẫn sống. Người mẹ vùng rốn lũ, người mẹ Việt Nam, trong khoảnh khắc sinh tử ấy, luôn giành thiệt thòi về mình. Cả kiếp người, các mẹ cam chịu, nhẫn nhục.

Hôm nay, ngày 20/10, không có hoa tươi trong tâm bão, trên đỉnh lũ. Các mẹ, các chị đã là những bông hoa dại đắng đót giữa cuộc đời …

Leo lét thân già

Cơn lũ quét qua, một mình trong căn nhà nằm hun hút trong ngõ, bà Phan Thị Lý, thôn Làng Chè, xã Sơn Kim 2, Hương Sơn, Hà Tĩnh, chỉ biết cách duy nhất để tự cứu sống mình là leo lên mấy tấm gỗ treo ở chạn nhà. Thân già yếu ớt, các con công tác và lấy vợ gả chồng ở xa quê, may mắn bà Lý thoát chết khi rơi xuống biển nước. Bà với vào chiếc cột nhà rồi gắng gượng dậy bám víu leo lên chạn nhà. Cơn lũ kéo qua hơn một ngày, trên khuôn mặt bà Lý vẫn hằn in sự sợ hãi mỗi khi nhắc đến. “Lần đầu tiên trong đời, tôi thấy nước lũ dữ đến vậy. Hơn 30 lũ kéo qua, căn nhà bà Lý bùn ngập gần đầu gối. Thân già một mình chăm bẵm được bao gà vịt thế là mất sạch hết rồi. Mấy ngày tới không biết xoay xở ăn uống, ngủ nghỉ ra sao vì tất cả bị cuốn trôi và ướt sạch hết”, bà Lý bật khóc.

Từ hôm qua đến nay, bà Đặng Thị Liên, thôn Làng Chè, xã Sơn Kim 2, Hương Sơn, bỏ ăn, ôm lấy chiếc cột lều khóc than vì nước lũ cướp mất 30 triệu đồng tiền mặt của gia đình. Bao năm tích góp, vay mượn thêm để làm cái nhà cho con cái lấy vợ gả chồng có chỗ ở. Nào ngờ dòng nước bạc bẽo kia đã cướp sạch công sức của ông bà. Chồng bà Liên kể, khi dòng nước đục ngầu ầm ầm đổ về, vợ chồng ông lo vớt vát đồ đạc vứt lên sàn nhà. Khi nhớ ra số tiền 30 triệu để ở góc giường thì đã muộn. Chiếc giường cũng chẳng còn. Hai ông bà chỉ biết ôm nhau khóc giữa đống đổ nát hoang tàn.

Theo thống kê của Ban Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn Quảng Bình, đến chiều tối 19/10 số người chết tại Quảng Bình do mưa bão, lũ lụt, lốc xoáy đã tăng lên 11 người, bị thương 53 người. Địa phương thiệt hại nặng nhất là huyện Quảng Trạch.

Minh Thùy - Hoàng Nam