(Thanh tra) - Từ việc hỗ trợ sinh kế, hướng dẫn kỹ thuật đến xây dựng liên kết sản xuất theo mô hình phù hợp với điều kiện địa phương, xã Hòa Sơn (tỉnh Đắk Lắk) đã tạo chuyển biến rõ nét trong giảm nghèo bền vững. Mô hình chăn nuôi bò sinh sản trở thành điểm sáng, giúp nhiều hộ dân vươn lên thoát nghèo, nâng cao thu nhập.
Từ hỗ trợ thiết thực đến chuyển biến trong sinh kế
Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, xã Hòa Sơn là vùng đất thuận lợi để phát triển chăn nuôi bò sinh sản. Tuy nhiên, không phải hộ dân nào cũng đủ vốn và kỹ thuật để đầu tư. Những năm qua, nhờ các chương trình hỗ trợ sinh kế thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, nhiều hộ nghèo đã có cơ hội tiếp cận vốn vay, con giống và kỹ thuật chăn nuôi, từ đó từng bước chủ động phát triển kinh tế gia đình.
Gia đình anh Đoàn Ngọc Sự ở thôn 7 là ví dụ điển hình. Thiếu đất sản xuất, thu nhập bấp bênh và đông con khiến cuộc sống gia đình luôn trong tình cảnh chật vật. Năm 2021, anh được Hội Nông dân xã hỗ trợ vay 30 triệu đồng để nuôi bò sinh sản. Tận dụng các khoảnh đất trống để trồng cỏ, kết hợp với sự hướng dẫn từ cán bộ khuyến nông về kỹ thuật chăm sóc và phòng bệnh, đàn bò của anh đã phát triển lên 6 con. Nhờ đó, thu nhập của gia đình tăng lên khoảng 100 triệu đồng/năm. “Chúng tôi đã ổn định cuộc sống, các con được đầu tư học hành đầy đủ hơn”, anh Sự phấn khởi chia sẻ.
Tương tự, gia đình chị H’Thu Liêng (buôn Ja) từng là hộ nghèo thiếu vốn và đất sản xuất. Với khoản vay 50 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội năm 2019, gia đình chị bắt đầu tái canh cà phê và đầu tư chăn nuôi bò. Đến nay, chị đã bán 6 con bò để trả nợ, còn lại 4 con bò mẹ và nguồn thu ổn định từ vườn cà phê cải tạo, đạt khoảng 150 triệu đồng/năm. Căn nhà cũ nát được thay bằng ngôi nhà mới khang trang, con cái yên tâm học tập.
Những mô hình hỗ trợ sinh kế này không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất của người dân. Từ chỗ trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước, các hộ nghèo trở nên chủ động, mạnh dạn đầu tư và có trách nhiệm hơn với nguồn vốn, con giống được cấp.
Năm 2024, Dự án “Nuôi bò cái sinh sản hỗ trợ phát triển sản xuất” tiếp tục được triển khai, hỗ trợ 328 hộ dân tại xã Hòa Sơn và các khu vực lân cận. Nhờ được tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn trồng cỏ, xây dựng chuồng trại và phòng bệnh, đàn bò sinh sản phát triển tốt, nhiều hộ đã có bò con hoặc bò mang thai. Dự án nhận được sự hưởng ứng tích cực và mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội thiết thực cho cộng đồng.
Chính quyền xã cũng thường xuyên phối hợp với cơ quan chuyên môn tổ chức kiểm tra, hỗ trợ kỹ thuật. Người dân đã dần thay đổi thói quen chăn nuôi nhỏ lẻ, thả rông, chuyển sang nuôi nhốt, dự trữ thức ăn và áp dụng kỹ thuật phòng bệnh, giúp hiệu quả chăn nuôi cao hơn, giảm thiểu rủi ro.
Phát huy liên kết, nâng chất mô hình để giảm nghèo bền vững
Để nâng cao giá trị chăn nuôi bò và ổn định đầu ra, xã Hòa Sơn đã đẩy mạnh các mô hình liên kết giữa người dân và hợp tác xã (HTX). Từ năm 2018, HTX Nông nghiệp dịch vụ Tây Sơn được thành lập với 11 thành viên, đóng vai trò cầu nối tiêu thụ sản phẩm cho người chăn nuôi trên địa bàn xã.
Hiện HTX đang liên kết với hơn 30 hộ dân, tổng đàn khoảng 600 con. Mỗi quý, đơn vị cung ứng ra thị trường 150 – 200 con bò thịt. Khi tham gia liên kết, người dân được hỗ trợ con giống chất lượng, tập huấn kỹ thuật nuôi nhốt thâm canh, tiêm phòng vắc xin và đặc biệt là được HTX cam kết thu mua với giá cao hơn thị trường 1.000 – 3.000 đồng/kg thịt hơi. Nhờ đó, trung bình mỗi hộ nuôi từ 3 – 10 con bò, lợi nhuận đạt 1,3 – 1,5 triệu đồng/con sau khi trừ chi phí.
Ngoài giá trị kinh tế, mô hình còn giúp người dân tận dụng nguồn phân chuồng để bón cho cây trồng, giảm chi phí đầu tư, tạo thành chuỗi sản xuất khép kín, bền vững.
Cùng với liên kết sản xuất, xã Hòa Sơn đang chú trọng công tác truyền thông nhằm giúp người dân nắm vững các chính sách giảm nghèo.
Theo bà Nguyễn Thị Bích Liên, Trưởng phòng Kinh tế xã Hòa Sơn, truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc giúp hộ nghèo tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản như thông tin, việc làm, y tế, nước sạch, giáo dục… Người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, từ đó có thêm cơ hội phát triển và thoát nghèo bền vững.
Địa phương cũng tích cực hỗ trợ người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo đi xuất khẩu lao động bằng các chính sách hỗ trợ chi phí đào tạo nghề, đào tạo ngôn ngữ, ăn ở, đi lại… giúp giảm gánh nặng tài chính và mở ra hướng đi mới để tăng thu nhập.
Đến cuối năm 2025, xã Hòa Sơn còn 958 hộ nghèo (chiếm 17,14%) và 671 hộ cận nghèo (12%). Tỷ lệ hộ nghèo giảm trung bình 7,73% so với năm 2019; thu nhập bình quân đầu người tăng lên 37,6 triệu đồng/năm. Đáng ghi nhận hơn, đời sống vật chất và tinh thần của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số đã cải thiện rõ rệt. Khoảng cách chênh lệch mức sống giữa các vùng, các dân tộc dần được thu hẹp.
Nhờ sự đồng hành của chính quyền, sự liên kết của các tổ chức và nỗ lực của chính người dân, mô hình nuôi bò sinh sản ở Hòa Sơn đã và đang mở ra hướng phát triển kinh tế vững chắc, trở thành điểm sáng trong công tác giảm nghèo bền vững của địa phương.
