(Thanh tra) - Khi thị trường thực phẩm Hà Nội bước vào giai đoạn sôi động cũng là lúc lực lượng chức năng liên tiếp phanh phui hàng loạt vụ vi phạm, từ kho lạnh chứa thịt và nội tạng không rõ nguồn gốc đến bánh trung thu nhập lậu.
Thị trường bánh trung thu vừa qua không chỉ sôi động mà còn "nóng" bởi hàng loạt vụ vi phạm an toàn thực phẩm bị phanh phui. Tại Hà Nội, dư âm từ cao điểm kiểm tra vẫn chưa hạ nhiệt khi lực lượng chức năng liên tiếp phát hiện các vụ nhập lậu, kinh doanh bánh "ba không", không nguồn gốc, không nhãn mác, không kiểm định.
Gần đây nhất, chiều 2/10, Tổ công tác Đội Quản lý thị trường số 2 thuộc Chi cục Quản lý thị trường TP Hà Nội phối hợp Công an phường Hoàn Kiếm kiểm tra xe ô tô tải dừng đỗ trước số 16 phố Lý Nam Đế, phát hiện toàn bộ số bánh do nước ngoài sản xuất. Chủ lô hàng là ông P.X.M (sinh năm 1980, trú tại quận Hà Đông) không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của số hàng trên.
Trước đó, đầu tháng 9, Hà Nội mở đợt kiểm tra diện rộng đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh Trung thu. Ngày 15/9, cơ sở của ông Vũ Đình Đoàn (phường Lĩnh Nam) bị thu giữ 450 bánh không nhãn mác, bao bì không ghi nơi sản xuất; chủ cơ sở bị phạt 11,5 triệu đồng và buộc tiêu hủy toàn bộ.
Trong cùng thời điểm, một hộ kinh doanh tại khu đô thị Louis City (Hoàng Mai) do ông Nguyễn Quốc Hưng làm chủ bị phát hiện bày bán hơn 1.200 bánh gấu và bánh trung thu nhập ngoại, không hóa đơn, chưa đăng ký hộ kinh doanh. Ông Hưng bị phạt 17,5 triệu đồng, toàn bộ hàng hóa bị tiêu hủy.
Theo Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, chỉ trong thời gian ngắn, hàng nghìn sản phẩm vi phạm đã bị thu giữ. Phần lớn bánh nhập lậu được rao bán qua mạng hoặc đưa vào thị trường nội địa qua đường tiểu ngạch, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm.
Nếu bánh trung thu nhập lậu là "điểm nóng" dịp lễ hội, thì những "kho lạnh tội phạm" lại là nỗi ám ảnh quanh năm của thị trường thực phẩm.
Theo đó, vào đầu tháng 9/2025, Đội Quản lý thị trường số 9 (Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội) phối hợp Công an xã Vĩnh Thanh kiểm tra một cơ sở kinh doanh tại thôn Cổ Điển, phát hiện 3,5 tấn xương bò không rõ nguồn gốc đang được tàng trữ.
Chủ cơ sở là bà Nguyễn Thị Diễm không xuất trình được hóa đơn chứng từ, cũng không có giấy đăng ký hộ kinh doanh. Lực lượng chức năng đã ra quyết định xử phạt hành chính tổng cộng 24,5 triệu đồng, buộc chấm dứt hành vi kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc và hoàn thiện thủ tục đăng ký kinh doanh theo quy định.
Trước đó, Đội Quản lý thị trường số 17 phối hợp lực lượng công an đã phát hiện một kho đông lạnh chứa hơn 7 tấn nội tạng động vật gồm trứng non, tràng gà, nầm lợn… không có hóa đơn, chứng từ, không rõ nguồn gốc. Toàn bộ số hàng bị tạm giữ và chuyển cơ quan công an điều tra.
Hồi tháng 5/2025, tại Phú Xuyên, lực lượng chức năng tiếp tục phát hiện gần 11 tấn thực phẩm đông lạnh gồm thịt bò, lòng bò, dạ dày bò… được đóng trong túi nilon không nhãn mác, bốc mùi hôi thối, có dấu hiệu hư hỏng. Cùng thời điểm, hơn 18,4 tấn gà đông lạnh và 560kg nội tạng gà không rõ xuất xứ bị phát hiện tại một kho hàng khác ở nội thành, toàn bộ đã bị niêm phong, tiêu hủy. Một cơ sở ở huyện Ba Vì cũng bị xử phạt gần 50 triệu đồng vì kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc.
Theo lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội, nhiều kho vi phạm hoạt động về đêm, nằm sâu trong khu dân cư hoặc vùng ven, gây khó khăn cho công tác giám sát. Không ít cơ sở còn tinh vi trộn lẫn hàng vi phạm với sản phẩm hợp pháp, dán nhãn giả để qua mắt kiểm tra.
Các vụ việc bị phát hiện đều có điểm chung hàng hóa không chứng từ, bao gói sơ sài, bảo quản tạm bợ, vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm. Những vụ có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cơ quan công an xử lý theo quy định.
Theo thống kê của Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, 9 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý hơn 5.000 vụ vi phạm liên quan đến an toàn thực phẩm, hàng giả và hàng nhập lậu. Nhiều vụ có dấu hiệu hình sự đã bị khởi tố, hàng chục tấn thực phẩm kém chất lượng bị tiêu hủy, góp phần làm trong sạch thị trường.
Tuy vậy, công tác kiểm soát vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Hàng hóa vi phạm thường được tuồn lén vào ban đêm, cất giấu trong kho nhỏ lẻ hoặc nhà dân, khiến việc kiểm tra, giám sát gặp nhiều trở ngại. Một số cơ sở sử dụng chứng từ, nhãn mác giả, thay đổi bao bì để hợp thức hóa nguồn gốc. Nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ chưa đăng ký, thiếu hiểu biết pháp luật, dễ bị lợi dụng làm "đầu mối" tiêu thụ hàng vi phạm.
Đáng lo hơn, một bộ phận người tiêu dùng vẫn chuộng hàng rẻ, bỏ qua nhãn mác, tem kiểm định, vô tình tiếp tay cho thực phẩm bẩn lưu thông. Khối lượng hàng hóa nhập về Hà Nội mỗi ngày rất lớn, đòi hỏi lực lượng quản lý thị trường phải phối hợp liên ngành giữa công an, y tế, nông nghiệp và chính quyền cơ sở.
"Chúng tôi không chỉ kiểm tra, xử phạt, mà còn tập trung tuyên truyền, hướng dẫn doanh nghiệp và người dân tuân thủ quy định pháp luật về an toàn thực phẩm", ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cho biết.
Trước diễn biến phức tạp của thực phẩm không an toàn, Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) mới đây đã yêu cầu tăng cường kiểm tra đột xuất, kiểm soát chặt từ khâu vận chuyển, bảo quản đến lưu thông. UBND TP Hà Nội cũng đang triển khai cao điểm kiểm tra đến hết 15/10, tập trung vào nhóm hàng có nguy cơ cao như bánh kẹo, đồ ăn sẵn, thịt và nội tạng đông lạnh.
Lực lượng chức năng cũng khuyến cáo người dân chỉ mua hàng có nguồn gốc rõ ràng, tem kiểm định, hạn sử dụng minh bạch, cảnh giác với hàng giá rẻ, rao bán online không chứng minh được xuất xứ.
