Diện tích cao su tranh chấp giữa Cty Nam Nung với các hộ dân. Ảnh: Nguyên Phê

Qua xác minh, toàn bộ diện tích đất thực hiện dự án (DA) trồng cây cao su năm 2005 là của Nhà nước giao Lâm trường Nam Nung (cũ) quản lý, sử dụng và đầu tư hình thành vườn cao su; được UBND tỉnh Đắk Nông cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Cty vào năm 2005. Vì vậy, các hộ dân đề nghị trả lại 221,7ha đất trồng cao su tại tiểu khu 1289 là không có cơ sở.

UBND tỉnh đã cấp quyền sử dụng đất cho Cty Nam Nung trên địa bàn xã Nam Nung và Nâm N.Đir, trong đó có tiểu khu 1289 đã thực hiện theo đúng quy định pháp luật về đất đai, được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định và chính quyền địa phương xác nhận đất không có khiếu nại, tranh chấp; phù hợp với quy hoạch sử dụng đất; thông báo, niêm yết công khai hồ sơ đăng ký đất đai đủ điều kiện cấp giấy.

Về thực hiện giao khoán 72,8ha vườn cây cao su tại tiểu khu 1289 cho các hộ dân, trước khi ký hợp đồng, Cty không kiểm kê xác định toàn bộ giá trị tài sản trên đất giao khoán, nhận khoán; trong hợp đồng giao khoán Cty lại ghi đồng sở hữu về quyền sử dụng đất thuộc về Cty và bên nhận khoán là không đúng thực tế và quy định của Nhà nước.

Chính việc xác nhận đồng sở hữu quyền sử dụng đất là cơ sở để người dân khiếu kiện, đòi lại đất và chấm dứt hợp đồng về sau; gây mất an ninh - trật tự... Trong khi đó, Nhà nước chỉ giao quyền sử dụng đất cho Cty Nam Nung.

Quá trình thực hiện hợp đồng giao khoán, Cty không xử lý kịp thời và kiên quyết những trường hợp vi phạm, sau khi hợp đồng bị phá vỡ, Cty không thanh lý hợp đồng; dẫn đến tình trạng các hộ dân chiếm giữ trái phép đất, vườn cây cao su; tranh chấp kéo dài, làm thất thoát sản lượng khoán, cuối cùng Cty không thu hồi được nguồn vốn đã đầu tư vườn cây cao su.

Đối với việc Cty liên kết, liên doanh 46,3ha cao su với 93 hộ dân đồng bào thiểu số tại bon Đắk Prí (xã Nâm N.Đir), có lỗi của UBND tỉnh là không giao Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), chính quyền địa phương và Cty rà soát lại diện tích đất đã cấp giấy chứng nhận cho Cty; nhưng đã ban hành văn bản thống nhất với phương án liên kết theo đề nghị của Cty; dẫn đến tranh chấp, chiếm giữ vườn cây trong thời gian dài mà không xử lý dứt điểm được.

Qua xem xét hợp đồng liên kết kinh tế không có giá trị, vì chỉ có địa diện Cty ký còn hộ nhận khoán không ký tên; nhưng Cty thực hiện chi trả 30% sản lượng mủ cao su cho người nhận khoán và hạch toán vào chi phí sản xuất - kinh doanh với số tiền hơn 1,16 tỷ đồng, là không tuân thủ nguyên tắc ghi nhận chi phí đã thể hiện tại các chuẩn mực kế toán thừa nhận và Luật Kế toán quy định.

Để tình trạng khiếu kiện vô lý, kéo dài và xảy ra các sai phạm kinh tế ở Cty Nam Nung, trách nhiệm thuộc về Sở TN&MT, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài chính, Văn phòng UBND tỉnh Đắk Nông và lãnh đạo Cty Nam Nung...

Nhằm ổn định tình hình, giữ vững kỷ cương pháp luật, UBND tỉnh đã giao cho Chủ tịch UBND huyện Krông Nô chỉ đạo các cơ quan liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, giải thích để người dân nắm vững và chấp hành nghiêm chính sách, pháp luật về đất đai, thực hiện đúng các quy định pháp luật về khiếu nại, tố cáo; không để các phần tử xấu lợi dụng xúi giục, kích động tham gia khiếu kiện đông người, vượt cấp.

Công an tỉnh tiến hành điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng xấu lợi dụng quyền khiếu nại lôi kéo người nhận khoán tụ tập đông người, không thực hiện nghĩa vụ hợp đồng giao nhận khoán vườn cao su; làm ảnh hưởng xấu đến an ninh - trật tự trên địa bàn huyện Krông Nô.

Đồng thời, UBND tỉnh cũng giao Công an tỉnh điều tra nếu đủ cơ sở thì xử lý hình sự đối với hành vi cố ý làm trái, không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao của Giám đốc, Kế toán trưởng Cty Nam Nung giai đoạn 2013 - 2016 trong việc chi trả 30% sản lượng mủ cao su khi chưa ký hợp đồng với bên nhận khoán; làm thất thoát tài sản Nhà nước trị giá 1,16 tỷ đồng và sai phạm trong việc xác định đồng sở hữu 72,8ha cao su theo hợp đồng giao khoán gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Nguyên Phê