Quang cảnh phiên toàn sơ thẩm tại TAND tỉnh Gia Lai ngày 31-3 qua (Ảnh. Thiện Nhân)

Dân sự đã chuyển qua hình sự
Theo lập luận của VKSND tỉnh, Bản án của tòa sơ thẩm đã thể hiện  sự nhầm lẫn trong nhận thức và đánh giá chứng cứ. Bởi trong vụ án này, tính đến trước ngày 13/11/2007 (ngày bị cáo Lê Thị Bích Hạnh tố cáo vu khống Cai Thị Thanh Trang) thì việc vay mượn tiền giữa bà Phạm Thị Ngọc Xuân và Bích Hạnh đúng là quan hệ dân sự, nhưng sau thời điểm ấy thì quan hệ dân sự đã chuyển qua dấu hiệu hình sự khi Bích Hạnh có ý thức chuyển nợ cho người khác và thực tế đã thực hiện bằng việc tố cáo vu khống bà Trang. Sau đó, Bích Hạnh tiếp tục hàng loạt thủ đoạn gian dối khác như lừa bà Xuân cùng tố cáo bà Trang; lập giấy vay ngày 21/11/2007 nhằm mục đích vừa xoa dịu vừa kéo giãn việc đòi nợ của bà Xuân để Hạnh kịp tẩu tán tài sản mà tiêu biểu là Hạnh đã sang tên căn nhà 18A đường Quyết Tiến, thành phố Pleiku cho em ruột của Hạnh vào ngày 08/12/2007.

Một chứng cứ khác cho ý thức lừa đảo của Bích Hạnh là 7 ngày trước kỳ hạn cuối cùng phải trả nợ theo như cam kết với bà Xuân, thì Hạnh đã bỏ trốn khỏi địa phương.

Vẫn theo VKSND tỉnh, chuỗi hành vi gian dối nêu trên đã là căn cứ xác đáng để xem xét, đánh giá ý thức và thủ đoạn gian dối của bị cáo Hạnh thế nhưng Bản án sơ thẩm không hề đề cập mà thay vào đó chỉ xét một chứng cứ duy nhất là trên giấy vay nợ xác lập ngày 21/11/2007 rồi từ đó kết luận “ngày 21/12/2007, Phạm Thị Ngọc Xuân làm đơn tố cáo đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Gia Lai là chưa hết thời hạn trả nợ” và bởi thế Tòa sơ thẩm cho rằng “đây là quan hệ dân sự, Hạnh không phạm tội lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản”. VKSND tỉnh khẳng định đánh giá như thế là thiếu toàn diện, không xem xét tài liệu do Cơ quan điều tra đã thu thập. 

Không hề “tích cực trả nợ”
VKSND tỉnh cho rằng Bản án sơ thẩm nhận xét bị cáo Hạnh có tích cực trả nợ cho bà Xuân là chưa đúng với diễn biến tại phiên tòa lẫn các tài liệu thu thập được trong quá trình điều tra. Bởi thực tế bị cáo Hạnh đã chứng tỏ cố ý cất giấu tài sản, rồi tuyên bố với bà Xuân rằng Hạnh “đã hết tài sản trả nợ”, trong khi căn nhà 18A đường Quyết Tiến đã được Hạnh làm thủ tục chuyển dịch sang cho em ruột là Lê Thị Mỹ Châu..

Hành vi chây ì, thoái thác từ chối trả nợ của bị cáo Hạnh cũng thể hiện rõ ở chỗ trong khi bà Xuân thường xuyên đòi nợ, thì Hạnh không trả, nói rằng đã bị Trang chiếm đoạt hết nên không còn khả năng trả nợ. Trong khi đó, khám xét  nơi ở của bị cáo Hạnh, Cơ quan điều tra phát hiện và thu giữ gần 100 triệu đồng. Tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo Hạnh “cãi” rằng vì số tiền này quá ít nên khi Hạnh trả, Xuân không nhận. Đối lại, kiểm sát viên đã lật tẩy khai báo gian dối này của Hạnh khi đưa ra chứng từ  thể hiện trước đó đã có lần vào ngày 12/11/2007 Hạnh trả Xuân 10 triệu. Trước tòa, Hạnh im lặng, không giải thích được điều mâu thuẫn này.

VKSND tỉnh kết luận Bản án sơ thẩm nhận xét bị cáo Hạnh tích cực trả nợ là không đúng và chưa khách quan. 

Kháng nghị phúc thẩm số 252/VKS.P1 cũng đã minh định rằng VKSND tỉnh không hề truy tố bị cáo Hạnh sử dụng số tiền tỉ vay của bà Xuân vào mục đích bất hợp pháp, không thể thu hồi nhưng VKSND tỉnh truy tố bị cáo vì đã có hành vi vay tài sản của người khác có xác lập hợp đồng vay mượn rồi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản đó. VKSND tỉnh đã kinh ngạc vì Bản án không hề đá động gì đến việc bị cáo Hạnh có hành vi gian dối vu khống cho người thứ ba để né tránh trả nợ cho bà Xuân và thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

VKSND tỉnh Gia Lai đề nghị Tòa Phúc thẩm TAND tối cao tại Đà Nẵng tuyên hủy toàn bộ Bản án hình sự sơ thẩm số 20/2011/HSST ngày 01/4 của Tòa án Nhân dân tỉnh Gia Lai, và giao cho cấp sơ thẩm xét xử lại bị cáo Lê Thị Bích Hạnh về tội danh “Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản” theo điểm a, Khoản 4, Điều 140 Bộ Luật Hình sự.