Tuyến đê bối xã Hoằng Đại, huyện Hoằng Hóa đang là miếng mồi béo bở cho các tàu thuyền khai thác cát lậu.

Đê Bối bị tàn phá
    
Nhận được phản ánh từ phía người dân, PV Báo Thanh tra đã nhanh chóng có mặt tại tuyến đê bối, thuộc địa bàn xã Hoằng Đại, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa để “mục sở thị” hàng chục chiếc tàu có công suất lớn đang chen nhau xả khói đen ngòm, vươn vòi “bạch tuộc” thọc sâu vào tuyến đê bối hút cát trái phép. Từ trên bờ, những thớ đất lẫn cát từ từ nứt ra rơi xuống sông Mã rồi nhanh chóng được hút lên tàu. Nước ở dòng sông Mã bị khuấy lên, sùi bọt đục ngầu, ô nhiễm nặng. Đáng ngạc nhiên là, dù thấy PV và cán bộ xã Hoằng Đại đến quay phim, chụp ảnh nhưng nhóm cát tặc không hề sợ hãi, thậm chí còn tiếp tục cho tàu tiến sát tuyến đê bối hút cát lên khoang. Cả tuyến đê bối sạt lở nham nhở, sâu hoắm.

Chỉ tay về phía những con tàu đang hút cát trái phép, cán bộ dẫn đường ở UBND xã Hoằng Đại cho biết: Khoảng 10 ngày trở lại đây, tàu thuyền tập trung về đây đông như… trẩy hội thi nhau tàn sát tuyến đê bối. Trung bình mỗi ngày có đến vài lượt tàu thuyền ra vào hút cát trộm, mỗi lượt có đến hơn 10 tàu thuyền, mỗi tàu thuyền từ 3 - 4 người điều khiển phương tiện và hút cát. Những người này đều rất hung tợn, sẵn sàng chống lại lực lượng chức năng khi có tình huống xảy ra. Cứ đà này, chỉ thời gian ngắn là tuyến đê bối sẽ… biến mất, nếu các cấp chính quyền không có biện pháp mạnh kịp thời.
   
Ông Lê Văn Kiểm, Chủ tịch UBND xã Hoằng Đại nhận định: Trên địa bàn xã có khoảng 2,8km sông Mã chạy qua, trong những năm gần đây tình trạng khai thác cát trái phép liên tục diễn ra. Đặc biệt, từ năm 2004 - 2005, nạn cát tặc đã gây sạt lở nghiêm trọng bãi bồi ven sông Mã. Khi đó, chính quyền địa phương đã đặt vấn đề phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông đường thủy ra quân mới dẹp yên được nạn cát tặc. Mặc dù vậy, những ngày gần đây, nạn cát tặc tiếp tục hoành hành. Do tàu thuyền hút cát có công suất lớn, lại áp sát vào bờ hút cho nhanh đầy tàu nên tuyến đê bối bị tàn phá không thương tiếc. Mùa mưa lũ sắp đến, nếu tuyến đê bối bị mất đi thì nước biển sẽ tràn vào khiến hàng trăm ha đất nông nghiệp của địa phương sẽ nhiễm mặn. Nếu tình trạng này xảy ra thì diện tích đất này sẽ không thể canh tác được trong vòng từ 3 - 4 năm.

Chính quyền bó tay

Tuyến đê bối bị sạt lở nghiêm trọng do cát tặc “tấn công”

Để đối phó với nạn cát tặc, chính quyền địa phương đã huy động lực lượng công an, dân quân tự vệ ra hiện trường xua đuổi, bắt giữ. Mới đây nhất, trong ngày nghỉ lễ 30/4, sau khi nghe tin người dân phản ánh, UBND xã đã huy động lực lượng ra quân bắt giữ 1 trong 8 tàu đang hút cát ở tuyến đê bối và xử phạt hành chính 2 triệu đồng. Do lực lượng ít, khi làm nhiệm vụ, các đối tượng khai thác cát trái phép đã dùng những lời lẽ thô tục thóa mạ, thách thức, đe dọa tính mạng nên nhóm công tác đã… nhụt chí. “Địa phương đã báo cáo bằng văn bản lên cấp trên xin được hỗ trợ lực lượng, phương tiện để giải tán nạn cát tặc. Còn, thông tin cho rằng chính quyền xã tiếp tay cho cát tặc hoành hành là hoàn toàn bịa đặt, vu khống”, ông Kiểm khẳng định.
   
Trao đổi với PV Báo Thanh tra, ông Lê Hữu Thanh, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoằng Hóa cho biết: Năm 2010 huyện Hoằng Hóa đã thành lập 2 đoàn kiểm tra liên ngành phát hiện có tới 31 bãi tập kết cát trái phép. Sau một thời gian tạm lắng, gần đây nạn cát tặc lại tái diễn, đặc biệt nhiều tàu thuyền hút trộm cát vào ban đêm. Đối với sự việc ở xã Hoằng Đại, tỉnh Thanh Hóa đã giao cho Bộ đội Biên phòng phối hợp với chính quyền các cấp tuần tra, dẹp bỏ. Tuy nhiên, cát tặc ở đây vẫn hoạt động rất ngang nhiên giữa ban ngày, thế nhưng chính quyền sở tại chậm báo cáo với cấp trên để có hướng giải quyết. Để xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép ở tuyến đê bối Hoằng Đại, trách nhiệm thuộc về chính quyền từ xã đến huyện đã không phát hiện kịp thời. “Ngay sau buổi làm việc với PV hôm nay, chúng tôi sẽ báo cáo lãnh đạo huyện điều động lực lượng dẹp ngay tình trạng khai thác cát trái phép ở xã Hoằng Đại”, ông Thanh nhấn mạnh.
   
Ông Lê Anh Tân, Phó Trưởng Công an huyện Hoằng Hóa cho biết: Khi chính quyền quyết liệt thì nạn cát tặc lắng xuống, khi buông lỏng thì cát tặc hoạt động mạnh trở lại. Việc vây bắt, chống cát tặc không dễ, bởi lực lượng chức năng không có công cụ bắt giữ, đối tượng khai thác cát lậu lại hết sức manh động. Bên cạnh đó, việc quy hoạch cấp phép khai thác, tập kết cát trên địa bàn rất chặt, thế nhưng việc quản lý thì lỏng lẻo, chưa đồng bộ từ trên xuống dưới. Vì thế, việc chống nạn cát tặc trên sông đang là bài toán vô cùng nan giải.
   
Đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa sớm chỉ đạo các ban, ngành chức năng phối hợp với chính quyền các cấp huyện Hoằng Hóa ra quân dẹp nạn cát tặc, tránh tình trạng tuyến đê bối ở xã Hoằng Đại biến mất do bị cát tặc tàn phá, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp của người dân.

Văn Thanh