Hiện có 11.545 vị trí vi phạm kết cấu hạ tầng đường sắt chưa được giải tỏa. Ảnh: TQ

Theo số liệu thống kê của Cục Đường sắt Việt Nam, tình hình vi phạm trật tự ATGTĐS trong 7 tháng đầu năm 2023 có nhiều diễn biến phức tạp, cụ thể:

Vi phạm kết cấu hạ tầng đường sắt chưa được giải tỏa là 11.545 vị trí; vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thông tin tín hiệu đường sắt 5.830 vị trí.

Hiện còn tồn tại 3.436 vị trí lối đi tự mở, chiếm 70% tổng giao cắt đồng mức giữa đường bộ và đường sắt trên các tuyến đường sắt quốc gia. Đây là những vị trí tiềm ẩn, nguyên nhân cơ bản gây ra các vụ tai nạn giao thông đường sắt (TNGTĐS).

7 tháng đầu năm 2023, trên các tuyến đường sắt đã xảy ra 111 vụ, làm chết 57 người, bị thương 55 người;

So với cùng kỳ 2022, giảm 2 tiêu chí (số vụ giảm 5 vụ, giảm 4%; số người bị thương giảm 13 người, giảm 19%), tăng 1 tiêu chí (số người chết tăng 7 người, tăng 14%).

Địa điểm xảy ra TNGTĐS: Tại các lối đi tự mở 41 vụ (chiếm 40%), tại đường ngang cảnh báo tự động 18 vụ (chiếm 16%), dọc 2 bên đường sắt 50 vụ (chiếm 44%). Trong đó có 56 vụ nghiêm trọng và 55 vụ ít nghiêm trọng.

Theo ông Trần Thiện Cảnh - Phó Cục trưởng phụ trách Cục ĐSVN, nguyên nhân dẫn đến các vụ TNGTĐS được đánh giá là do một bộ phận người tham gia giao thông còn thiếu ý thức khi tham gia giao thông và sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát, các hoạt động kinh tế - xã hội phục hồi trở lại nên nhu cầu của người dân, mật độ phương tiện vận tải đường bộ, đường sắt tăng cao.

7 tháng đầu năm 2023 xảy ra 111 vụ TNGTĐS, trong đó có 56 vụ ở mức độ nghiêm trọng. Ảnh: TQ

Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa phát triển nhanh chóng tại các địa phương nơi có đường sắt đi qua. Chính quyền ở một số địa phương còn chưa quan tâm đúng mức, thiếu quyết liệt trong chỉ đạo công tác bảo đảm trật tự ATGTĐS như:

Chưa kiên quyết xử lý, giải tỏa tình trạng lấn chiếm hành lang ATGTĐS ngay từ đầu vi phạm, do vậy các vụ việc vi phạm đất dành cho đường sắt đang có nguy cơ lan rộng tại một số địa phương nơi có đường sắt đi qua; chưa bố trí nguồn vốn ngân sách thực hiện trách nhiệm giảm, xóa bỏ lối đi tự mở qua đường sắt (xây dựng hàng rào/đường gom) theo quy định tại Nghị định số 65/2018/NĐ-CP và Quyết định số 358/QĐ-TTg.

Nhiều địa phương do không bố trí được nguồn vốn ngân sách địa phương hạn hẹp chưa bố trí được để đáp ứng nhu cầu đầu tư xây dựng hàng rào, đường gom theo yêu cầu của Quyết định số 358/QĐ-TTg;

“Bên cạnh đó là nguồn ngân sách của Trung ương giao cho Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và địa phương để đầu tư xây dựng công trình phụ trợ (đường ngang, hầm chui, hàng rào/đường gom, xác định, cắm mốc giới hạn đất dành cho đường sắt ...) chưa được cấp thẩm quyền bố trí theo lộ trình của Quyết định số 358/QĐ-TTg” - ông Cảnh cho biết.

Để từng bước hạn chế vi phạm trật tự ATGTĐS trên địa bàn cả nước nói chung và các vụ TNGTĐS nói riêng, theo ông Trần Thiện Cảnh, trong thời gian tới, Cục ĐSVN sẽ triển khai các giải pháp:

Tổ chức rà soát các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) về bảo vệ công trình đường sắt, hành lang ATGTĐS, đánh giá các tồn tại, bất cập mới phát sinh trong quá trình thực hiện; đề xuất cấp thẩm quyền các nội dung cần điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với quy định của Luật Đường sắt và các VBQPPL liên quan, phù hợp với yêu cầu về quản lý, bảo vệ công trình đường sắt, hành lang ATGTĐS; hoàn thành việc xây dựng các VBQPPL và các đề án theo nhiệm vụ được Bộ GTVT giao, đảm bảo tiến độ, chất lượng theo yêu cầu.

Tổ chức triển khai các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Ủy ban ATGT Quốc gia, Bộ GTVT; chỉ đạo các đơn vị phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương nơi có đường sắt đi qua, tăng cường tuyên truyền phổ biến Luật Đường sắt và các VBQPPL hướng dẫn thi hành liên quan công tác đảm bảo trật tự ATGTĐS gắn với kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm về trật tự ATGT đường sắt theo quy định pháp luật.

Cục ĐSVN triển khai nhiều giải pháp nhằm hạn chế các vụ TNGTĐS. Ảnh: TQ

Tiếp tục tổ chức kế hoạch làm việc với các địa phương để đôn đốc các chủ thể liên quan triển khai thực hiện Nghị định 65/2018/NĐ-CP, Quyết định số 358/QĐ-TTg và quy chế phối hợp giữa Bộ GTVT và UBND các tỉnh/thành phố có đường sắt đi qua trong công tác đảm bảo trật tự ATGTĐS.

Tổ chức quản lý chặt chẽ, kiên quyết không để phát sinh lối đi tự mở qua đường sắt; chỉ đạo, đôn đốc các chủ thể liên quan thực hiện giảm, thu hẹp, xóa bỏ các lối đi tự mở. Xóa bỏ các lối đi tự mở qua đường sắt vào năm 2025 theo đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 358/QĐ-TTg.

Chỉ đạo, đôn đốc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình dự án nâng cấp, cải tạo công trình đường sắt đã được cấp thẩm quyền phê duyệt thực hiện trong năm công tác và các năm tiếp theo; tiếp tục rà soát, thực hiện các giải pháp quản lý, hoàn thiện các quy trình tác nghiệp kỹ thuật tổ chức chạy tàu, đảm bảo ATGTĐS; phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương nơi có đường sắt đi qua, tăng cường tuyên truyền phổ biến Luật Đường sắt và các VBQPPL hướng dẫn thi hành liên quan công tác đảm bảo trật tự ATGTĐS gắn với kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm về trật tự ATGT đường sắt, đặc biệt là vi phạm về đất dành cho đường sắt.

Chủ trì, chỉ đạo các đơn vị nghiên cứu, triển khai ứng dụng các giải pháp khoa học công nghệ vào công tác quản lý, giám sát ATGTĐS, chống ùn tắc giao thông tại các điểm giao cắt đồng mức giữa đường bộ và đường sắt.