(Thanh tra) - Vụ cháy nổ khiến 1 người tử vong tại công ty xuất nhập khẩu thủ công mỹ nghệ ở Phú Nghĩa, Hà Nội không chỉ là tai nạn đau lòng mà còn gióng lên hồi chuông báo động về tuân thủ pháp luật, khi cơ sở này đã bị đình chỉ hoạt động do không đáp ứng điều kiện phòng cháy, chữa cháy.
Cháy nổ là điều không ai mong muốn xảy ra, nhưng cũng chính từ sự chủ quan của chủ doanh nghiệp, sự buông lỏng quản lý của cơ quan có thẩm quyền đã gây ra không ít hậu quả nghiêm trọng.
Khoảng 11 giờ ngày 10/10/2025, một sự việc đau lòng đã xảy ra tại khu vực kho xưởng của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thủ công mỹ nghệ Minh Long (thôn Nghĩa Hảo, xã Phú Nghĩa, thành phố Hà Nội).
Vụ việc khởi phát từ một vụ nổ vật lý tại tủ sấy nguyên liệu, dẫn đến cháy lớn và lan nhanh ra các khu vực xung quanh, tạo ra một lượng khói và khí độc dày đặc.
Ngay lập tức, thông tin được báo về Trung tâm thông tin chỉ huy Công an thành phố Hà Nội.
Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH) đã khẩn trương điều động Đội chữa cháy và CNCH khu vực số 28 và số 4, cùng nhiều phương tiện và hơn 30 cán bộ, chiến sĩ đến hiện trường.
Công tác chữa cháy và CNCH được triển khai cấp tốc trong điều kiện hết sức khó khăn do khói độc và cấu kiện nhà xưởng.
Với sự nỗ lực không ngừng nghỉ, sau hơn một giờ đồng hồ, đến khoảng 12 giờ, đám cháy đã được dập tắt hoàn toàn, ngăn chặn kịp thời việc cháy lan sang hàng nghìn mét vuông kho xưởng liền kề.
Tuy nhiên, hậu quả mà vụ tai nạn lao động này để lại là hết sức nghiêm trọng. Một người đã bị thương và sau đó tử vong tại Bệnh viện Đa khoa Chương Mỹ.
Điều đáng nói và cũng là điều khiến dư luận không khỏi bàng hoàng chính là thông tin từ cơ quan chức năng: Cơ sở xảy ra vụ việc trước đó đã bị cơ quan chức năng ra quyết định xử lý vi phạm hành chính, đình chỉ hoạt động về PCCC.
Sự việc bi thương này, một lần nữa, gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về việc xem thường, phớt lờ các quy định về an toàn PCCC, đặc biệt là hành vi cố tình hoạt động khi đã bị đình chỉ.
Hiện vụ việc đang được cơ quan chức năng điều tra, làm rõ.
Luật sư Hoàng Việt Hùng (Công ty Luật Uplaw) nhận định, vụ tai nạn lao động, cháy nổ tại Công ty Minh Long không chỉ đơn thuần là một sự cố mà còn phơi bày một lỗ hổng quản lý nghiêm trọng, đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước khi để một cơ sở đã bị đình chỉ hoạt động về PCCC vẫn ngang nhiên tiếp tục sản xuất, dẫn đến hậu quả chết người.
Quyết định đình chỉ hoạt động của cơ quan quản lý là một biện pháp hành chính cưỡng chế mạnh mẽ, được ban hành nhằm mục đích tối thượng là bảo vệ tính mạng, tài sản của người lao động và cộng đồng khi cơ sở kinh doanh vi phạm nghiêm trọng các quy định an toàn.
Quyết định này không chỉ mang tính răn đe mà còn là sợi dây an toàn pháp lý cuối cùng.
Tuy nhiên, việc cơ sở này vẫn hoạt động cho thấy quyết định đình chỉ, trên thực tế, đã trở thành một văn bản "trên giấy", hoàn toàn bị doanh nghiệp vi phạm phớt lờ.
Vấn đề đặt ra là: Ai sẽ chịu trách nhiệm giám sát, kiểm tra, và cưỡng chế việc thi hành quyết định đình chỉ?
Thông thường, sau khi ban hành quyết định đình chỉ, cơ quan ra quyết định có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất để đảm bảo cơ sở đã ngừng hoạt động, đã tháo dỡ, niêm phong máy móc có nguy cơ cháy nổ hay chưa.
Nếu việc kiểm tra không được thực hiện nghiêm túc hoặc chỉ mang tính hình thức thì cơ quan quản lý đã vô tình tiếp tay cho hành vi vi phạm pháp luật và gián tiếp gây ra thảm kịch.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh, chính quyền địa phương 2 cấp đã đi vào hoạt động hơn 3 tháng với tinh thần gần dân, sát dân, UBND xã, phường sẽ là "tai mắt", là người nắm rõ nhất hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn mình quản lý.
Khi một doanh nghiệp đã bị đình chỉ nhưng vẫn "đóng cửa làm việc bên trong", chính quyền cấp xã phải có trách nhiệm kiểm tra, can thiệp và áp dụng các biện pháp hành chính, thậm chí là đề nghị tạm dừng cung cấp điện nước, để buộc doanh nghiệp chấp hành.
Sự thiếu sát sao, né tránh trách nhiệm hoặc buông lỏng quản lý từ chính quyền cấp xã sẽ là một trong những nguyên nhân khiến các cơ sở vi phạm có "đất sống".
Việc xử lý dứt điểm một cơ sở vi phạm PCCC nghiêm trọng cần có sự phối hợp đồng bộ giữa lực lượng công an, quản lý doanh nghiệp và chính quyền địa phương. Sự thiếu đồng bộ, đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan sẽ tạo ra kẽ hở để doanh nghiệp vi phạm lợi dụng.
