Một vụ TNGT giữa xe tải van, trên xe là các bao đường kính nhập lậu. Ảnh: Minh Tân

Những “quan tài bay”

Từ TP Đông Hà ngược theo Quốc lộ 9 lên hướng khu vực biên giới, ngoài tấp nập những chiếc container là cảnh những chiếc xe tải van đua nhau lạng lách, phóng nhanh, vượt ẩu bất chấp đủ loại phương tiện lưu thông trên đường. Trên các tuyến quốc lộ, duy nhất tuyến Quốc lộ 9 là nơi “hoạt động” tấp nập của loại xe này vì đây là trục đường xuyên Á huyết mạch nối Việt Nam với Lào và Thái Lan. Hàng chục năm qua, đây cũng là cung đường hoạt động của các đường dây, đối tượng buôn lậu vẫn tồn tại đến ngày nay.

Sự xuất hiện của loại xe tải van này không chỉ khiến gia tăng tình trạng phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông (ATGT) đường bộ mà còn khiến tình trạng buôn lậu gia tăng. Đây là những chiếc xe khách loại 12 đến 16 chỗ hết niên hạn sử dụng được mua về cải tạo kết cấu, chuyển đổi thành xe ô tô tải van. Toàn bộ các băng ghế sau đều được tháo bỏ với mục đích chở hàng lậu.

Những chiếc xe này đã khiến người dân sinh sống dọc tuyến Quốc lộ 9 hay lưu thông trên tuyến đường này khiếp sợ bởi tình trạng phóng nhanh, vượt ẩu.

Dễ nhận biết nhất chính là những chiếc xe này được dán đen các cửa kính và không thể nhìn vào bên trong xe chở gì.

“Vào thời điểm cuối năm, loại xe này tung hoành trên tuyến Quốc lộ 9 mới khủng khiếp. Dù thời điểm học sinh đang đi học về hay trời mưa gió, loại xe này vẫn phóng như bay trên đường. Người dân thường gọi những chiếc xe này là “quan tài bay” khi biết bao nhiêu vụ tai nạn giao thông (TNGT) liên quan đến loại xe này”, anh Hồ Văn Tám (trú tại huyện Đakrông, Quảng Trị) lo lắng.

Các loại xe tải van tháo gần hết toàn bộ băng ghế phía sau để chở các loại hàng hóa nhập lậu, như đường kính, thuốc lá, rượu ngoại... Ảnh: Minh Tân

Để kiếm được nhiều tiền, những lái xe thuê chạy liên tục từ sáng đến đêm khuya và thường chở gấp 3-4 lần tải trọng cho phép. Sau khi hàng lậu được đưa về các điểm tập kết trên địa bàn TP Đông Hà thì nhanh chóng quay đầu để “bo” thêm chuyến mới với quãng đường mỗi lần cả trăm km.

Một tài xế giấu tên sau nhiều năm cầm vô lăng loại xe “quan tài bay” vừa mới “giải nghệ” chia sẻ, những chiếc xe khách loại 12-16 chỗ hết niên hạn sử dụng được mua về chỉ với giá vài chục triệu đồng. Sau đó, được chủ làm hồ sơ đăng ký hoán cải thành xe tải Van để chở hàng lậu. “Mỗi ngày, ông nào khỏe thì “bo” 3-4 chuyến, còn vừa vừa thì 2-3 chuyến ngày chở các loại mặt hàng lậu như: Đường trắng, thuốc lá, rượu ngoại… Cứ mỗi “cuốc” lái xe thuê tụi tôi được trả 250-300.000 đồng. Lái xe chỉ việc chạy, còn hàng hóa chủ lo hết cả rồi”, tài xế này bộc bạch.

Đã không ít vụ tai nạn xảy ra giữa loại xe này với các loại phương tiện khác gây thương vong, thiệt hại về tài sản. Đa phần TNGT đều bắt gặp cảnh những bao đường lậu rơi vung vãi xuống đường. Tuy nhiên, chỉ 10-15 phút sau, những chiếc tải van khác có mặt nhanh chóng chuyển hàng lậu tẩu thoát.

Lái xe manh động

Trung tá Lê Ngọc Anh, Trạm trưởng Trạm Cảnh sát giao thông (CSGT) Đakrông, Phòng CSGT, Công an tỉnh Quảng Trị, cho biết: Đa phần đây là những chiếc xe cũ nát, rẻ tiền, chưa kể mục đích vận chuyển hàng hóa nên chủ xe thường lắp thêm nhíp, thay lốp to hơn để chở được nhiều… khiến tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra TNGT.

Theo thống kê của cơ quan đăng kiểm, trên địa bàn tỉnh có 181 phương tiện xe tải van, trong đó có 30 phương tiện biển số ngoại tỉnh. Qua kiểm tra, hiện chỉ còn khoảng 130 phương tiện hoạt động, số còn lại đã hết hạn đăng kiểm và không đăng kiểm lại.

“Các đối tượng buôn bán hàng cấm và gian lận thương mại thường thuê loại xe này để vận chuyển hàng hóa. Do chở hàng cấm, hàng lậu nên các đối tượng thường chạy tốc độ cao, manh động và luôn trong trạng thái sẵn sàng bỏ chạy và tông thẳng vào lực lượng làm nhiệm vụ. Thậm chí, các đối tượng có thể vất bỏ xe hoặc lấy lí do không có tiền nộp phạt để bỏ xe không xử lý”, Trung tá Lê Ngọc Anh chia sẻ thêm.

Những chiếc xe tải van chở hàng lậu trở thành nỗi ám ảnh với người dân sinh sống dọc Quốc lộ 9 hay lưu thông trên tuyến đường này. Ảnh: Minh Tân

Trước tình hình trên, Phòng CSGT, Công an tỉnh Quảng Trị đã triển khai các kế hoạch tổng kiểm soát xe ô tô tải van trên địa bàn. Qua 2 tháng triển khai, Trạm CSGT Đakrông đã tiến hành 60 ca tuần tra kiểm soát với 195 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia tiến hành tổng kiểm soát 154 phương tiện, phát hiện và xử lý 56 trường hợp với 58 lỗi vi phạm. Trong 58 lỗi vi phạm này thì có đến 19 lỗi về thiết bị an toàn kĩ thuật, 15 lỗi vi phạm tốc độ và 14 lỗi chở hàng quá tải trọng.

Tiến hành phạt tiền 212 triệu đồng, tạm giữ 1 xe ô tô, tước giấy phép lái xe 21 trường hợp. Đồng thời, chuyển Công an huyện Đakrông 9 phương tiện, 12.700kg đường kính do nước ngoài sản xuất không có chứng từ nguồn gốc để xử lý theo thẩm quyền.

Ngày 19/9, Công an huyện Đakrông phát hiện 8 xe tải van chở tổng cộng 32.000kg đường kính và các xe đều quá tải trọng cho phép. Ảnh: Công an huyện Đakrông

Trung tá Lê Ngọc Anh cho biết, qua công tác triển khai các kế hoạch của Công an tỉnh, của Phòng CSGT về xử lý chuyên đề xe tải van đã góp phần ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm. Từ đó, góp phần đảm bảo ATGT trên tuyến Quốc lộ 9 cũng như tình trạng vận chuyển hàng cấm, hàng lậu. Trong thời gian tới, để ngăn chặn tình trạng hoạt động vi phạm của các loại xe tải Van, đơn vị tiếp tục tăng cường tuyên truyền sâu rộng cho chủ và lái xe trong việc chấp hành Luật Giao thông đường bộ. Đồng thời, nâng cao nhận thức cho mỗi cán bộ chiến sĩ đánh giá đúng vai trò của công tác đảm bảo trật tự ATGT và công tác phòng, chống tội phạm trên tuyến trong lực lượng CSGT.

“Đồng thời, đề nghị các cấp không cho chuyển đổi công năng sử dụng từ xe vận tải hành khách qua xe ô tô tải van nhằm hạn chế hoạt động của loại xe này. Bên cạnh đó, cần có sự đồng bộ, thống nhất giữa các lực lượng trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu và gian lậu thương mại do xe tải van thực hiện”, Trung tá Lê Ngọc Anh nhấn mạnh.