Khu đô thị sinh thái và dịch vụ Cửu Long. Ảnh: ĐG

Cụ thể, tại dự án khu đô thị sinh thái và dịch vụ Cửu Long tại xã Nhuận Trạch, huyện Lương Sơn, do Cty Cổ phần Xây lắp dầu khí Hòa Bình làm chủ đầu tư, Thanh tra Chính phủ xác định, dự án sử dụng 60ha đất nhưng Sở Tài chính giảm trừ 101 tỷ đồng tiền sử dụng đất sai quy định; chủ đầu tư dự án chưa thực hiện nộp tiền sử dụng đất với số tiền 41,7 tỷ đồng, thời gian chậm nộp tính đến thời điểm thanh tra là 835 ngày, tiến độ thực hiện dự án chậm 3 năm 6 tháng.

Thanh tra Chính phủ kết luận thu hồi dự án nêu trên và kết luận trách nhiệm thuộc thường trực UBND tỉnh Hòa Bình thời kỳ 2010-2014 và các sở, ngành: Tài chính, Cục Thuế tỉnh và đơn vị có liên quan; chủ đầu tư dự án là Cty Cổ phẩn Xây lắp dầu khí Hòa Bình.

Báo cáo xử lý sau thanh tra của UBND tỉnh Hòa Bình cho biết, UBND tỉnh đã có Công văn số 305 ngày 6/3/2018 đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép Cty Cổ phần Hasky tiếp tục thực hiện dự án. Sau khi được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, thực hiện tính tiền sử dụng đất thu nộp ngân sách theo quy định. Ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình tại Công văn số 4029 ngày 3/5/2018 của Văn phòng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Thanh tra Chính phủ, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan liên quan thống nhất biện pháp xử lý và có văn bản hướng dẫn địa phương thực hiện. Sau khi có văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính, UBND tỉnh sẽ tiếp tục triển khai thực hiện.

Tại dự án xây dựng khu công nghệ thực phẩm và dịch vụ San Nam Hòa Bình do Cty Cổ phần Đầu tư San Nam Hòa Bình làm chủ đầu tư, UBND tỉnh thu hồi đất, giao đất để cho Cty Cổ phần Đầu tư San Nam Hòa Bình thuê thực hiện dự án với diện tích 405,73ha, nhưng mới ký hợp đồng diện tích 79.692,7m². Diện tích còn lại 398,7ha, chủ đầu tư đã quản lý sử dụng từ tháng 8/2007 nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa nộp tiền thuê đất, lãng phí tài nguyên, ngân sách Nhà nước.

Dự án đầu tư không có hiệu quả, để đất hoang hóa nhiều năm không sử dụng, không thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước. Thanh tra Chính phủ kết luận thu hồi dự án nêu trên và kết luận trách nhiệm thuộc thường trực UBND tỉnh Hòa Bình, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường và chủ đầu tư dự án là Cty Cổ phần Đầu tư San Nam Hòa Bình.

Tiếp đó, tại dự án Trung tâm thương mại và nhà ở tại thị trấn Lương Sơn, huyện Lương Sơn do Cty Cổ phẩn Đông Dương làm chủ đầu tư, Sở Tài chính trình UBND tỉnh phê duyệt tiền sử dụng đất phải nộp khi giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án. Trong đó, một số khoản chi phí như tiền trả lãi vay, thuế VAT đưa vào xác định không đúng quy định, làm cho tổng chi phí đầu tư phát triển tăng, dẫn đến tiền sử dụng đất phải nộp giảm với số tiền là 14,4 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ kết luận thu hồi số tiền nêu trên và kết luận trách nhiệm thuộc thường trực UBND tỉnh Hòa Bình thời kỳ 2010-2014, Sở Tài chính và đơn vị có liên quan; chủ đầu tư dự án là Cty Cổ phần Đông Dương.

Tại dự án khu dân cư cảng Chân Dê do Cty Cổ phần Bất động sản An Thịnh Hòa Bình làm chủ đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND tỉnh Hòa Bình phê duyệt tiền sử dụng đất phải nộp khi giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án, trong đó một số khoản chi phí như: số tiền trả lãi vay, thuế VAT, chi phí dự phòng đưa vào xác định không đúng quy định tại Thông tư số 145/2007/TT-BTC ngày 6/12/2007 của Bộ Tài chính, làm cho tổng chi phí đầu tư phát triển tăng, dẫn đến tiền sử dụng đất phải nộp giảm 17,2 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ kết luận thu hồi số tiền nêu trên và kết luận trách nhiệm thuộc thường trực UBND tỉnh Hòa Bình thời kỳ 2010-2014, Sở Tài chính và đơn vị có liên quan; chủ đầu tư dự án là Cty Cổ phần Bất động sản An Thịnh Hòa Bình.

Trong tổng số 404 dự án thuê đất từ 2004-2014, diện tích 11.108,96ha, đã thực hiện ký hợp đồng, điều chỉnh đơn giá cho 328 dự án, diện tích 10.115,71ha; có 10 dự án, diện tích 10,53ha, đã có quyết định điều chỉnh đơn giá, đến thời điểm thanh tra chưa ký hợp đồng thuê đất. Theo báo cáo của UBND tỉnh Hòa Bình, trong quá trình làm việc với đoàn Thanh tra Chính phủ, trước khi Thanh tra Chính phủ ban hành kết luận thanh tra, từ tháng 6/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hòa Bình đã thực hiện xong việc ký lại hợp đồng điều chỉnh đơn giá cho 10 dự án nêu trên, diện tích 10,53ha.

Ngày 15/3/2018, UBND tỉnh đã có Công văn số 358 gửi Văn phòng Chính phủ tham gia ý kiến của Bộ Tài chính về xử lý sau thanh tra công tác quản lý sử dụng đất tại tỉnh Hòa Bình. Văn bản này có nêu: UBND tỉnh Hòa Bình đã chỉ đạo Sở Xây dựng, UBND TP Hòa Bình và các cơ quan liên quan tổng hợp các lần điều chỉnh quy hoạch chi tiết cục bộ, thực hiện điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án và đã phê duyệt tại Quyết định số 47 ngày 9/1/2018. Theo đó, diện tích đất ở sau điều chỉnh của dự án là 97.340,45m² gồm 80.063,45m² đất ở quy hoạch mới và 17.227m² đất ở hiện trạng (đất dân cư trước quy hoạch). Đồng thời, xác định lại diện tích đất ở thực tế đã giao đất, cấp GCNQSD đất cho nhà đầu tư là 80.063,45m².

Cũng theo UBND tỉnh Hòa Bình, diện tích đất Cty Cổ phần Đầu tư phát triển đô thị và khu công nghiệp sông Đà đã nộp tiền sử dụng đất là 80.649,73m², lớn hơn diện tích đất ở thực tế được cấp GCNQSD đất để chuyển nhượng cho người sử dụng đất. Theo đơn vị này,như vậy, không gây thất thoát 30,5 tỷ đồng.

Tiếp đó, ngày 3/5/2018, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 4029 thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, trong đó có ý kiến đồng ý với các kiến nghị của Bộ Tài chính tại Công văn số 2182 ngày 26/2/2018 về dự án khu dân cư Bắc đường Trần Hưng Đạo là “Giao UBND tỉnh Hòa Bình chỉ đạo cơ quan chức năng thực hiện xác định lại diện tích thực tế theo cơ cấu đất giao cho nhà đầu tư; đồng thời, hoàn thiện các hồ sơ về giao đất theo quy định đối với dự án. Trường hợp diện tích giao đất có thu tiền sử dụng đất thực tế cao hơn diện tích đất tỉnh đã thu tiền sử dụng đất, UBND tỉnh Hòa Bình có trách nhiệm xác định và truy thu tiền sử dụng đất đối với phần diện tích đất chênh lệch”.

Hiện, UBND tỉnh Hòa Bình tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành liên quan rà soát lại theo ý kiến của Bộ Tài chính.

Về dự án Khu dân cư cảng Chân Dê, UBND tỉnh đã chỉ đạo giao Sở Tài chính phối hợp với các sở, ngành liên quan xác định khoản chi phí dự phòng của dự án đã sử dụng 3.475,8 triệu đồng, số dự phòng chưa sử dụng là 7.248,2 triệu đồng. Ngày 11/12/2017, UBND tỉnh Hòa Bình đã quyết định thu hồi 7.248,2 triệu đồng khoản chi phí dự phòng dự án khu dân cư cảng Chân Dê. Cty Cổ phần Bất động sản An Thịnh Hòa Bình đã nộp số tiền trên vào ngân sách Nhà nước.

Liên quan đến dự án này, ngày 3/5/2018, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 4029 thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướngThường trực Trương Hòa Bình, trong đó có ý kiến đồng ý với các kiến nghị của Bộ Tài chính tại Công văn số 2182 về dự án khu dân cư cảng Chân Dê như sau: “Kết luận của Thanh tra Chính phủ về việc không tính thuế VAT vào chi phí phát triển là phù hợp, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ không tính thuế VAT vào doanh thu, chi phí khi xác định giá đất theo phương pháp thặng dư; giao UBND tỉnh Hòa bình chỉ đạo rà soát lại, trường hợp khi xác định giá trị phát triển, chi phí phát triển để xác định giá đất theo phương pháp thặng dưđã bao gồm cả thuế VAT thì phải xác định lại, loại thuế VAT ra khỏi doanh thu phát triển, chi phí phát triển để làm căn cứ xác định giá đất”.

Hiện UBND tỉnh Hòa Bình tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành liên quan rà soát lại theo ý kiến của Bộ Tài chính. Đồng thời chỉ đạo các cơ quan chuyên môn đề xuất thực hiện xử lý, thu hồi 2 dự án xây dựng khu công nghệ thực phẩm và dịch vụ San Nam Hòa Bình và dự án khu đô thị sinh thái và dịch vụ Cửu Long.

UBND tỉnh Hòa Bình cho biết, nghiêm túc rút kinh nghiệm trong quá trình chỉ đạo các sở, ngành là cơ quan chuyên môn tham mưu choUBND tỉnh trong từng lĩnh vực đất đai, tính tiền sử dụng đất các dự án có sử dụng đất, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất... đã để xảy ra những hạn chế như kết luận thanh tra đã nêu. Những tồn tại trong công tác quản lý đầu tư xây dựng tiếp tục được UBND tỉnh Hòa Bình “rút kinh nghiệm” ra sao? Chúng tôi sẽ trở lại trong bài viết sau.

Bài 3: Quản lý đầu tư xây dựng đã được “rút kinh nghiệm” ở đơn vị nào?

Thân Giang - Đan Quế